Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 78 lớp 12 Tập 2 - Ngắn nhất Ngữ văn 12 Kết nối tri thức

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 78

Tôn trọng và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ

Câu 1 (trang 78 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Tìm trong văn học Việt Nam thời trung đại một số trường hợp mượn ý tưởng hoặc mượn nguyên câu chữ từ một tác phẩm khác.

Trả lời:

Trong văn học Việt Nam thời trung đại, việc mượn ý tưởng hoặc nguyên câu chữ từ các tác phẩm khác, đặc biệt là từ văn học Trung Quốc, rất phổ biến do ảnh hưởng mạnh mẽ của văn hóa Trung Hoa. Dưới đây là một số trường hợp tiêu biểu:

- Bài "Tự tình" của Hồ Xuân Hương:

Trong bài "Tự tình", Hồ Xuân Hương có câu: “Trơ cái hồng nhan với nước non” có sự tương đồng về ý tưởng với câu “Hồng nhan đa truân” trong các tác phẩm văn học Trung Hoa cổ điển, thể hiện sự xót xa cho số phận của người phụ nữ.

- Nguyễn Du với Truyện Kiều:

Truyện Kiều của Nguyễn Du mượn cốt truyện từ tiểu thuyết Kim Vân Kiều truyện của Thanh Tâm Tài Nhân (Trung Quốc), nhưng Nguyễn Du đã sáng tạo và Việt hóa rất nhiều yếu tố, đưa tác phẩm trở thành kiệt tác văn học Việt Nam.

Câu 2 (trang 78 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Đọc đoạn văn dưới đây và xác định các dấu hiệu cho thấy người viết có ý thức tuân thủ quy định về trích dẫn:

Đánh giá về nhà văn Nguyễn Tuân, nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh viết: "Ông không hoàn toàn thoát li thực tại, nhưng nhìn thực tại ông chỉ thấy vẻ đẹp, chất thơ thuộc về những cái của ngày xưa còn vương sót lại. [...] Hồi ấy, đối với những cái hiện tại ông thường chỉ dành cho những lời khinh bạc. Nhưng đối với những cái của ngày xưa, giọng văn của ông bao giờ cũng đôn hậu.".

(Bài làm của học sinh)

Trả lời:

Đoạn văn trên có các dấu hiệu cho thấy người viết có ý thức tuân thủ quy định về trích dẫn:

- Trích dẫn chính xác: Đoạn văn trích dẫn nguyên văn lời của nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh, bao gồm cả câu chữ và dấu câu. Việc này giúp đảm bảo rằng thông tin được truyền đạt một cách chính xác và không làm sai lệch ý của tác giả gốc.

- Dẫn nguồn rõ ràng: Tác giả của đoạn văn đã nêu rõ nguồn gốc của trích dẫn bằng cách chỉ rõ tên của nhà nghiên cứu Nguyễn Đăng Mạnh và nhấn mạnh đây là đánh giá của ông về nhà văn Nguyễn Tuân.

- Sử dụng dấu ngoặc kép: Đoạn văn sử dụng dấu ngoặc kép để bao quanh phần trích dẫn, cho thấy rõ ràng phần văn bản nào là trích dẫn trực tiếp từ nguồn khác.

Câu 3 (trang 79 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Hãy viết lại các đoạn văn dùng cách dẫn trực tiếp dưới dây thành đoạn văn dùng cách dẫn gián tiếp, mang tính chất tóm lược.

a. Trong "Yêu và đồng cảm" của Phong Tứ Khải có đoạn vết: "Nói cách khác, con người ta vốn là nghệ thuật, vốn giàu lòng đồng cảm. Chỉ vì lớn lên bị cách nghĩ của người đời dồn ép, nên tấm lòng áy mới bị cản trở hoặc hao mòn. Chỉ có kẻ thông minh mới không khuất phục, dù bên ngoài chịu đủ thứ áp bức thì bên trong vẫn giữ được lòng đồng cảm đáng quý no. Những người ấy chính là nghệ sĩ.". (Phong Tử Khải, Yêu và đồng cảm, in trong Ngữ văn 10, tập một, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2022, tr. 80)

b. A. Anh-xtanh (A. Einstein) quan niệm: "Chỉ cá thể đơn lẻ mới có thể tư duy và qua đó tạo ra những giá trị mới cho xã hội, vâng, thậm chí để ra những quy phạm đạo đức mới để đời sống cộng đồng hướng theo. Nếu không có những cá thể sáng tạo, suy nghĩ và phán xét độc lập, thì sự phát triển lên cao của xã hội là khó tưởng tượng; cũng như vầy, một cá thể đơn lẻ sẽ không thể phát triển nếu thiếu mảnh đất dinh dưỡng của cộng đồng.". (A. Anh-xtanh, Cộng đồng và cá thể, in trong Ngữ văn 11, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, Hà Nội, 2023, tr 108).

Trả lời:

a. Trong tác phẩm "Yêu và đồng cảm", Phong Tử Khải cho rằng con người vốn có lòng đồng cảm sâu sắc và là nghệ thuật tự thân. Tuy nhiên, khi lớn lên, con người thường bị ảnh hưởng bởi những quan điểm xã hội, dẫn đến việc lòng đồng cảm bị cản trở hoặc suy yếu. Chỉ những người thông minh, mặc dù phải đối mặt với áp lực bên ngoài, mới có thể giữ gìn lòng đồng cảm quý báu, và chính những người này được xem là nghệ sĩ.

b. A. Einstein cho rằng chỉ có những cá nhân độc lập mới có thể tư duy và tạo ra giá trị mới cho xã hội, cũng như đặt ra các quy phạm đạo đức mới cho cộng đồng. Ông nhấn mạnh rằng nếu không có các cá nhân sáng tạo và phán xét độc lập, sự phát triển của xã hội sẽ gặp khó khăn. Đồng thời, cá nhân cũng cần sự hỗ trợ và môi trường dinh dưỡng từ cộng đồng để có thể phát triển.

Câu 4 (trang 79 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Nêu quan điểm của bạn về vấn đề đạo văn. Tự nhận xét về việc bản thân sử dụng ý tưởng của người khác khi thực hiện các bài viết trong quá trình học tập.

Trả lời:

Quan điểm về đạo văn: Đạo văn là hành vi không trung thực, vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và làm giảm giá trị học thuật. Việc không trích dẫn nguồn gốc chính xác khi sử dụng ý tưởng của người khác không chỉ là gian lận mà còn cản trở sự phát triển cá nhân và sáng tạo.

Tự nhận xét: Trong quá trình học tập, e, luôn chú trọng việc trích dẫn đúng cách để tôn trọng công sức của tác giả gốc và đảm bảo tính chính xác trong bài viết của mình. Việc này giúp duy trì tính trung thực và minh bạch trong công việc học tập.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 12 sách Kết nối tri thức hay, ngắn gọn khác:

Tri thức Ngữ văn trang 63

Pa-ra-na (Parana)

Giáo dục khai phóng ở Việt Nam nhìn từ Đông Kinh Nghĩa Thục

Đời muối

Thực hành tiếng Việt trang 78

Viết thư trao đổi về công việc hoặc một vấn đề đáng quan tâm

Tranh biện về một vấn đề đời sống

Củng cố, mở rộng trang 87

Sách thay đổi lịch sử loài người