Nội dung bài viết

    Xem thêm

    Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 65 - Ngắn nhất Ngữ văn 11 Kết nối tri thức

    Với soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 65 Tập 1 Ngữ văn lớp 11 Kết nối tri thức sẽ giúp học sinh trả lời câu hỏi từ đó dễ dàng soạn văn 11.

    1 502 21/03/2024
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 65

    * Một số hiện tượng phá vỡ những quy tắc ngôn ngữ thông thường: đặc điểm và tác dụng

    Câu 1 (trang 65 SGK Ngữ văn lớp 11 Tập 1): Chỉ ra nét độc đáo, khác lạ trong kết hợp từ “buồn điệp điệp” ở câu mở đầu bài thơ Tràng giang (Gợi ý: Tìm những kết hợp từ khác có “điệp điệp” nhưng mang tính phổ biến hơn để so sánh với trường hợp đã nêu).

    Trả lời:

    - “Buồn” chỉ trạng thái tâm lí của con người, “điệp điệp” là từ chỉ dòng chảy hoặc nói lem lém, nói lau láu.

    Ví dụ: Điệp điệp bất hưu - Nói luôn mồm không thôi.

    => Trong từ “buồn điệp điệp” ở dòng mở đầu bài thơ Tràng giang tác giả đã tạo ra cách kết hợp từ trái với logic. Cách kết hợp như vậy khiến hình ảnh được hữu hình hóa, trở nên sống động, tưởng có thể thấy được bằng giác quan thông thường.

    Câu 2 (trang 65 SGK Ngữ văn lớp 11 Tập 1): Phân tích lí do khiến cụm từ “sâu chót vót” trong bài thơ Tràng giang gây được ấn tượng đặc biệt với người đọc.

    Trả lời:

    - Thông thường, sâu chỉ cảm nhận về sự tụt vào hay tụt xuống, thể hiện hướng nhìn xuống dưới để đo khoảng cách giữa vị trí đứng của người nhìn với đáy của đối tượng được quan sát, gần như không thể kết hợp với chót vót dùng để miêu tả những đối tượng tổn tại ở trên cao hay cách xa chỗ đứng của người nhìn ở phía dưới.

    => Cụm từ “sâu chót vót” khiến hình ảnh được cung cấp nét nghĩa mới nhằm đưa đến phát hiện bất ngờ về đối tượng được đề cập.

    Câu 3 (trang 65 SGK Ngữ văn lớp 11 Tập 1): Hãy nhận diện và phân tích ý nghĩa của hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường được thể hiện trong hai câu thơ sau (Trích Tràng giang):

    Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,

    Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.

    Trả lời:

    - Tác giả sử dụng hình thức đảo ngữ: Lơ thơ cồn nhỏ, tiếng làng xa vãn chợ chiều.

    - Hình thức đảo ngữ giúp nhấn mạnh hình ảnh tràng giang một buổi chiều mênh mông, vắng vẻ. Cảnh vật bên cồn thưa thớt trống trải, âm thanh của tiếng chợ chiều đã vãn bao giờ cũng chứa chất nỗi buồn.

    Câu 4 (trang 65 SGK Ngữ văn lớp 11 Tập 1): Phân tích giá trị biểu đạt của dấu hai chấm ở dòng thơ “Chim nghiêng cánh nhỏ: bóng chiều sa” trên cơ sở liên hệ đến chức năng thông thường của dấu hai chấm trong văn bản.

    Trả lời:

    Tác giả sử dụng dấu hai chấm để diễn tả hai hình ảnh đối lập nhau. Dấu hai chấm trong câu không chỉ đơn thuần để ngắt câu mà nó còn mang dụng ý nghệ thuật sâu sắc nhằm nhấn mạnh hơn không gian bao la, bát ngát đến vô tận. Cánh chim nhỏ chấm phá trên nền trời khi chiều bắt đầu buông, thể hiện rõ nét sự nhỏ bé, đơn côi trong lòng thi sĩ và càng khiến bài thơ trở nên mông lung, vắng lặng, buồn hiu hơn nữa.

    Câu 5 (trang 65 SGK Ngữ văn lớp 11 Tập 1):

    Trong bài Tỳ bà của Bích Khê, hai dòng thơ cuối được tác giả viết như sau:

    Ô! Hay buồn vương cây ngô đồng

    Vàng rơi! Vàng rơi: Thu mênh mông.

    (Bích Khê. Tinh huyết, Trọng Miên xuất bản, 1939)

    Ở một số bản in về sau, hai dòng thơ trên đã có một biến dổi:

    Ô hay buồn vương cây ngô đồng

    Vàng rơi! Vàng rơi: Thu mênh mông.

    (Thơ Bích Khê, Sở văn hóa và Thông tin Nghĩa Bình, 1988)

    Xét theo định hướng thực hành tiếng Việt của bài học, theo bạn, nguyên nhân của sự biến đổi trên có thể là gì? Dựa vào bản in bài thơ năm 1939, hãy làm rõ sự sáng tạo trong cách sử dụng từ ngữ của nhà thơ ở thời điểm này.

    Trả lời:

    - Nguyên nhân của sự biến đổi: Ở bản in thơ năm 1939 có hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường. Còn ở bản in năm 1988, không có hiện tượng này.

    - Ở bản in năm 1939, tác giả dùng dấu chấm than ở câu thơ thứ nhất “Ô! Hay buồn vương cây ngô đồng”. Tác giả bổ sung chức năng mới cho dấu câu. Thông thường dấu chấm than dùng để bộc lộ cảm xúc hoặc kết thúc câu cầu khiến. Ở trong câu thơ này, dấu chấm than chia câu thơ làm hai về, vừa để bộc lộ cảm xúc, vừa như có ý để hỏi.

    Xem thêm các bài Soạn văn lớp 11 sách Kết nối tri thức hay, ngắn gọn khác:

    Viết văn bản nghị luận về một tác phẩm thơ (Tìm hiểu cấu tứ và hình ảnh của tác phẩm)

    Giới thiệu về một tác phẩm nghệ thuật

    Củng cố, mở rộng trang 73

    Thực hành đọc: Thời gian

    Tri thức Ngữ văn trang 75

    Tham khảo các loạt bài Ngữ văn 11 khác:

    Bài viết cùng lớp mới nhất

    Xem thêm
    1 502 21/03/2024
    Trang trước
    Chia sẻ
    Trang sau  

    Xem thêm các chương trình khác: