Soạn bài Lặng lẽ Sa Pa hay, ngắn gọn

Soạn bài Lặng lẽ Sa Pa - Ngữ văn 9

A. Soạn bài Lặng lẽ Sa Pa ngắn gọn

Phần đọc hiểu

Câu 1 (trang 189 sgk Ngữ văn 9 Tập 1)

- Cốt truyện của Lặng lẽ Sa Pa khá đơn giản: Cuộc gặp gỡ tình cờ giữa ông họa sĩ, cô kỹ sư và anh thanh niên.

- Tác phẩm là “một bức chân dung” của anh thanh niên - một con người lao động bình thường trong cuộc sống.

- Bức chân dung được hiện ra qua suy nghĩ của bác lái xe, ông họa sĩ và cô kỹ sư.

Câu 2 (trang 189 sgk Ngữ văn 9 Tập 1)

Phân tích nhân vật anh thanh niên trong truyện.

* Đôi nét về nhân vật:

- Qua lời giới thiệu của bác lái xe:

+ Tuổi tác: một anh thanh niên hai mươi bảy tuổi

+ Nghề nghiệp: công tác khí tượng kiêm vật lý địa cầu

+ Nơi sống: sống một mình trên đỉnh Yên Sơn, cao hai nghìn sáu trăm mét, bốn bề chỉ cây cỏ và mây mù lạnh lẽo.

- Qua ấn tượng của người họa sĩ: người con trai có tầm vóc nhỏ bé, nét mặt rạng rỡ.

→ Cách giới thiệu gián tiếp cho thấy hoàn cảnh sống cô đơn của anh thanh niên.

* Nơi ở của anh thanh niên:

- Nơi ở: sạch sẽ, gọn gàng với một chiếc giường con, một bàn học và một giá sách.

- Cách sống: nuôi gà, trồng rau, đọc sách và tự học.

* Công việc và suy nghĩ về công việc:

- Công việc hàng ngày: Có nhiệm vụ đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, dự báo trước thời tiết hàng ngày.

→  Công việc đòi hỏi sự tỉ mỉ, cẩn thận và chính xác cao. Dù vất vả, khó khăn nhưng anh thanh niên vẫn yêu nghề, có tinh thần trách nhiệm cao.

- Suy nghĩ về công việc:

+ Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi.

+ Anh luôn nghĩ: mình sinh ra là gì, mình đẻ ở đâu, mình vì ai mà làm việc.

+ Anh khâm phục những con người lao động khác: Ông kĩ sư ở vườn rau Sa Pa: ngồi im rình xem ong lấy phấn thụ phấn, đồng chí nghiên cứu khoa học đang làm bản đồ sét.

→ Một người nghiêm túc trong công việc, biết trân trọng những người xung quanh mình.

Câu 3 (trang 189 sgk Ngữ văn 9 Tập 1)

* Phân tích nhân vật ông họa sĩ:

- Một con người hết lòng vì nghệ thuật: đi thực tế trước khi về hưu, yêu mến anh thanh niên liền đem giấy bút ra phác họa anh ngay…

- Cảm xúc của người họa sĩ già trước anh thanh niên

+ Xúc động mạnh khi nhìn thấy người con trai tầm vóc bẻ nhỏ, khuôn mặt rạng rỡ.

+ Ngạc nhiên khi nhìn thấy hình ảnh anh thanh niên đang hái hoa rồi tặng cho cô kỹ sư.

+ Cảm thấy người con trai làm ông nhọc quá.

- Sau cuộc trò chuyện với anh thanh niên:

+ Ông bày tỏ ý định muốn vẽ bức chân dung về anh.

+ Nhận ra rằng nghệ thuật, hội hoạ bất lực trong hành trình cuộc đời. Vẽ là công việc khó nhọc, gian nan.

→ Một con người giàu tình yêu thương, biết trân trọng những người lao động..

* Ông họa sĩ và các nhân vật khác đã có những cảm nhận riêng của mình về anh thanh niên. Từ đó góp phần tô đậm hình ảnh người thanh niên hiện lên với cái nhìn khách quan, chân thực hơn.

Câu 4 (trang 189 sgk Ngữ văn 9 Tập 1)

* Chất trữ tình của tác phẩm:

- Toát lên từ vẻ đẹp của thiên nhiên Sa Pa thơ mộng, kì lạ:

+ Những rặng đào, những đàn bò lang, thung lũng

+ Nắng đốt cháy rừng cây

+ Cây thông cao quá đầu, rung tít trong nắng những ngón tay bằng bạc

+ Mây bị nắng xua, luồn cả và gầm xe

+ Những bông hoa đơn, thược dược vàng, tím, đỏ, hồng phấn, tổ ong, mọc ngay giữa mùa hè

+ Nắng mạ bạc con đèo, đốt cháy rừng cây, hừng hực như một bó đuốc lớn…

- Toát lên từ vẻ đẹp tâm hồn của nhân vật trong truyện:

+ Anh thanh niên có suy nghĩ, lối sống, hành động đẹp và ý nghĩa

+ Ông họa sĩ cảm thông, thấu hiểu và trân trọng sự hi sinh lớn lao, thầm lặng của anh thanh niên cũng như những con người Sa Pa

+ Tâm hồn cô kỹ sư nảy nở tình cảm đẹp đẽ, lớn lao lắng nghe cuộc sống, tâm hồn anh thanh niên

- Chất trữ tình làm nên sự hấp dẫn của tác phẩm, khiến cho tác phẩm trở nên lãng mạn.

- Chất thơ mang lại cho con người thêm niềm tin vào con người, sự kết nối, thấu hiểu lẫn nhau trong những hoàn cảnh khó khăn

+ Tạo được không khí thân mật nâng cao vẻ đẹp của con người, làm chủ đề tư tưởng của truyện được bộc lộ rõ nét, sâu sắc

Câu 5 (trang 189 sgk Ngữ văn 9 Tập 1)

Truyện Lặng lẽ Sa Pa đã khắc họa thành công hình ảnh những người lao động bình thường, mà tiêu biểu là anh thanh niên làm công tác khí tượng một mình sống trên đỉnh núi cao. Từ đó, truyện khẳng định vẻ đẹp của con người lao động, cũng như ý nghĩa của những công việc thầm lặng

Phần luyện tập

Câu hỏi (trang 190 sgk Ngữ văn 9 Tập 1)

* Phát biểu cảm nghĩ về: Nhân vật ông họa sĩ

Gợi ý:

- Một con người hết lòng vì nghệ thuật: đi thực tế trước khi về hưu, yêu mến anh thanh niên liền đem giấy bút ra phác họa anh ngay…

- Cảm xúc của người họa sĩ già trước anh thanh niên

+ Xúc động mạnh khi nhìn thấy người con trai tầm vóc bẻ nhỏ, khuôn mặt rạng rỡ.

+ Ngạc nhiên khi nhìn thấy hình ảnh anh thanh niên đang hái hoa rồi tặng cho cô kỹ sư.

+ Cảm thấy người con trai làm ông nhọc quá.

- Sau cuộc trò chuyện với anh thanh niên:

+ Ông bày tỏ ý định muốn vẽ bức chân dung về anh.

+ Nhận ra rằng nghệ thuật, hội hoạ bất lực trong hành trình cuộc đời. Vẽ là công việc khó nhọc, gian nan.

→ Một con người giàu tình yêu thương, biết trân trọng những người lao động..

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Lặng lẽ Sa Pa

I. Tác giả

a. Cuộc đời

- Tên tác giả: Nguyễn Thành Long (1925-1991) còn có một số bút danh khác như Lưu Quỳnh, Phan Minh Thảo.

- Quê quán: sinh ra tại huyện Duy Xuyên tỉnh Quảng Nam.

b. Sự nghiệp văn học

- Phong cách nghệ thuật:

+ Ông là một cây bút chuyên viết về truyện ngắn và kí. Đặc sắc trong truyện ngắn của ông là luôn tạo ra những hình tượng đẹp đẽ, ngôn ngữ rất giàu chất thơ trong trẻo và nhẹ nhàng.

- Tác phẩm tiêu biểu:

+ “Bát cơm Cụ Hồ”, “Giữa trong xanh”, “Gió bấc gió nồm”…

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ:

- Lặng lẽ Sa Pa được viết năm 1970, trong chuyến đi thực tế của tác giả Nguyễn Thành Long, in trong tập “Giữa trong xanh”.

2. Thể loại:

- Truyện ngắn

3. Bố cục:

- Phần 1 (từ đầu … kìa, anh ta kia): Nhân vật anh thanh niên qua lời kể của bác lái xe

- Phần 2 (tiếp.. không có vật gì như thế): Cuộc gặp gỡ ngắn ngủi, ý nghĩa giữa anh thanh niên với ông họa sĩ, cô kĩ sư

- Phần 3 (còn lại): Cuộc chia tay giữa ba người

4. Tóm tắt:

Truyện kể về cuộc gặp gỡ tình cờ của anh thanh niên, ông họa sĩ, cô kĩ sư và bác lái xe tại trạm khí tượng trên đỉnh núi Yên Sơn, trong vòng chưa đầy nửa tiếng. Ông họa sĩ và cô kĩ sư lên thăm nơi ở và làm việc của anh thanh niên. Anh bộc bạch về công việc và cuộc sống của mình. Họa sĩ đã kịp ghi lại kí họa chân dung về anh. Anh đã làm cô kĩ sư và ông họa sĩ sống dậy những khát vọng cống hiến. Họ đã chia tay trong tình cảm lưu luyến, xúc động.

5. Giá trị nội dung

Truyện ngắn khắc họa thành công hình ảnh những con người lao động thầm lặng công hiến cho đời mà tiêu biểu là nhân vật anh thanh niên làm công tác khí tượng trên đỉnh núi cao. Qua đó ngợi ca vẻ đẹp của người lao động và ý nghĩa của những công việc thầm lặng nhưng quan trọng vô cùng.

6. Giá trị nghệ thuật

Tác phẩm thành công trong việc xây dựng tình huống, miêu tả nhân vật từ nhiều điểm nhìn tạo tính khách quan, kết hợp nhuần nhuyễn giữa tự sự và trữ tình.

Bài giảng Ngữ văn 9 Lặng lẽ Sa Pa

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 9 hay, chi tiết khác:

Ôn tập phần tiếng Việt

Viết bài tập làm văn số 3 - Văn tự sự

Người kể chuyện trong văn bản tự sự

Chiếc lược ngà

Kiểm tra về thơ và truyện hiện đại