Soạn bài Câu cầu khiến | Ngắn nhất Soạn văn 8

Soạn bài Câu cầu khiến (ngắn nhất)

Soạn bài Câu cầu khiến ngắn gọn:

I. Đặc điểm hình thức và chức năng

Câu hỏi (trang 30 sgk Ngữ văn 8, Tập 2):

1. - Trong những đoạn trích trên, các câu sau là câu cầu khiến :

a) Thôi đừng lo lắng. Cứ về đi.

b) - Đi thôi con.

- Đặc điểm hình thức cho biết đó là câu cầu khiến: có những từ cầu khiến: đừng, đi, thôi.

- Câu cầu khiến trong những đoạn trích trên dùng để:

      + Khuyên bảo: Thôi đừng lo lắng.

      + Yêu cầu :

                        - Cứ về đi.

                        - Đi thôi con.

2. - Cách đọc câu "Mở cửa" trong đoạn a và trong đoạn b có khác nhau:

+ Khi đọc câu “Mở cửa!” trong (a), ta đọc với giọng đều vì đây là câu trần thuật.

+ Khi đọc câu “Mở cửa!” trong (b), ta cần đọc với giọng nhấn mạnh hơn vì đây là một câu cầu khiến.
- Câu "Mở cửa !" trong (b) dùng để đề nghị, ra lệnh khác với câu "Mở cửa." trong (a) dùng để trả lời câu hỏi trước đó.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 31 sgk Ngữ văn 8, Tập 2):

* Đặc điểm hình thức cho biết các câu trên là câu cầu khiến:

a) Có từ "hãy"

b) Có từ "đi"

c) Có từ "đừng"

* Nhận xét về chủ ngữ:

a. vắng chủ ngữ

b. ông giáo

c. chúng ta

* Thay đổi chủ ngữ:

a. Thêm chủ ngữ: Con hãy lấy gạo làm bánh mà lễ Tiên Vương.

→ Nội dung câu không thay đổi, người nghe được nói tới cụ thể hơn.

b. Bớt chủ ngữ: Hút trước đi.

→ Nội dung cầu khiến mạnh hơn, cách nói khiếm nhã hơn.

c. Thay chủ ngữ: Nay các anh đừng làm gì nữa.

→ Nội dung câu thay đổi, trong chủ ngữ không còn người nói nữa.

Câu 2 (trang 32 sgk Ngữ văn 8, Tập 2):

- Câu cầu khiến:

+ Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi (đoạn trích a)

+ Các em đừng khóc (đoạn trích b)

+ Đưa tay cho tôi mau !; Cầm lấy tay tôi này ! (đoạn trích c)

- Sự khác nhau về hình thức biểu hiện ý nghĩa cầu khiến giữa những câu trên:

+ Câu (a) có từ ngữ cầu khiến đi (Vắng chủ ngữ).

+ Câu (b) có từ ngữ cầu khiến đừng (Có chủ ngữ, ngôi thứ hai số nhiều).

+ Câu (c) không có từ ngữ cầu khiến, chỉ có ngữ điệu cầu khiến (Vắng chủ ngữ).

Câu 3 (trang 32 sgk Ngữ văn 8, Tập 2):

So sánh:

- Câu trong (a) vắng chủ ngữ, còn câu trong (b) có chủ ngữ, ngôi thứ hai số ít.

- Nhờ có chủ ngữ nên câu (b) ý cầu khiến nhẹ hơn, thể hiện rõ hơn tình cảm của người nói đối với người nghe.

Câu 4 (trang 32 sgk Ngữ văn 8, Tập 2):

- Trong lời nói, Dế Choắt là kẻ xin được giúp đỡ (câu nói mang nghĩa cầu khiến). Choắt là người yếu đuối, nhút nhát, thế nên tự nhận mình là người dưới (xưng hô rất lễ phép với Dế Mèn), lời nói của Dế Choắt cũng có ý khiêm nhường, rào trước đón sau.

- Không thể dùng hai câu như đã dẫn để thay thế cho lời nói của Dế Choắt, bởi nó không phù hợp với tính cách của nhân vật này.

Câu 5 (trang 33 sgk Ngữ văn 8, Tập 2):

  Câu “Đi đi con !” trong đoạn trích trên và câu “Đi đi con.” không thể thay thế được cho nhau. Bởi vì: Câu “Đi đi con” trong đoạn văn này được người mẹ dùng để khuyên bảo, động viên con hãy vững tin bước vào đời. Còn câu “Đi thôi con” (trong truyện Cuộc chia tay của những con búp bê), người mẹ dùng để yêu cầu đứa con đi cùng mình.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 ngắn gọn, hay khác:

Soạn bài Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh

Soạn bài Ôn tập về văn bản thuyết minh

Soạn bài Ngắm trăng

Soạn bài Đi đường

Soạn bài Câu cảm thán