Soạn bài Trình bày kết quả so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện (trang 34) - Ngắn nhất Ngữ văn 12 Kết nối tri thức

Soạn bài Trình bày kết quả so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện

- Nêu tên hai tác phẩm truyện được đưa ra để so sánh, đánh giá và nói rõ lí do chọn hai tác phẩm này.

- Xác định rõ cơ sở so sánh và phạm vi các phương diện cần so sánh ở hai tác phẩm truyện.

- Nêu cách thức đã thực hiện khi so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện.

- Trình bày một số kết quả so sánh, đánh giá nổi batah (có phân tích các dẫn chứng tiêu biểu).

- Khái quát được ý nghĩa của việc so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện.

1.Chuẩn bị nói:

a. Lựa chọn đề tài

- Đề tài của bài nói có thể là đề tài của bài viết được bạn thực hiện trước đó. Nếu vậy, bạn cần đọc lại bài viết, rút gọn bài viết thành một dàn ý bài nói, có điều chỉnh theo hướng phù hợp với hoạt động nói và nghe.

- Nếu bạn chọn đề tài mới thì việc chuẩn bị phải công phu hơn. Bạn cần thực hiện nghiêm túc quy trình: Chọn đọc hai tác phẩm phù hợp -> so sánh -> hình thành luận điểm đánh giá về từng tác phẩm trên cơ sở so sánh -> xây dựng dàn ý bài nói (viết trên giấy hay thể hiện bằng các slide dùng để trình chiếu).

b. Tìm ý và sắp xếp ý

- Theo dõi và bám sát các yêu cầu về hoạt động nói và nghe của bài học đã nêu ở trên để tự đặt ra những câu hỏi tìm ý phù hợp.

- Ý nói về “cách thức đã thực hiện khi so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện” cần bao gồm các thông tin: bạn đã tập trung chú ý phương diện nào của hai tác phẩm được đưa ra để so sánh? Việc lập phiếu ghi chép các dữ liệu cần thiết được tiến hành ra sao?

- Các ý cơ bản của bài nói có thể được sắp xếp theo hình thức tuyến tính hoặc được tổ chức dưới dạng một bảng so sánh hay được thể hiện bằng sơ đồ tổng hợp.

2. Thực hành nói

- Bài nói tuân thủ dàn ý đã chuẩn bị với kết cấu gồm ba phần: Mở đầu, Triển khai, kết luận. Trong khi nói, có thể đưa thêm những ý tưởng mới nảy sinh nhưng tránh sa đà.

- Cần giúp người nghe hiểu rõ mục đích của việc so sánh hai tác phẩm truyện với nhau, thường xuyên quan tâm trả lời câu hỏi: so sánh để làm gì?

- Nêu điều kiện cho phép, nên sử dụng bảng hay sơ đồ so sánh hoặc trình chiếu các slide, giúp người nghe có được cái nhìn tổng quan về nội dung trình bày.

Bài tham khảo:

Xin chào thầy cô và các bạn. Tôi là …………………. Học sinh lớp….. Trường ………………………….

Các bạn thân mến! Trong văn học Việt Nam hiện đại, những nhân vật trẻ trung, tràn đầy sức sống và lòng yêu nước luôn là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhà văn. Tiêu biểu trong số đó là anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long và cô thanh niên xung phong Phương Định trong “Những ngôi sao xa xôi” của Lê Minh Khuê. Dù sống và làm việc trong những bối cảnh khác nhau, cả hai nhân vật đều toát lên vẻ đẹp trong cách sống và tâm hồn, đại diện cho những phẩm chất cao quý của thế hệ trẻ Việt Nam.

I. Vẻ đẹp trong cách sống

Anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” sống và làm việc một mình trên đỉnh núi cao, nơi quanh năm suốt tháng chỉ có cây cỏ và mây núi Sa Pa làm bạn. Công việc của anh là đo gió, đo mưa, đo nắng, tính mây, đo chấn động mặt đất, những công việc tưởng chừng như đơn giản nhưng lại đòi hỏi sự chính xác, tỉ mỉ và tinh thần trách nhiệm cao. Anh làm việc với một ý thức cao độ về trách nhiệm, bất chấp mọi điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Đối với anh, việc đúng giờ ốp là điều quan trọng, dù trời có mưa tuyết hay giá lạnh đến mức nào anh cũng không bỏ qua.

Cuộc sống của anh trên đỉnh núi cao ấy dường như rất cô đơn và vắng vẻ, nhưng anh đã vượt qua sự cô đơn đó bằng cách sắp xếp cuộc sống của mình một cách chủ động và ngăn nắp. Anh trồng hoa, nuôi gà, đọc sách và tự học, luôn giữ cho mình một tâm hồn tươi mới và lạc quan. Anh không chỉ sống cho mình mà còn luôn cởi mở, chân thành và quý trọng mọi người. Điều này thể hiện qua khát khao được gặp gỡ, trò chuyện với mọi người, dù chỉ là những cuộc gặp gỡ ngắn ngủi với những người đi ngang qua nơi anh sống.

Ngược lại, cô thanh niên xung phong Phương Định trong “Những ngôi sao xa xôi” lại sống và chiến đấu trong một hoàn cảnh đầy hiểm nguy và ác liệt. Cô cùng đồng đội làm nhiệm vụ phá bom trên tuyến đường Trường Sơn, nơi mà cái chết luôn rình rập. Công việc của cô không chỉ đòi hỏi sự can đảm mà còn cần một tinh thần trách nhiệm cao. Dù phải phơi mình dưới mưa bom bão đạn, cô vẫn giữ vững sự bình tĩnh, tự tin và luôn hoàn thành nhiệm vụ một cách xuất sắc.

Phương Định không chỉ yêu mến đồng đội mà còn dành tình cảm đặc biệt cho tất cả các chiến sĩ mà cô gặp trên tuyến đường Trường Sơn. Cô luôn tỏ ra tự hào về nhiệm vụ của mình và về những người đồng đội dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. Tinh thần trách nhiệm và sự bình tĩnh của cô trong những tình huống căng thẳng đã tạo nên một hình ảnh đẹp về một cô gái thanh niên xung phong dũng cảm, kiên cường trong cuộc chiến đấu vì độc lập tự do của dân tộc.

II. Vẻ đẹp trong tâm hồn

Tâm hồn anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” là một tâm hồn tràn đầy tình yêu và sự cống hiến. Anh ý thức sâu sắc về công việc của mình, dù là những công việc thầm lặng nhưng anh luôn thấy nó có ích cho cuộc sống và cho mọi người. Suy nghĩ của anh về công việc và những đóng góp của mình rất sâu sắc, anh không tự cao về những gì mình làm được mà luôn thấy mình còn nhỏ bé, cần phải cố gắng hơn nữa. Anh cũng không cảm thấy cuộc sống của mình buồn tẻ hay cô đơn vì luôn tìm thấy niềm vui trong việc đọc sách, một sở thích giúp anh cảm thấy như luôn có bạn bè để trò chuyện. Tâm hồn anh toát lên sự nhân hậu, chân thành và giản dị, những phẩm chất làm nên một con người đáng kính trọng và yêu mến.

Trái ngược với sự chín chắn và trầm lặng của anh thanh niên, Phương Định trong “Những ngôi sao xa xôi” lại hiện lên với một tâm hồn hồn nhiên, nhạy cảm và mơ mộng. Cô từng có một thời học sinh vô tư, hồn nhiên và khi vào chiến trường, cô vẫn giữ được sự hồn nhiên ấy. Cô yêu thích âm nhạc, thường xuyên hát những bài ca yêu thích và luôn mơ mộng về cuộc sống tương lai. Phương Định là cô gái nhạy cảm và tinh tế, luôn quan tâm đến vẻ đẹp của mình và cảm thấy tự hào về điều đó. Cô cũng rất kín đáo trong tình cảm, luôn giữ cho mình một khoảng cách tự trọng, không để ai dễ dàng tiếp cận và hiểu thấu tâm hồn mình.

Cả hai nhân vật đều thể hiện những vẻ đẹp tâm hồn cao quý, dù một người sống ở hậu phương, một người ở tiền tuyến. Họ cùng có tinh thần trách nhiệm cao trong công việc, không ngại gian khổ, hy sinh trong hoàn cảnh đơn độc hay ác liệt. Họ sống có lý tưởng, luôn cống hiến và sẵn sàng hy sinh cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Tinh thần dũng cảm, lạc quan, yêu đời, trẻ trung, sôi nổi hồn nhiên, giản dị và khiêm tốn là những điểm chung nổi bật của họ.

Hai tác phẩm “Lặng lẽ Sa Pa” và “Những ngôi sao xa xôi” đều khám phá và ngợi ca vẻ đẹp tâm hồn của con người Việt Nam trong lao động và chiến đấu. Những nhân vật trong hai tác phẩm đều mang màu sắc lí tưởng, là hình ảnh tiêu biểu của con người Việt Nam trong thời kỳ lịch sử gian khổ, hào hùng và lãng mạn. Qua những nhân vật như anh thanh niên và Phương Định, người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ đẹp của tâm hồn, mà còn thấy được sự cống hiến thầm lặng và lòng yêu nước của thế hệ trẻ Việt Nam, những con người sẵn sàng hy sinh vì sự nghiệp chung của dân tộc.

Trên đây là bài trình bày của tôi về hai nhân vật anh thanh niên trong “Lặng lẽ Sa Pa” và cô thanh niên xung phong Phương Định trong “Những ngôi sao xa xôi”. Qua phần tìm hiểu và phân tích về hai nhân vật này, chúng ta có thể thấy được vẻ đẹp trong cách sống và tâm hồn của những người trẻ Việt Nam, sống với lí tưởng cao cả, tinh thần trách nhiệm và sự cống hiến thầm lặng. Dù trong hoàn cảnh khác biệt, cả hai nhân vật đều thể hiện tinh thần dũng cảm, lạc quan, yêu đời và tình yêu đối với đất nước, góp phần tạo nên hình ảnh đẹp đẽ về thế hệ trẻ trong văn học Việt Nam hiện đại. Những phẩm chất này không chỉ là niềm tự hào của mỗi cá nhân mà còn là biểu tượng cho tinh thần chung của cả dân tộc trong giai đoạn lịch sử đầy gian khó nhưng cũng rất đỗi hào hùng.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 12 sách Kết nối tri thức hay, ngắn gọn khác:

Tri thức Ngữ văn trang 9

Xuân Tóc Đỏ cứu quốc

Nỗi buồn chiến tranh

Thực hành Tiếng Việt trang 26

Viết bài văn nghị luận so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện

Trình bày kết quả so sánh, đánh giá hai tác phẩm truyện

Củng cố, mở rộng trang 36

Trên xuồng cứu nạn