Soạn bài Một thời đại trong thi ca hay, ngắn gọn

Soạn bài Một thời đại trong thi ca - Ngữ văn 11

A. Soạn bài Một thời đại trong thi ca ngắn gọn:

Phần đọc - hiểu văn bản

Câu 1 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

- Cái khó trong việc tìm ra tinh thần của thơ mới:

+ Ranh giới giữa thơ cũ và thơ mới không hoàn toàn rạch ròi.

+ Thơ mới và thơ cũ đều có cả bài hay và bài dở.

- Theo tác giả, cách nhận diện thơ mới và thơ cũ như sau:

+ Không dựa trên bài dở mà phải “sánh bài hay với bài hay”.

+ Phải “nhìn vào đại thể”

Câu 2 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

- ″chữ tôi” với một quan niệm cá nhân, một quan niệm chưa từng có từ trước đó. Trước đây ″chữ tôi” phải ẩn mình sau chữ ta, giờ đây nó được thể hiện theo nghĩa tuyệt đối của nó.

- ″chữ tôi” cũng nói lên bi kịch trong hồn người thanh niên lúc bấy giờ.

- Họ đi tìm lối thoát bằng cách gửi cả tình yêu vào tiếng Việt.

Câu 3 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

Chữ “tôi”, với cái nghĩa tuyệt đối của nó lại đáng thương và… tội nghiệp vì:

- Cái tôi không có được cốt cách ngang tàng, tự trọng thuở trước mà thể hiện tấn bi kịch đang diễn ra trong tâm lý thế hệ trẻ đương thời, đó là họ thiếu một lòng tin đầy đủ giữa bối cảnh tăm tối của nước nhà.

- Thơ mới đào sâu vào cái tôi cá nhân nhưng tuyệt vọng, buồn thảm và cô đơn.

Câu 4 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

- Các nhà thơ lãng mạn cũng như “người thanh niên” bấy giờ đã giải tỏa bi kịch đời mình bằng cách bằng tình yêu tiếng Việt, bằng sự trở về với “di sản tinh thần của cha ông”, với “nguồn sống dồi dào mạnh mẽ trong ca dao”.

- Họ tự an ủi tiếng Việt còn thì dân tộc còn để rồi tìm thấy chút niềm hi vọng trong nỗi tuyệt vọng tận sâu thẳm tâm hồn.

Câu 5 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

Một thời đại trong thi ca là một tiểu luận phức tạp, phong phú nhưng người đọc vẫn thấy dễ hiểu và hấp dẫn bởi:

- Quan điểm tiến bộ, hệ thống lập luận thuyết phục, mạch lạc, hấp dẫn.

- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa mạch luận lý sắc sảo và cảm xúc, tình cảm chân thành.

- Cách dẫn dắt tinh tế, uyển chuyển; diễn đạt giàu hình ảnh, ngôn ngữ cô đọng.

Phần luyện tập

Câu 1 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

- Chữ tôi: nghĩa tuyệt đối

+ Không có cá nhân chỉ có đoàn thể, lớn thì quốc gia, nhỏ thì gia đình. Còn cá nhân, cái bản sắc của cá nhân chìm trong gia đình, trong quốc gia như giọt nước trong biển cả.

+ Không tự xưng hoặc ẩn mình sau chữ ta.

- Chữ ta trong thơ cũ là cá nhân ý thức gắn với cộng đồng, đoàn thể (lớn thì quốc gia, nhỏ thì gia đình).

+ Quan niệm cá nhân, gắn liền với cá nhân, cá thể.

+ Đi theo chữ anh, chữ bác, chữ ông đã thấy chướng. Huống chi bây giờ nó đến một mình.

+ Chữ tôi với cái nghĩa tuyệt đối của nó, xuất hiện.

Câu 2 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

Lòng yêu nước của các nhà thơ mới được thể hiện ở:

- Bằng cách gửi cả vào tiếng Việt: “họ yêu vô cùng thứ tiếng trong mấy mươi thế kỷ đã chia sẻ vui buồn với cha ông. Họ dồn tình yêu quê hương trong tình yêu tiếng Việt”

- Trân trọng tinh thần giống nòi, tâm trạng những vẻ đẹp của quá khứ dân tộc.

Câu 3 (trang 104 sgk Ngữ văn lớp 11 Tập 2):

- Cái “tôi” của các nhà thơ mới “đáng thương” và “tội nghiệp” vì nó đã đem đến cho tâm hồn họ nỗi buồn lạnh, bơ vơ, muốn thoát khỏi nhưng không được.

- Các nhà thơ mới, thế hệ thanh niên thời ấy đã thể hiện tình yêu quê hương đất nước thầm kín.

- Tất cả tình yêu thương ấy được họ dồn cả vào tình yêu tiếng Việt.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Một thời đại trong thi ca:

I. Tác giả

1. Cuộc đời

- Tên tác giả: Hoài Thanh (1909-1982), Tên khai sinh Nguyễn Đức Nguyên

- Quê quán: Nghi Trung, Nghi Lộc, Nghệ An, xuất thân trong một gia đình nhà Nho nghèo.

2. Sự nghiệp văn học

- Phong cách nghệ thuật: Nhà lý luận phê bình xuất sắc của nền Văn học Việt Nam hiện đại.

- Năm 2000 ông được nhận giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật.

- Tác phẩm tiêu biểu: ăn chương và hành động (1936), Thi nhân Việt Nam (1942), Nói chuyện thơ kháng chiến (1950)…

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ:

- Đoạn trích thuộc phần đầu của quyển “Thi Nhân Việt Nam”, là phần cuối của tiểu luận “Một thời đại trong thi ca”

2. Thể loại: Nghị luận

3. Bố cục:

3 phần:

+ Phần 1 (Từ đầu ... "phải nhìn vào đại thể"): Nguyên tắc để xác định tinh thần thơ mới.

+ Phần 2 (Tiếp theo ... "rẻ rúng đến thế"): Tinh thần thơ mới: chữ tôi

+ Phần 3: Còn lại: Sự vận động của thơ mới xung quanh cái tôi và bi kịch của nó

4. Tóm tắt

Trong tiểu luận này, Hoài Thanh đã nêu một vấn đề quan trọng là đi tìm tinh thần thơ Mới. Tác giả đã đưa ra nguyên tắc nhận diện tinh thần thơ Mới: Không căn cứ vào cục bộ và bài dở, phải căn cứ vào đại thể và bài hay. Xác định tinh thần thơ Mới là chữ “tôi” trong thơ Mới đối lập với chữ “ta” trong thơ cũ và cho thấy bi kịch của cái Tôi trong thơ Mới. Cuối cùng chỉ ra sự vận động của cái “tôi” và việc giải quyết bi kịch thời đại của nó bằng cách gửi cả vào tình yêu tiếng Việt.

5. Giá trị nội dung:

- Chỉ ra được nội dung cốt lõi của tinh thần thơ mới: cái tôi và nói lên cái bi kịch ngấm ngầm trong hồn người thanh niên hồi bấy giờ.

- Đánh giá được thơ mới trong cả ý nghĩa văn chương và xã hội.

6. Giá trị nghệ thuật:

- Kết hợp một cách hài hòa giữa tính khoa học và tính văn chương nghệ thuật.

- Luận điểm khoa học, chính xác, mới mẻ.

- Các biện pháp nghệ thuật được sử dụng một cách khéo léo có khả năng khơi gợi và tạo sức cuốn hút lớn....

Bài giảng Ngữ văn 11 Một thời đại trong thi ca

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 11 hay, chi tiết khác:

Phong cách ngôn ngữ chính luận (tiếp theo)

Một số thể loại văn học: kịch, nghị luận

Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

Ôn tập phần Văn học

Tóm tắt văn bản nghị luận