Soạn bài Câu cá mùa thu hay, ngắn gọn

Soạn bài Câu cá mùa thu (Thu điếu) - Ngữ văn 11

A. Soạn bài “ Câu cá mùa thu” ngắn gọn:

Phần đọc - hiểu văn bản

Câu 1 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

- Điểm nhìn của tác giả: từ gần đến cao xa, rồi từ cao xa trở lại gần.

- Từ điểm nhìn ấy, từ một khung ao hẹp, không gian mùa thu, cảnh sắc mùa thu mở ra nhiều hướng thật sinh động và đầy phóng khoáng, bao trọn toàn cảnh mùa thu nơi làng quê Việt Nam.

Câu 2 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

- Những từ ngữ, hình ảnh đã gợi lên nét riêng của cảnh sắc mùa thu:

+ Hình ảnh: ao thu lạnh lẽo, nước trong veo, sóng biếc, trời xanh ngắt, lá vàng…

+ Đường nét, sự chuyển động: sóng hơi gợn tí, lá vàng khẽ đưa vèo, tầng mây lơ lửng…Hình ảnh thơ bình dị, thân thuộc.

Câu 3 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

- Nhận xét về không gian trong bài qua các chuyển động, màu sắc, hình ảnh, âm thanh:

+ Bốn câu thơ đầu tả cảnh, một bức tranh phong cảnh rất đẹp với một không gian trong trẻo và tĩnh lặng.

+ Bốn câu thơ cuối, không gian rộng, sâu tạo cho không gian một cảm giác hiu quạnh.

- Tâm trạng của tác giả: nỗi lòng thời thế của Nguyễn Khuyến.

Câu 4 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

- Trong bài thơ rất đặc biệt. Vần "eo" diễn tả một không gian nhỏ dần, khép kín, phù hợp với tâm trạng đầy uẩn khúc của nhà thơ.

Câu 5 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

- Cảm nhận về tấm lòng của nhà thơ Nguyễn Khuyến đối với thiên nhiên, đất nước:

+ Bài thơ gợi tình yêu và sự gắn bó sâu sắc với thiên nhiên vùng đồng bằng Bắc Bộ.

+ Cảnh thu rất đẹp nhưng buồn phảng phất - nét buồn lan ra từ tâm trạng của nhân vật trữ tình.

Phần luyện tập

Câu 1 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

- Thu điếu là bài thơ thuộc loại thơ trữ tình phong cảnh.

- Những từ ngữ thể hiện chính xác, sâu sắc cảnh vật mà Nguyễn Khuyến quan sát.

- Sử dụng linh hoạt ngôn ngữ, giữa miêu tả không gian động và tĩnh, sự điểm xuyết về thời gian

Câu 2 (trang 22 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

- Học sinh thực hành học thuộc bài thơ.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài “Câu cá mùa thu”:

I. Tác giả

a. Cuộc đời

- Nguyễn Khuyến (1835 -  1909) quê ở Yên Đổ, Bình Lục, Hà Nam, được gọi là Tam Nguyên Uyên Đổ.

- Ông làm quan hơn 10 năm dưới triều Nguyễn nhưng khi Pháp xâm lược nước ta thì ông từ quan về sống ở quê nhà.

b. Sự nghiệp văn học

- Nguyễn Khuyến là một trong những nhà thơ lớn cuối cùng của thời trung đại.

- Ông được mệnh danh là nhà thơ của dân tình và làng cảnh Việt Nam.

- Sáng tác của Nguyễn Khuyến gồm cả chữ Hán và chữ Nôm với số lượng lớn, hiện còn trên 800 bài gồm thơ, văn, câu đối nhưng chủ yếu là thơ.

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ:

- “Câu cá mùa thu” nằm trong chùm ba bài thơ của Nguyễn Khuyến: Thu điếu, thu ẩm, thu vịnh.

2. Thể loại: thơ trữ tình phong cảnh.

3. Bố cục:

+ Phần 1 (hai câu đầu): giới thiệu việc câu cá mùa thu.

+ Phần 2 (bốn câu tiếp): cảnh thu ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ.

+ Phần 3 (còn lại): tâm trạng của tác giả.

4. Giá trị nội dung:

- Thu điếu là bài thơ về một bức tranh đẹp mùa thu ở làng quê Việt Nam. Một không gian thu trong trẻo, thanh sang và bình yên cùng tâm trạng thời thế của tác giả.

5. Giá trị nghệ thuật:

- Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc trưng của văn học trung đại: chỉ bằng vài nét vẽ tinh tế, mùa thu của thiên nhiên đất trời vùng Bắc Bộ đã hiện lên thật đẹp.

Bài giảng Ngữ văn 11 Câu cá mùa thu

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 11 hay, chi tiết khác:

Phân tích đề, lập dàn ý bài văn nghị luận 

Thao tác lập luận phân tích 

Thương vợ 

Khóc Dương Khuê 

Vịnh khoa thi Hương