Soạn bài Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh hay, ngắn gọn

Soạn bài Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh - Ngữ văn 8

A. Soạn bài Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh ngắn gọn:

I. Vai trò và đặc điểm chung của văn bản thuyết minh

1. Văn bản thuyết minh trong đời sống con người

Câu hỏi (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Các văn bản:

+ Văn bản “Cây dừa Bình Định”: trình bày lợi ích của cây dừa gắn với đặc điểm của cây dừa mà cây khác không có, sự gắn bó của cây dừa với người dân Bình Định.

+ Văn bản “Tại sao lá cây lại có màu xanh lục”: Giải thích về tác dụng của chất diệp lục làm cho lá cây có màu xanh.

+ Văn bản “ Huế”: Giới thiệu Huế là trung tâm văn hoá lớn của Việt Nam với những đặc điểm tiêu biểu riêng của Huế.

- Thường gặp văn bản thuyết minh trên các phương tiện thông tin đại chúng, chương trình văn hoá, du lịch, các chương trình giới thiệu sản phẩm... 

- Một vài văn bản cùng loại: Động Phong Nha, Thông tin về ngày Trái Đất năm 2000, Cầu Long Biên – chứng nhân lịch sử,…

2. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh

Câu hỏi (trang 116 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

a. Các văn bản trên không phải là văn bản tự sự hay miêu tả, nghị luận mà là một kiểu văn bản riêng vì: Nó cung cấp tri thức khách quan, trung thực làm cho ta hiểu đặc điểm, tính chất, nguyên nhân sự vật hiện tượng.

b. Các văn bản trên cung cấp tri thức về các sự vật, hiện tượng một cách khách quan, chân thực, có ích.

c. Phương pháp trình bày, giới thiệu, giải thích.

d. Ngôn ngữ : rõ ràng, chính xác, chặt chẽ, có sức thuyết phục.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 117 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Văn bản a: cung cấp kiến thức lịch sử về cuộc khởi nghĩa.

- Văn bản b: cung cấp kiến thức khoa học sinh vật về con giun đất.

→ Cả hai văn bản này đều là văn bản thuyết minh.

Câu 2 (trang 118 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Văn bản “Thông tin về ngày trái đất năm 2000” là một văn bản đề xuất một hoạt động  tích cực bảo vệ môi trường. Yếu tố thuyết minh để nói rõ tác hại của bao nilon làm cho đề nghị có tính thuyết phục cao.

Câu 3 (trang 118 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 1):

- Các văn bản khác như tự sự, nghị luận, biểu cảm, nhiều lúc cũng cần yếu tố thuyết minh để trình bày giải thích cho rõ thêm làm cho văn bản giàu sức thuyết phục .

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Tìm hiểu chung về văn bản thuyết minh 

I. Vai trò và vị trí của văn bản thuyết minh trong đời sống con người

1.Văn bản thuyết minh trong đời sống con người

Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản rất thông dụng trong mọi lĩnh vực của đời sống, nhằm cung cấp cho chúng ta những hiểu biết về đặc điểm, tính chất, cấu tạo, cách dùng,… của nhiều sự vật, hiện tượng trong đời sống thường ngày của xã hội. Chúng ta dùng kiểu văn bản này để thuyết minh cho cấu tạo, cách bảo quản, cách sử dụng một chiếc máy nổ, một chiếc máy bơm, hoặc một cái quạt, một chiếc xe máy… Chúng ta cũng dùng kiểu văn bản này để thuyết minh cho một sản phẩm mới được sản xuất, một sáng kiến mới được áp dụng… Hoặc chúng ta cũng dùng văn bản thuyết minh để giới thiệu với mọi người về sản vật quê hương, về danh lam thắng cảnh của đất nước với bạn bè năm châu,… Điều đó cho thấy tính phổ biến của văn bản thuyết minh trong đời sống xã hội cao đến chừng nào.

2. Đặc điểm chung của văn bản thuyết minh

- Văn bản thuyết minh là kiểu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đòi sông nhằm cung cấp tri thức (kiến thức) về đặc điểm, tính chất, nguyên nhân của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên, xã hội bằng phương thức trình bày, giới thiệu, giải thích.

- Qua việc đọc hoặc nghe văn bản thuyết minh, người đọc trau dồi vốn tri thức của mình bằng những hiểu biết về sự vật, hiện tượng một cách chính xác, trung thực.

Ví dụ:

+ Giới thiệu một nhân vật lịch sử.

+ Giới thiệu một đặc sản, một món ăn.

+ Giới thiệu một vị thuốc.

+ Giới thiệu một loài hoa, loài chim, loài thú,…

- Tri thức trong văn bản thuyết minh đòi hỏi khách quan, xác thực, hữu ích cho con người.

- Văn bản thuyết minh cần được trình bày chính xác, rõ ràng, chặt chẽ và hấp dẫn.

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 8 hay, chi tiết khác:

Ôn dịch thuốc lá

Câu ghép (tiếp theo)

Phương pháp thuyết minh

Bài toán dân số

Dấu ngoặc đơn và dấu hai chấm