Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 130 lớp 9 Tập 1 - Ngắn nhất Ngữ văn 9 Kết nối tri thức

Với soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 130 Tập 1 Ngữ văn lớp 9 Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 9.

1 8 13/11/2024


Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 130 Tập 1

* Câu đặc biệt

Câu 1 (trang 130 sgk Ngữ văn lớp 9 Tập 1): Trong các đoạn văn (a, b) và lời thoại kịch (c) dưới đây, những câu nào là câu đặc biệt? Phân tích tác dụng của câu đặc biệt trong từng trường hợp.

a. Những hạt mưa gõ vào mái tôn tạo ra một âm thanh khác hẳn khi chúng rơi trên mái ngói.

Rầm rầm. Rầm rầm. Rầm rầm.

Nghe như có hàng ngàn con ngựa phi ngay trên đầu.

(Nguyễn Nhật Ánh, Tôi là Bê-tô)

b. Bộp! Tôi bị giáng một cú vào đầu đau điếng trong khi đang cúi xem từng vết tích. Hắn! Và một cuốn sách!

(Hà Thủy Nguyên, Thiên Mã)

c. Si-men: - Ôi! Mũi kiếm! Mà máu cha em còn đậm!

Đông Rô-đri-gơ: - Si-men em!

Si-men: - Cất khỏi mắt em cái vật đáng kinh kia!

Nó oán trách đời ai và tội ác nặng nề!

(Coóc- nây, Lơ Xít)

Trả lời:

Câu

Câu đặc biệt

Tác dụng

a

- Rầm rầm. Rầm rầm. Rầm rầm.

- Mô tả sinh động âm thanh của tiếng mưa rơi.

b

- Bộp!

- Hắn!

- Và một cuốn sách!

- Nhấn mạnh hành động bị đánh và cảm giác đau đớn của nhân vật “tôi”.

c

- Ôi! Mũi kiếm!

- Nhấn mạnh sự kinh hoàng và cảm xúc đau đớn trước vật đã giết chết cha mình.

Câu 2 (trang 130 sgk Ngữ văn lớp 9 Tập 1): Xác định câu đặc biệt trong các lời thoại kịch (a), đoạn văn (b, c) dưới đây và điền thông tin vào các ô trong bảng (kẻ bảng vào vở):

Câu

đặc biệt

Tác dụng

Bộc lộ cảm xúc

Liệt kê thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng

Xác định thời gian, nơi chốn

Gọi - đáp

a. Giu-li-ét: - Ôi chao!

Rô-mê-ô: - Kìa, nàng vừa lên tiếng! Hỡi nàng tiên lộng lẫy, hãy nói nữa đi! Đêm nay trên đầu ta, nàng tỏa ánh hào quang như một sứ giả nhà trời có đôi cánh, đang cưỡi những áng mây lười nhẹ lướt trên không trung, khiến kẻ trần tục phải cố ngước đôi mắt thịt mà chiêm ngưỡng.

Giu-li-ét: - Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô! Sao chàng lại mang tên đó nhỉ? Chàng hãy từ bỏ thân phụ đi, từ bỏ tên họ đi; hoặc không thì chàng hãy thề là chàng yêu em đi, em sẽ không còn là con cháu nhà Ca-piu-lét nữa.

(Sếch-xpia, Rô-mê-ô và Giu-li-ét)

b. Sói Lam chưa kịp mừng vì em chạy thoát. Bất ngờ một gã to như gấu đứng sựng trước mặt nó, hai tay vung một thân cây đang bốc cháy. Choáng váng. Đầu sói Lam như nổ tung. Và màn đêm. Nó ngã xuống, ngã xuống, cứ xoay tròn và rơi mãi trong màn đêm đầy tia lửa.

(Đa-ni-en Pen-nắc, Mắt sói)

c. “Đêm!” – An-đéc-xen thầm nhủ.

Lúc này, bóng đêm dễ chịu hơn ánh sáng ban ngày.

(Pau-xtốp-xki, Xe đêm)

Trả lời:

Câu đặc biệt

Tác dụng

Bộc lộ cảm xúc

Liệt kê thông báo về sự tồn tại của sự vật, hiện tượng

Xác định thời gian, nơi chốn

Gọi - đáp

Ôi chao!

ü

Kìa!

ü

Ôi Rô-mê-ô, hỡi Rô-mê-ô!

ü

Choáng váng.

ü

Và màn đêm.

ü

Đêm

ü

Câu 3 (trang 131 sgk Ngữ văn lớp 9 Tập 1): Tìm câu đặc biệt trong văn bản Bí ẩn của làn nước và chỉ ra tác dụng của chúng.

Trả lời:

Câu đặc biệt

Tác dụng

- Nhiều giờ trôi qua.

- Xác định thời gian.

- Mưa tuôn, gió thổi.

- Thông báo về sự tồn tại của hiện tượng.

- Con trai… con trai mà… con trai.

- Con tôi…!

- Gọi – đáp.

- Cứ như không.

- Không quan tâm đến điều vừa xảy ra.

Câu 4 (trang 131 sgk Ngữ văn lớp 9 Tập 1): Chỉ ra câu đặc biệt và câu rút gọn trong đoạn văn sau, từ đó nêu sự khác nhau giữa câu đặc biệt và câu rút gọn.

- Trời ơi, chỉ còn năm phút!

Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười như đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra sau nhà, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn. Nhà họa sĩ tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế, thong thả đi đến chỗ bác già.

- Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!

(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)

Trả lời:

- Câu đặc biệt: “Ô!”.

- Câu rút gọn: “Trời ơi, chỉ còn năm phút!”.

=> Sự khác nhau: câu đặc biệt được cấu tạo bởi một từ hoặc một cụm từ, còn câu rút gọn là câu có chủ ngữ hoặc vị ngữ bị tỉnh lược.

1 8 13/11/2024