Soạn bài Nói với con hay, ngắn gọn

Soạn bài Nói với con - Ngữ văn 9

A. Soạn bài Nói với con ngắn gọn

Phần đọc - hiểu văn bản

Câu 1 (trang 73 Sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

* Mượn lời nói với con, nhà thơ gợi về cội nguồn sinh trưởng của mỗi người, gợi về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quẽ hương mình.

 Bài thơ được bố cục thành hai đoạn:

- Đoạn 1: (từ đầu đến câu “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời. Con lớn lên trong tình yêu thương, sự đùm bọc, nâng đỡ của cha mẹ trong cuộc sống lao động tươi đẹp cùa quê hương.

- Đoạn 2: (phần còn lại) Tự hào với sức sông mạnh mẽ, bền bỉ, với truyền thống cao đẹp của quê hương, ước mong con sẽ kế tục xứng đáng.

=> Bố cục hai đoạn này thể hiện đầy đủ nội dung bài thơ, từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình cảm quê hương, từ những kỉ niệm gần gũi, thiết tha nâng lên lẽ sống.

Câu 2 (trang 73 Sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

* Con lớn lên trong tình thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương:

- Bốn câu thơ đầu: “Chân phải bước tới cha/Chân trái bước tới mẹ/Một bước chạm tiếng nói/Hai bước tới tiếng cười’”

=> Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ.

- Bảy câu thơ tiếp: “Người đồng mình yêu lắm con ơi!/Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát/Rừng cho hoa/Con đường cho những tấm lòng”

=> Con người trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng, trữ tình của quê hương.

Câu 3 (trang 73 Sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

- Đoạn còn lại của bài thơ: qua việc ca ngợi những đức tính cao đẹp của “người đồng mình”, tác giả dặn dò mong ước con minh sẽ kế tục phát huy một cách xứng đáng với truyền thống cao đẹp đó của quê hương.

- Những đức tính cao đẹp đó là:

“Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao do nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Sống trong thung không chê thưng nghèo đói.

Sống như sông như suối

Lên thác xuống ghềnh

Không lo cực nhọc”

- “Người đồng mình” đó! Những con người sống quanh năm vất vả mà mạnh mẽ và khoáng đật biết bao nhiêu, những con người ấy luôn gắn bó với quê hương dẫu còn cực nhọc, đói nghèo.

- Qua những đức tính vừa nói của “người đồng mình”, tác giả mong muốn con mình phải một lòng chung thủy với quê hương, sẵn sàng chấp nhận gian nan thử thách để vượt qua chúng bằng ý chí, bằng niềm tin của mình.

“Người đồng mình” còn đức tính gì nữa?

“Người đồng mình thô sơ da thịt

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

Người dồng mình tự đục đá kê cao quê hương

Còn quê hương thì làm phong tục

Con ơi tuy thô sơ da thịt

Lên đường

Không bao giờ nhỏ bé được Nghe con”

- Tuy mộc mạc nhưng rất giàu chí khí, niềm tin, “người đồng mình” dù “thô sơ da thịt” nhưng nhất định không nhỏ bé về tâm hồn, về quyết tâm và mơ ước xây dựng quê hương. Chính họ đã làm nên truyền thống, phong tục tập quán tốt đẹp tự bao đời, đã “tự đục đá kê cao quê hương", còn quê hương thì làm phong tục. Qua các đức tính ấy của người đồng mình” người cha dặn dò con hãy biết tự hào với truyền thông quẽ hương để tự tin vững bước trên đường đi tới.

Câu 4 (trang 74Sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

- Người cha tâm sự, dặn dò con với giọng điệu trìu mến, thể hiện tình cảm thương yêu con một cách thiết tha và tin cậy.

- Điều lớn lao nhất mà người cha truyền cho con qua lời thơ chính là lòng tự hào với sức sống mạnh mẽ, bền bỉ, với truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm tự tin khi bước vào đời.

Câu 5 (trang 74 Sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

* Nhận xét

- Cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ: từ ngữ, hình ảnh mộc mạc, có sức gợi tả, có tính khái quát mà giàu chất thơ, độc đáo và đậm chất dân tộc. 

Phần luyện tập

Câu hỏi (trang 74 Sgk Ngữ Văn 9 Tập 2)

Đặt mình là nhân vật người con trong bài thơ, soạn một bài nói ngắn về cảm xúc suy nghĩ của mình khi nghe lời người cha nói với con.

Gợi ý:

* Cảm xúc:

- Tình phụ tử thiêng liêng, ấm cúng.

- Yêu mến truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình. Hiểu thêm sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, thêm yêu quý gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.

- Chúng ta từng viện cớ thiếu thốn, khó khăn mà đánh mất đạo đức, văn hóa, dường như ngày nay các con em dân tộc không mấy mặn mà với truyền thống, họ đang dần tự nguyện nhập ngoại một cách dễ dãi. Nghe lời cha nói, tôi ủng hộ hòa nhập nhưng không hòa tan. Văn hóa là tài sản vô cùng to lớn.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Nói với con

I. Tác giả

1. Cuộc đời

- Tên tác giả: Y Phương (sinh năm 1948) tên thật là Hứa Vĩnh Sước

- Quê quán: Trùng Khánh - Cao Bằng , ông là người dân tộc Tày

2. Sự nghiệp văn học

- Phong cách nghệ thuật: Thơ ông thể hiện tâm hồn mạnh mẽ, chân thực và trong sáng, cách tư duy giàu hình ảnh của người dân tộc miền núi, mang đậm bản sắc vùng cao.

- Tác phẩm tiêu biểu: “Người hoa núi”, “Lời chúc”, “Đàn then”…

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ:

- Bài thơ được sáng tác năm 1980, khi đất nước mới hòa bình thống nhất nhưng gặp rất nhiều khó khăn thiếu thốn. Từ hiện thực ấy nhà thơ sáng tác bài thơ như lời tâm sự, động viên chính mình đồng thời nhắc nhở con cái sau này.

2. Thể loại:

- Thơ tự do

3. Bố cục

- Đoạn 1: Con lớn lên trong tình yêu thương, sự giúp đỡ của cha mẹ, trong cuộc sống lao động của quê hương

- Đoạn 2: Lòng tự hào về sức sống bền bỉ, manh mẽ về truyền thống cao đẹp của quê hương và niềm mong ước con sẽ kế tục những truyền thống đáng quý

4. Giá trị nội dung

- Bài thơ thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống, niềm tự hào về quê hương, dân tộc mình. Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc đến tình cảm đẹp đẽvới quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống

5. Giá trị nghệ thuật

- Bài thơ được làm theo thể thơ tự do phóng khoáng làm cho cảm xúc cụ thể, rõ ràng, giọng điệu thơ trìu mến, thiết tha. Ngôn ngữ thơ cụ thể, hàm súc, nhiều ý nghĩa, hình ảnh thơ độc đáo sinh động mang đậm bản sắc thơ ca miền núi cũng là những nét đặc sắc về nghệ thuật của tác phẩm

Bài giảng Ngữ văn 9 Nói với con

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 9 hay, chi tiết khác:

Nghĩa tường minh và hàm ý

Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Cách làm bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

Mây và sóng

Ôn tập về thơ