Soạn bài Thiên đô chiếu hay, ngắn gọn

Soạn bài Thiên đô chiếu - Ngữ văn 8

A. Soạn bài Thiên đô chiếu ngắn gọn

Câu 1 (trang 51 SGK Ngữ văn 8 Tập 2)

- Các vị vua ở các triều đại lớn Trung Quốc đã từng dời đô nhằm mục đích mưu toan nghiệp lớn, xây dựng vương triều thịnh vượng, mở tương lai lâu bền cho thế hệ sau. Những cuộc rời đô đó đều mang lại sự phát triển thịnh vượng cho quốc gia, dân tộc.

=> Đưa ra dẫn chứng cụ thể về triều đại Thương Chu để khẳng định việc ông dời đô là điều hợp lí, chính xác và cần thiết phải làm.

Câu 2 (trang 51 SGK Ngữ văn 8 Tập 2)

- Sở dĩ kinh đô Hoa Lư (Ninh Bình) không còn phù hợp vì:

+ Hai nhà Đinh, Lê tự làm theo ý mình, khinh thường mệnh trời, không theo dấu cũ nhà Thương Chu.

+ Triều đại không hưng thịnh, vận nước ngắn ngủi, nhân dân khổ cực, vạn vật không thích nghi.

+ Việc đóng đô của hai triều Đinh, Lê vẫn cứ đóng đô ở Hoa Lư chứng tỏ thế và lực của cả hai triều chưa đủ mạnh (vẫn còn dựa vào thế núi sông).

=> Từ đó thấy được tầm nhìn xa trông rộng hướng tới tương lai và vận mệnh dân tộc cả vua Lí Công Uẩn.

Câu 3 (trang 51 SGK Ngữ văn 8 Tập 2)

- Thuận lợi của thành Đại La:

+ Từng là kinh đô cũ của Cao Vương.

+ Địa hình: rộng rãi, bằng phẳng, cao ráo, thoáng đãng, không bị lụt, muôn vật phong phú.

+ Chính trị, văn hóa: chốn hội tụ bốn phương trời, mảnh đất muôn vật tốt tươi.

+ Vị trí: trung tâm trời đất, thế rồng cuộn hổ ngồi.

=> Hội tụ đủ những ưu thế vượt trội xứng đáng là kinh đô mới.

Câu 4 (trang 51 SGK Ngữ văn 8 Tập 2)

“Chiếu dời đô” có sức thuyết phục lớn bởi có sự kết hợp giữa lí và tình:

- Về lí lẽ: Những nguyên nhân, lí do mà Lí Công Uẩn đưa ra đều dựa trên lịch sử và sử sách nên việc dời đô là rất đúng đắn và cần thiết

- Về tình cảm:

+ Bài viết được viết ra như một lời đối thoại, bàn bạc để tìm ra cách giải quyết hợp lí đúng đắn nhất

$\to$ Tạo sự đồng cảm giữa vua và toàn thể nhân dân

Câu 5 (trang 51 SGK Ngữ văn 8 Tập 2)

Dời đô từ vùng núi Hoa Lư ra vùng đồng bằng đất rộng chứng tỏ triều đình nhà Lý đủ sức chấm dứt nạn phong kiến cát cứ, thế và lực của dân tộc Đại Việt đủ sức sánh ngang hàng phương Bắc.

II. Luyện tập

Câu hỏi (trang 52 SGK Ngữ văn 8 Tập 2): Chứng minh Chiếu dời đô có kết cấu chặt chẽ, lập luận giàu sức thuyết phục.

Trả lời:

… “Chiếu dời đô được chia thành hai phần lớn với hệ thống lí lẽ được triển khai sắc sảo mà đầy thuyết phục. Ngôn từ của văn bản tuy rất kiệm lời mà ý tứ thì thấm đượm sâu xa. Bài chiếu mở đầu bằng việc nêu ra mục đích quan trọng của việc dời đô. Dời đô là để “ở nơi trung tâm” tiện “mưu toan việc lớn” và cũng là để “tính kế muôn đời cho con cháu về sau”. Dời đô cũng có nghĩa là để trên thì hợp mệnh trời, dưới thì thấu đạt ý dân. Như vậy dời đô thực là để xây dựng đất nước mạnh giàu, đem lại hạnh phúc và nền thái bình thịnh trị đời đời. Xét về lí, việc dời đô, đến đây, quả thực vô cùng quan trọng. Nhưng để cho chân lí được vững chãi hơn, nhà vua đã dẫn ra những chứng nhân của lịch sử để dễ dàng thu phục nhân tâm.”…

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Chiếu dời đô

I. Tác giả

1. Tiểu sử

- Lí Công Uẩn (974-1028) tức Lí Thái Tổ.

- Quê quán: Là người châu Cổ Pháp, lộ Bắc Giang (nay là xã Đình Bảng, huyện Từ Sơn, tỉnh Bắc Ninh).

- Là người thông minh, nhân ái, có chí lớn và lập được nhiều chiến công.

- Dưới thời Lê ông làm chức Tả thân vệ Điện tiền chỉ huy sứ

- Khi Lê Ngọa mất ông được tôn lên làm vua lấy niên hiệu là Thuận Thiên.

2. Sự nghiệp

- Sáng tác của ông chủ yếu là để ban bố mệnh lệnh, thể hiện tư tưởng chính trị lớn lao có ảnh hưởng đến vận nước.

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Năm 1010, Lí Công Uẩn quyết định dời đô từ Hoa Lư ra Đại La, đổi tên Đại Việt thành Đại Cồ Việt. Nhân dịp này ông đã viết bài chiếu để thông báo rộng rãi quyết định cho nhân dân được biết.

2. Bố cục: 3 phần

- Phần 1: Từ “Xưa nhà Thương” đến “không thể không dời đổi”: Đưa ra những lí do, cơ sở của việc dời đô.

- Phần 2: “Huống gì” đến “muôn đời”: Những lí do chọn Đại La làm kinh đô

- Phần 3: Còn lại: Thông báo quyết định dời đô.

3. Giá trị nội dung

- Bài Chiếu phản ánh khát vọng của nhân dân về một dân tộc độc lập thống nhất đồng thời phản ánh ý chí tự cường của dân tộc Đại Việt trên đà lớn mạnh.

4. Giá trị nghệ thuật

- Chiếu dời đô là áng văn chính luận đặc sắc viết theo lối biền ngẫu, các vế đối nhau cân xứng nhịp nhàng.

- Cách lập luận chặt chẽ, lí lẽ sắc sảo rõ ràng.

- Dẫn chứng tiêu biểu giàu sức thuyết phục.

- Có sự kết hợp hài hòa giữa tình và lí.

Bài giảng Ngữ văn 8 Thiên đô chiếu

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 8 hay, chi tiết khác:

Câu phủ định  

Chương trình địa phương (phần văn)

Hịch tướng sĩ  

Hành động nói 

Soạn bài Trả bài tập làm văn số 5 hay, ngắn gọn