Soạn bài Những ngôi sao xa xôi hay, ngắn gọn

Soạn bài Những ngôi sao xa xôi - Ngữ văn 9

A. Soạn bài Những ngôi sao xa xôi ngắn gọn

Phần đọc - hiểu văn bản

Câu 1 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2)

- Tóm tắt nội dung:

  Truyện kể cuộc sống của ba nữ thanh niên xung phong - thuộc một tổ trinh sát mặt đường tại một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn. Họ là Nho, Thao và Phương Định. Nhiệm vụ hàng ngày của họ là quan sát địch ném bom, đo khối lượng đất đá phải san lấp, đánh dấu các trái bom chưa nổ và phá bom. Công việc hết sức nguy hiểm nhưng ba cô gái vẫn có những niềm vui hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút thanh thản, mơ mộng. Trong một lần phá bom, Nho bị thương. Chị Thao và Phương Định hết sức lo lắng, chăm sóc tận tình cho cô. Một cơn mưa đá bất chợt đến trên điểm cao gợi cho các cô gái nhiều suy tư và khao khát.

- Truyện được trần thuật từ ngôi thứ nhất theo lời kể của nhân vật chính.

- Cách lựa chọn vai kể như thế không những phù hợp với nội dung tác phẩm mà còn thuận lợi cho việc miêu tả, biểu hiện thế giới nội tâm, những cảm xúc và suy nghĩ của các nhân vật.

Câu 2 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2)

- Điểm chung của 3 cô gái:

+ Họ đều còn rất trẻ: gan dạ, dũng cảm và lạc quan, yêu đời.

+ Họ có lí tưởng sống cao đẹp và tinh thần trách nhiệm cao với công việc

+ Kiên cường dũng cảm đối mặt với mưa bom bão đạn:

+ Họ còn có tình đồng chí, đồng đội gắn bó

 - Nét riêng:

+ Phương Định: cô gái Hà Nội, nhạy cảm và hồn nhiên, thích mơ mộng, hay sống với những kỉ niệm của tuổi thiếu nữ vô tư về gia đình và thành phố.

+ Nho: là em út, tính trẻ con, thích ăn kẹo, có dáng vẻ nhỏ nhắn, cứ mỗi lần đi trinh sát về lại đi tắm khiến Phương Định liên tưởng Nho như một que kem mát mẻ. Nhưng khi bị thương lại luôn là một cô gái rắn rỏi và bản lĩnh.

+ Chị Thao: tổ trưởng, từng trải, mơ ước có phần thiết thực hơn; cương quyết, táo bạo, bình tĩnh trong công việc, chị hát tệ nhưng thích chép lời bài hát.

Câu 3 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2)

- Phương Định ý thức được vẻ đẹp của bản thân:

+ “Tôi là con gái Hà Nội. Nói một cách khiêm tốn, tôi là một cô gái khá. Hai bím tóc dày, tương đối mềm, một cái cổ cao, kiêu hãnh như đài hoa loa kèn. Còn mắt tôi thì các anh lái xe bảo: “Cô có cái nhìn sao mà xa xăm!”.

+ Cô biết mình được nhiều người, nhất là những anh lính để ý và có thiện cảm

- Cô luôn bình tĩnh, tự tin và rất tự trọng; luôn hoàn thành nhiệm vụ với trách nhiệm cao nhất. Khi thực hiện nhiệm vụ phá bom, ban đầu cô cũng cảm thấy căng thẳng, hồi hộp, nhưng cảm thấy có ánh mắt của các chiến sĩ đang dõi theo động viên, khích lệ, lòng tự trọng của cô đã thắng cả bom đạn. Cô không đi khom mà đàng hoàng bước tới, bình tĩnh, tự tin thực hiện từng thao tác phá bom, chạy đua với thời gian để vượt qua cái chết.

- Gặp cơn mưa đá bất ngờ, tính hồn nhiên của cô được bộc lộ mạnh mẽ. Cô vui thích cuống cuồng như con trẻ. Và cơn mưa lại gợi cho cô nhớ về thành phố, về mẹ, về những ngôi sao to trên bầu trời thành phố.

=> Nhân vật Phương Định đã bộc lộ những nét tiêu biểu nhất của các cô gái trẻ: hồn nhiên, xinh đẹp, mộng mơ, thích hát, tự trọng, luôn cố gắng trong công việc, vượt lên gian khổ, khó khăn, nguy hiểm và nỗi sợ hãi, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ.

Câu 4 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2)

* Nhận xét

- Ngôn ngữ kể chuyện hồn nhiên, trẻ trung và giàu nữ tính.

- Tác giả thường dùng câu ngắn, nhịp nhanh thể hiện được không khí khẩn trương trong hoàn cảnh chiến tranh. Riêng các đoạn hồi tưởng, nhịp kể chậm lại gợi nhớ một thời tuổi nhỏ đã qua, một thời vô tư hồn nhiên và không khí bình yên trước chiến tranh.

Câu 5 (trang 121 sgk Ngữ văn 9 Tập 2)

- Câu chuyện cho ta thấy tuổi trẻ thế hệ thanh niên kháng chiến chống Mĩ gặp nhiều gian lao, hiểm nguy nhưng họ vẫn luôn ngời sáng tinh thần tự do, dũng cảm, ngang tàng. Họ là những con người anh hùng, có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, sẵn sàng hi sinh tuổi xuân để bảo vệ Tổ quốc.

Phần luyện tập

Câu 1 (trang 122 Sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

- Một số bài thơ, đoạn thơ hay viết về thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mĩ : Trường Sơn đông, Trường Sơn tây  (Phạm Tiến Duật), Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật), Đồng chí (Chính Hữu), Khoảng trời – hố bom (Lâm Thị Mỹ Dạ), Nghĩa trang trong rừng đuốc (Nguyễn Duy), Cô gái mở đường (Xuân Giao), ...

Câu 2 (trang 122 Sgk Ngữ văn 9 Tập 2):

* Gợi ý:

- Phương Định là một cô gái mơ mộng, tâm hồn trong sáng:

+ Cô gái trẻ Hà Nội

+ Cô nhạy cảm, nhận thức được vẻ đẹp của mình

+ Hồn nhiên, thích hát

- Phương Định là cô gái gan dạ, dũng cảm:

+ Nhiệm vụ nguy hiểm: Khi có bom nổ thì chạy lên, đo khối lượng đất lấp vào hố bom, đếm bom chưa nổ và nếu cần thì phá bom, phải thường xuyên đối mặt với cái chết.

+ Cảnh Phương Định phá bom: cô không hề run sợ khi đối mặt với quả bom chưa nổ.

+ Cái chết cũng không làm cô run sợ bằng việc không thể châm nổ quả bom.

- Là cô gái có tình cảm đồng đội, tình cảm chị em sâu sắc:

+ Phương Định lo lắng và chăm sóc cho Nho khi Nho bị thương.

=> Phương Định là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam thời chống Mỹ cứu nước.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Những ngôi sao xa xôi

I. Tác giả

1. Cuộc đời

- Tên tác giả  Lê Minh Khuê sinh năm 1949

- Quê quán: Tĩnh Gia – Thanh Hóa

2. Sự nghiệp văn học

- Phong cách sáng tác: Bà viết truyện ngắn với một ngòi bút giàu nữ tính, miêu tả tinh tế, đặc sắc.

- Tác phẩm tiêu biểu: Cao điểm mùa hạ, Màu xanh man trá, Tôi đã không quên.Bi kịch nhỏ, Cuộc chơi…

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ:

- Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi được viết năm 1971, lúc cuộc kháng chiến chống Mĩ diễn ra vô cùng ác liệt, lúc đó tác giả từng là chiến sĩ thanh niên xung phong ở Trường Sơn.

2. Thể loại:

- Truyện ngắn

3. Bố cục:

- Phần 1 ( từ đầu … có ngôi sao trên mũ): cuộc sống, hoàn cảnh chiến đấu của ba cô gái trên tuyến đường Trường Sơn

- Phần 2 (tiếp… chị Thao bảo): Sự chăm sóc của hai người chị với Nho

- Phần 3 ( còn lại): thời gian nghỉ ngơi của ba cô gái.

4. Tóm tắt:

- Truyện kể về cuộc sống và chiến đấu của ba cô gái thanh niên xung phong: Thao, Phương Định và Nho của một trọng điểm trên tuyến đường Trường Sơn những năm kháng chiến chống Mĩ. Họ làm thành một tổ trinh sát mặt đường làm nhiệm vụ phá bom, đo khối lượng đất đá lấp vào hố bom thông đường cho đoàn xe ra mặt trận. Công việc vô cùng khó khăn và gian khổ, họ luôn phải đối mặt với cái chết nhưng chưa bao giờ mất đi niềm vui, sự hồn nhiên của tuổi trẻ, những giây phút mơ mộng. Họ yêu thương và gắn bó với nhau mặc dù mỗi người một cá tính. Trong một lần phá bom, Nho bị thương, đồng đội hết sức lo lắng, chăm sóc cho cô rất tận tình. Cuối truyện, một trận mưa đá gợi trong lòng Phương Định những khát khao hoài niệm.

5. Giá trị nội dung

- Truyện ngắn Những ngôi sao xa xôi của Lê Minh Khuê đã khắc họa rõ nét tâm hồn trong sáng, mộng mơ cùng tinh thần lạc quan dũng cảm giàu nghị lực của những cô gái thanh niên xung phong trên tuyến đường Trường Sơn. Đó cũng là hình ảnh đẹp của thanh niên, thế hệ trẻ Việt Nam những năm kháng chiến chống Mĩ.

6. Giá trị nghệ thuật

- Truyện ngắn có cách kể chuyện tự nhiên: ngôi kể thứ nhất – Phương Định kể chuyện làm tăng tính chân thực, ngôn ngữ truyện sinh động, trẻ trung, nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật qua hành động, lời nói, suy nghĩ xuất sắc.

Bài giảng Ngữ văn 9 Những ngôi sao xa xôi

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 9 hay, chi tiết khác:

Chương trình địa phương phần Tập làm văn (tiếp theo)

Trả bài tập làm văn số 7

Biên bản

Rô-bin-xơn ngoài đảo hoang

Tổng kết về ngữ pháp