Soạn bài Đối thoại và độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự hay, ngắn gọn

Soạn bài Đối thoại và độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự - Ngữ văn 9

A. Soạn bài Đối thoại và độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự ngắn gọn

I. Tìm hiểu yếu tố đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

Câu 1 (trang 176 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

Đọc đoạn trích

Câu 2 (trang 177 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

a.

- Trong ba câu đầu đoạn trích, đó là lời của những người tản cư nói với nhau.

- Tham gia vào câu chuyện có ít nhất hai người.

- Dấu hiệu cho thấy đây là cuộc trò chuyện trao đổi qua lại:

+ Hình thức: Có hai lượt lời, mỗi lượt đều bắt đầu bằng dấu gạch đầu dòng.

+ Nội dung: cùng một chủ đề về làng chợ Dầu.

b.

- Câu “- Hà, nắng gớm, về nào…” là ông Hai nói với chính mình.

- Đây không phải là một lời đối thoại.

- Trong đoạn trích còn có những câu tương tự như vậy:

“Ông lão nắm tay lại mà rít lên:

- Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống Việt gian bán nước để nhục nhã thế này!”.

c.

- Những câu như “Chúng nó cũng là trẻ con làng Việt gian đấy ư?...” là những câu hỏi của ông Hai.

- Những câu trên không có gạch đầu dòng như những câu đã nêu ở điểm (a) và (b) vì chúng chỉ là lời nói trong suy nghĩ của ông Hai thể hiện nỗi dằn vặt của ông, chứ không có đối tượng nghe những câu văn độc thoại nội tâm.

d.

- Các hình thức đối thoại tạo cho câu chuyện có không khí như cuộc sống ngoài đời thật. Từ đó thể hiện thái độ căm giận của những người tản cư đối với người dân chợ Dầu, tạo tình huống để có thể đi sâu vào nội tâm nhân vật.

- Những hình thức độc thoại và độc thoại nội tâm sau đó đã giúp nhà văn khắc họa được diễn biến tâm trạng dằn vặt, đau đớn khi nghe tin làng chợ Dầu đã theo giặc.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 178 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

* Phân tích tác dụng của hình thức đối thoại trong đoạn trích.

- Đây là cuộc đối thoại của vợ chồng ông Hai sau khi nghe tin làng chợ Dầu theo giặc.

- Cuộc đối thoại diễn ra với ba lượt lời của bà Hai, hai lượt lời của ông Hai.

- Lời thoại đầu của bà, ông Hai không đáp lại “nằm rũ ra trên giường không nói gì” câu hỏi thứ hai của bà Hai được ông đáp bằng một câu hỏi lại bà với một từ “Gì?”. Lần thứ ba, ông cũng chỉ đáp lại lời bà bằng một câu cụt ngủn, giọng gắt lên: “Biết rồi!”.

- Qua lời đối thoại này, nhà văn đã làm nổi bật tâm trạng chán nản, buồn bã và đau khổ của ông Hai. Đa số những lời đáp của ông Hai đều ngắn ngủn và cộc lộc.

Câu 2 (trang 179 sgk Ngữ văn 9 Tập 1):

* Viết đoạn văn có sử dụng hình thức đối thoại, độc thoại, độc thoại nội tâm

1. Gợi ý:

* Mở bài:

- Giới thiệu chung về người thân mà của em (đó là ai, tên và tuổi tác, nghề nghiệp).

* Thân bài:

- Tả đôi nét về ngoại hình.

- Sở thích của người thân.

- Kể một vài kỉ niệm của em với người thân.

* Kết bài:

- Tình cảm mà em dành cho người thân đó.

2. Đoạn văn tham khảo

Ông nội sống cùng với gia đình tôi khi tôi còn nhỏ. Chính vì vậy, ông là người đã thay bố mẹ chăm sóc tôi những lúc bố mẹ đi làm. Vì đã nghỉ hưu nên khi ở nhà rảnh rỗi, ông thường chăm sóc những cây cảnh trong vườn. Buổi chiều, mỗi khi đi học về tôi thấy ông cặm cụi trong vườn cắt tỉa từng chiếc lá, tưới nước cho từng chậu cây. Vì được ông chăm sóc cẩn thận nên chúng rất tươi tốt và thường xuyên ra hoa. Những lúc đó, tôi lại chạy đến giúp đỡ ông, hai ông cháu vừa làm vừa trò chuyện rất vui vẻ. Tôi còn nhớ, có một lần, cuối năm học lớp năm, ông đã nói với tôi:

- Nếu cuối học kì, cháu đạt được kết quả tốt, ông sẽ mua cho cháu một chiếc cặp sách mới.

- Thật ạ? Vậy cháu sẽ cố gắng học hành thật chăm chỉ ạ! - Tôi háo hức trả lời ông.

Cuối năm học, tôi tự nhủ: “Chắc chắn mình sẽ cố gắng để nhận được chiếc cặp sách từ ông”. Không phụ sự kỳ vọng của ông, kết quả cuối năm của tôi các môn đều đạt điểm cao. Tôi đã cảm thấy vô cùng phấn khích, mong nhanh chóng được về nhà khoe với ông. Tôi tin rằng ông sẽ cảm thấy tự hào về mình. Hôm sau, đúng như lời hứa, ông đã tặng cho tôi một chiếc cặp sách mới tinh. Ông nội là một người sống rất tình cảm, ông luôn quan tâm và yêu thương tôi. Tôi cũng rất yêu quý và kính trọng ông.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Đối thoại và độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

- Đối thoại, độc thoại và độc thoại nội tâm là những hình thức quan trọng để thể hiện nhân vật trong văn bản tự sự.

- Đối thoại là hình thức đối đáp, trò chuyện giữa hai hoặc nhiều người. Trong văn bản tự sự, đối thoại được thể hiện bằng các gạch đầu dòng ở đầu lời trao và lời đáp (mỗi lượt lời là một lần gạch đầu dòng).

- Độc thoại là lời của một người nào đó nói với chính mình hoặc với một ai đó trong tưởng tượng. Trong văn bản tự sự, khi người độc thoại nói thành lời thì phía trước câu nói có gạch đầu dòng; còn khi không thành lời thì không có gạch đầu dòng. Trường hợp sau gọi là độc thoại nội tâm.

Bài giảng Ngữ văn 9 Đối thoại và độc thoại và độc thoại nội tâm trong văn bản tự sự

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 9 hay, chi tiết khác:

Luyện nói: Tự sự kết hợp với nghị luận và miêu tả nội tâm

Lặng lẽ Sa Pa

Ôn tập phần tiếng Việt

Viết bài tập làm văn số 3 - Văn tự sự

Người kể chuyện trong văn bản tự sự