Soạn bài Thao tác lập luận bình luận hay, ngắn gọn

Soạn bài Thao tác lập luận bình luận - Ngữ văn 11

A. Soạn bài Thao tác lập luận bình luận ngắn gọn:

I. Mục đích, yêu cầu của thao tác lập luận bình luận

Câu 1 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

- Bình luận trong các trường hợp trên nhằm đưa ra những ý kiến nhận xét, đánh giá, bàn luận về sự đúng/sai, hay/dở, lợi/hại của vấn đề.

Câu 2 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

a. Phân tích ngữ liệu “Xin lập khoa luật” của Nguyễn Trường Tộ (Ngữ văn 11, Tập 2)

- Tác giả có ý thức tranh luận với quan niệm cho rằng việc lập khoa luật là không cần thiết

- Tác giả đã nêu ra vấn đề đúng, sai của đời sống và  bàn bạc rất sâu. Theo đó vua chúa thống trị đất nước đều phải dựa vào luật, và thực hiện theo luật.

- Nhằm mục đích thuyết phục triều đình cho mở khoa luật.

b. Nguyễn Trường Tộ có lý do để đề nghị lập khoa luật bởi lúc bấy giờ, ai nấy đều đã thống nhất rõ ràng muốn trị nước thì phải dựa vào luật chứ không phải vào những lời nói suông trên giấy về trung hiếu hay lễ nghĩa, luật pháp là công bằng và cũng là đạo đức.

c. Đoạn trích Xin lập khoa luật của Nguyễn Trường Tộ là một đoạn lập luận bình luận

- Vì nó thể hiện rõ tính chất đề xuất vấn đề đồng thời nhận xét đánh giá giúp người đọc, người nghe hiểu, tán đồng với đề xuất của tác giả.

Câu 3 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

- Như vậy mới nắm vững được cách tổ chức luận cứ, luận điểm ⇒ đạt tới mục đích đặt ra.

- Để vận dụng trong quá trình trình bày ⇒ tạo sự lôi cuốn, thuyết phục.

Câu 4 (trang 71 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

- Con người cần thiết bình luận, dám bình luận: để thể hiện chính kiến, quan điểm của mình và thuyết phục được người nghe về những vấn đề đó.

- Phải nắm kĩ năng bình luận thì bình luận hấp dẫn, lôi cuốn, thuyết phục khách quan.

II. Cách bình luận

- Một bài bình luận bao gồm các bước:

- Bước 1: Nêu vấn đề cần bình luận.

+ Nêu rõ thái độ và sự đánh giá của người bình luận trước vấn đề đưa ra.

+ Trình bày rõ ràng, trung thực.

- Bước 2: Đánh giá vấn đề cần bình luận.

+ Đứng hẳn về một phía mình cho là đúng để bác bỏ cái sai.

+ Kết hợp phần đúng của mỗi phía và loại bỏ phần sai để tìm ra tiếng nói chung trong sự đánh giá.

+ Đưa ra cách đánh giá của bản thân.

- Bước 3: Bàn về vấn đề cần bình luận.

+ Bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết trước vấn đề đang được xem xét.

+ Bàn về những điều rút ra khi liên hệ với thời đại, hoàn cảnh, lứa tuổi…

+ Bàn bạc, mở rộng vấn đề.

III. Luyện tập

Câu 1 (trang 73 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

Nhận xét như vậy là sai vì

- Về mục đích bình luận hoàn toàn khác giải thích và chứng minh

+ Giải thích giúp người đọc hiểu về một vấn đề nào đó chưa biết

+ Chứng minh giúp người đọc tin về một vấn đề được nêu ra

+ Bình luận là bày tỏ quan điểm, thuyết phục mọi người đồng ý trước ý kiến của bản thân

- Bình luận cũng không phải giải thích, chứng minh cộng lại. Có chăng người ta chỉ sử dụng giải thích, chứng minh trong qúa trình thực hiện bình luận. Ta coi đó là thao tác hỗ trợ

Câu 2 (trang 73 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

* Vấn đề bình luận: nguyên nhân và hậu quả của tai nạn gian thông.

* Giải quyết vấn đề:

- Dùng lí lẽ: 

+ “Thần chết đã … đường phố”

+ “Những kẻ … giao thông”

+ “Những kẻ đầu …. khoái cảm”.

- Chỉ ra nguyên nhân:

+ Hạn chế khách quan.

+ Hạn chế chủ quan: ý thức tham gia giao thông còn non kém.

- Dẫn chứng:

+ “Theo thống kê của UNICEF…. Xe máy”

+ Họ là lực lượng lao động lớn của đất nước. Lực lượng ấy phải gánh lấy trách nhiệm công dân và gia đình.

=> Đánh giá vấn đề.

* Tác giả đã đưa ra lời bàn:

- Vấn đề an toàn giao thông là hạnh phúc, là cơ hội gặt hái thành công để hội nhập, là thể hiện thái độ mến khách.

- Hành động cần có:

+ Tự điều chỉnh mình.

+ Tự cứu mình và cứu người.

+ Cần một chương trình truyền thông hiệu quả để lưỡi hái tử thần không còn nghênh ngang trên đường phố.

=> Bàn bạc, mở rộng vấn đề.

Câu 3 (trang 74 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

Bài “xin lập khoa luật” chúng ta còn có thể bình luận thêm

- Nêu vai trò của pháp luật đối với xã hội ta hiện nay.

+ Làm cho mọi người hiểu được pháp luật và làm theo pháp luật

+ Để xây dựng xã hội thực sự văn minh, công bằng

- Làm thế nào để có luật nghiêm và làm tốt việc giáo dục pháp luật trong xã hội

+ Đặt ra luật pháp và hoàn chỉnh bộ luật. Luật pháp phải xuất phát từ hiện thực và nguyện vọng của nhân dân

+ Mọi người phải có ý thức sống và làm theo pháp luật. Đặc biệt nêu cao tinh thàn gương mẫu của mọi người, mọi ngành, mọi tổ chức trong việc chấp hành pháp luật.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Thao tác lập luận bình luận:

- Bình luận nhằm đề xuất và thuyết phục người đọc (người nghe) tán đồng với nhận xét, đánh giá, bàn luận của mình về một hiện tượng (vấn đề) trong đời sống hoặc trong văn học.

- Có nhiều cách bình luận. Nhưng dù theo cách nào thì người bình luận cũng phải:

+ Trình bày rõ ràng, trung thực hiện tượng  (vấn đề) được bình luận

+ Đề xuất và chứng tỏ được ý kiến nhận định, đánh giá của mình xác đáng.

+ Có những lời bàn sâu rộng về chủ đề bình luận.

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 11 hay, chi tiết khác:

Người cầm quyền khôi phục uy quyền

Luyện tập thao tác lập luận bình luận

Về luân lí xã hội ở nước ta

Tiếng mẹ đẻ - nguồn giải phóng các dân tộc áp bức

Ba cống hiến vĩ đại của Các Mác