Soạn bài Nghệ thuật băm thịt gà (trang 40) - Ngắn nhất Ngữ văn 12 Kết nối tri thức

Soạn bài Nghệ thuật băm thịt gà

*Trước khi đọc bài:

Câu hỏi 1 (Trang 40 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Theo bạn, ngoài lĩnh vực nghệ thuật chuyên nghiệp, người ta thường dùng “nghệ thuật” và “nghệ sĩ” để chỉ hoạt động hoặc con người như thế nào?

Trả lời:

- Nghệ thuật trong cuộc sống hàng ngày: "Nghệ thuật sống" hay "nghệ thuật giao tiếp" là những cụm từ thể hiện khả năng ứng xử khéo léo, tinh tế trong các mối quan hệ xã hội, giúp tạo dựng và duy trì những mối quan hệ tốt đẹp.

- Nghệ sĩ trong nghề nghiệp không liên quan đến nghệ thuật: "Nghệ sĩ nấu ăn" hoặc "nghệ sĩ trong kinh doanh" là cách gọi những người có khả năng sáng tạo và tạo ra những sản phẩm, kết quả đặc biệt trong lĩnh vực của họ, dù đó không phải là nghệ thuật theo nghĩa hẹp.

- Nghệ thuật trong công việc thủ công: Các nghề như nấu ăn, may mặc, làm vườn, hoặc thiết kế nội thất cũng có thể được coi là "nghệ thuật", khi người thực hiện có kỹ năng cao, sáng tạo, và có khả năng biến công việc thành những tác phẩm đẹp mắt và độc đáo.

=> Như vậy, "nghệ thuật" và "nghệ sĩ" thường được dùng để tôn vinh sự sáng tạo, khéo léo, và khả năng biến những điều bình thường thành những điều đặc biệt, dù trong bất kỳ lĩnh vực nào.

Câu hỏi 2 (Trang 40 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Bạn hãy phân biệt tập tục (phong tục, tập quán) và hủ tục. Nêu ví dụ để làm rõ ý kiến của mình.

Trả lời:

- Tập tục (phong tục, tập quán) là những thói quen, quy ước, hoặc nghi lễ được truyền từ đời này sang đời khác, thể hiện bản sắc văn hóa của một cộng đồng. Ví dụ, tục cưới hỏi truyền thống ở Việt Nam với các nghi thức như dạm ngõ, ăn hỏi, và rước dâu.

- Hủ tục là những phong tục lạc hậu, mê tín, hoặc có hại cho xã hội, cần bị loại bỏ hoặc cải tiến. Ví dụ, tục tảo hôn ở một số vùng miền, nơi trẻ em bị ép kết hôn từ khi còn nhỏ, gây ra nhiều hệ lụy tiêu cực.

=> Tóm lại, tập tục thường mang tính tích cực, còn hủ tục cần được thay đổi để phù hợp với sự tiến bộ của xã hội.

* Đọc văn bản

Gợi ý trả lời câu hỏi trong bài đọc

1. Chú ý cách tác giả dẫn dắt vào không gian của câu chuyện.

Tác giả mở đầu câu chuyện bằng một cuộc gặp gỡ tình cờ với người quen cũ – Lăng Vân và câu chuyện về người hàng xóm chuẩn bị chuyển đến của anh ta gây nên sự tò mò, hiếu kỳ của người đọc.

2. Việc đan xen giữa yếu tố miêu tả, tự sự và ngôn ngữ đối thoại có hiệu quả như thế nào?

Việc đan xen giữa yếu tố miêu tả, tự sự và ngôn ngữ đối thoại giúp tạo nên một bức tranh sống động và phong phú:

+ Khắc hoạ rõ nét bối cảnh

+ Thể hiện diễn biến sự việc

+ Làm cho câu chuyện trở nên chân thực và cuốn hút hơn nhờ vào ngôn ngữ tự nhiên, gần gũi.

+ Tăng tính tương tác và kết nối cảm xúc với người đọc.

3. Chú ý cách kể, miêu tả chi tiết cùng thủ pháp “gây tò mò” về quá trình băm thịt gà.

- Trong đoạn văn, tác giả sử dụng lối kể chậm rãi, chi tiết để miêu tả tỉ mỉ từng bước trong quá trình băm thịt gà. Ban đầu, nhân vật được miêu tả rất cẩn thận khi chặt từng miếng gà, từ việc xử lý cánh, đùi cho đến miếng thịt sườn. Từng động tác như chặt, bẻ, cắt, và phân loại thịt được mô tả một cách cụ thể, giúp người đọc hình dung rõ ràng quá trình.

- Thủ pháp “gây tò mò” được thể hiện qua việc tác giả liên tục xây dựng những chi tiết nhỏ, từ việc hỏi đáp về việc “phao gà pha mấy?” đến việc miêu tả kỹ lưỡng cách cắt và sắp xếp thịt. Mỗi bước được miêu tả với sự cẩn trọng, khiến người đọc càng bị cuốn hút, mong đợi điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, liệu việc băm thịt có hoàn hảo hay không. Sự hồi hộp này không chỉ làm tăng tính sinh động cho câu chuyện mà còn tạo nên sự tò mò, kích thích trí tưởng tượng của người đọc, khiến họ không thể rời mắt khỏi từng dòng miêu tả.

4. Các chi tiết miêu tả động tác, âm thanh khi băm thịt gà có tác dụng gì?

Tác dụng của các chi tiết miêu tả động tác, âm thanh khi băm thịt gà: Những chi tiết miêu tả động tác và âm thanh tạo nên sự sống động, giúp người đọc hình dung rõ ràng quá trình băm thịt gà và cảm nhận được sự khéo léo, thành thạo của người thực hiện. Điều này cũng làm tăng tính chân thực và hấp dẫn cho câu chuyện.

5. Đoạn kết tạo ấn tượng thế nào cho người đọc?

Đoạn kết của văn bản tạo ấn tượng mạnh mẽ cho người đọc bằng cách tôn vinh sự khéo léo và tài năng của ông Mới trong việc băm thịt gà. Sự thán phục được thể hiện qua những miêu tả chi tiết về độ hoàn hảo của miếng thịt và lời khen ngợi đầy ngưỡng mộ từ nhân vật chính. Điều này khiến người đọc cảm nhận được sự tinh tế, chuyên nghiệp và đẳng cấp của ông Mới trong nghề nghiệp của mình.

* Sau khi đọc:

Nội dung chính: Miêu tả quá trình băm thịt gà một cách tỉ mỉ, khéo léo, qua đó tôn vinh sự tài hoa, chuyên nghiệp của người thợ trong công việc thủ công.

Gợi ý trả lời câu hỏi sau khi đọc

Câu 1 (trang 45 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Nhan đề của văn bản có thể gợi lên những suy luận, phán đoán gì về nội dung được đề cập trong bài phóng sự?

Trả lời:

Nhan đề "Nghệ thuật băm thịt gà" gợi lên nhiều suy luận và phán đoán về nội dung của bài phóng sự. Cụ thể:

- Tôn vinh kỹ năng thủ công: Từ "nghệ thuật" cho thấy việc băm thịt gà không chỉ là một công việc thường ngày mà được nâng tầm thành một nghệ thuật, đòi hỏi sự khéo léo và kỹ năng cao.

- Miêu tả chi tiết và sinh động: Nhan đề gợi ý rằng văn bản sẽ đi sâu vào việc miêu tả quá trình băm thịt gà một cách chi tiết, kỹ lưỡng, nhấn mạnh vào từng động tác, kỹ thuật của người thực hiện.

- Phát hiện giá trị từ những điều bình dị: Văn bản có thể làm nổi bật vẻ đẹp và giá trị của những công việc tưởng chừng như đơn giản, qua đó thể hiện sự tôn trọng đối với lao động thủ công.

- Tạo sự tò mò và hứng thú: Nhan đề lạ lẫm và thú vị có thể khiến người đọc tò mò muốn khám phá nội dung bên trong, xem cách mà một công việc quen thuộc được biến thành một nghệ thuật độc đáo.

Câu 2 (trang 45 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Trong văn bản, các sự việc chính trong văn bản được tác giả thuật lại theo trình tự nào? Nhận xét về cách quan sát, ghi chép hiện thực của tác giả.

Trả lời:

- Trong văn bản “Nghệ thuật băm thịt gà”, Ngô Tất Tố thuật lại các sự việc chính theo trình tự thời gian: từ việc chuẩn bị cỗ, diễn biến cuộc chia cỗ, đến phản ứng của nhân vật.

- Nhận xét: Ngô Tất Tố quan sát và ghi chép hiện thực một cách chi tiết, tinh tế và chân thực, tập trung vào mâu thuẫn xã hội và bất công trong cách chia cỗ. Tác giả sử dụng lối viết sinh động và gần gũi để làm nổi bật các vấn đề xã hội.

Câu 3 (trang 45 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Cảnh anh mõ làng băm thịt gà trong cuộc chia cỗ phản ánh hiện thực gì ở nông thôn Việt Nam xưa?

Trả lời:

- Cảnh anh mõ làng băm thịt gà trong cuộc chia cỗ phản ánh hiện thực về tình trạng tham nhũng, sự phân chia không công bằng và sự thiếu công lý trong xã hội nông thôn Việt Nam xưa. Cảnh tượng này chỉ ra sự bất bình đẳng trong việc phân phối tài sản và quyền lợi, cùng với sự thao túng và lợi dụng của những kẻ có quyền lực, dẫn đến sự bất mãn và bất công trong cộng đồng.

Câu 4 (trang 45 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Nhận xét về tác dụng của việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài phóng sự.

Trả lời:

Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong bài phóng sự tạo ra một sự kết nối cá nhân và gần gũi với độc giả:

- Giúp tăng cường tính chân thực và sống động của câu chuyện

- Thể hiện quan điểm và cảm xúc chủ quan của tác giả về sự việc và nhân vật. Điều này làm cho bài viết không chỉ mang tính thông tin mà còn thể hiện được sự đồng cảm và sự quan tâm của tác giả đối với đối tượng được mô tả.

Câu 5 (trang 45 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Chỉ ra và phân tích những yếu tố tạo nên giọng điệu của bài phóng sự.

Trả lời:

Trong bài phóng sự “Nghệ thuật băm thịt gà”, giọng điệu của tác phẩm được tạo nên bởi các yếu tố sau:

- Sự châm biếm: Ngô Tất Tố sử dụng sự châm biếm để chỉ trích thái độ và hành vi của các nhân vật, đặc biệt là những người có quyền lực trong việc chia cỗ. Sự châm biếm thể hiện sự bất mãn của tác giả đối với tình trạng xã hội.

- Sự hài hước: Tác giả khai thác những tình huống và hành động lố bịch, như việc anh mõ làng băm thịt gà, để tạo ra hiệu ứng hài hước. Điều này giúp làm nổi bật sự vô lý và bất công trong cách chia cỗ.

- Tông giọng phê phán: Giọng điệu phê phán thể hiện rõ qua các miêu tả chi tiết và sự chỉ trích trực diện. Tác giả không ngần ngại thể hiện quan điểm và sự không đồng tình với những hành động và thái độ của các nhân vật.

- Sự chân thực và tường minh: Tác giả ghi chép hiện thực một cách cụ thể và rõ ràng, tạo cảm giác gần gũi và chân thực. Điều này giúp độc giả dễ dàng nhận ra và đồng cảm với những vấn đề xã hội được nêu ra.

Câu 6 (trang 45 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Theo bạn, những nội dung được đề cập trong văn bản có ý nghĩa đối với thực tiễn hiện nay không? Lí giải ý kiến của bạn.

Trả lời:

- Tình trạng bất công và tham nhũng: Văn bản phản ánh tình trạng tham nhũng và bất công trong việc phân chia tài sản và quyền lợi. Những vấn đề này vẫn tồn tại trong nhiều lĩnh vực xã hội hiện nay, và việc chỉ trích những hiện tượng này vẫn có giá trị trong việc nâng cao nhận thức và thúc đẩy sự thay đổi.

- Quan điểm xã hội: Văn bản cung cấp cái nhìn sắc sảo về sự phân hóa xã hội và mâu thuẫn giữa các tầng lớp. Những vấn đề này vẫn có thể được nhận diện và thảo luận trong bối cảnh hiện đại, giúp hiểu rõ hơn về sự bất bình đẳng và khuyến khích sự công bằng.

- Phê phán hành vi và thái độ: Giọng điệu phê phán và châm biếm của tác giả có thể giúp nhấn mạnh những hành vi không đúng mực trong xã hội hiện nay, khuyến khích việc nhìn nhận và sửa đổi các thói quen và quy định không công bằng.

- Tinh thần đấu tranh cho công bằng: Văn bản thể hiện tinh thần đấu tranh cho công bằng và chính nghĩa. Trong bối cảnh hiện đại, tinh thần này vẫn quan trọng để thúc đẩy các phong trào và hành động vì sự công bằng xã hội và pháp lý.

Câu 7 (trang 45 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Hãy khái quát đặc điểm cơ bản của thể loại phóng sự qua văn bản Nghệ thuật băm thịt gà.

Trả lời:

- Chân thực và cụ thể: Miêu tả sự kiện và hiện tượng xã hội một cách chi tiết và rõ ràng.

- Trình tự thời gian: Thuật lại các sự việc theo diễn biến thời gian.

- Kết hợp thông tin và cảm xúc: Cung cấp thông tin và truyền tải cảm xúc, thái độ của tác giả.

- Nhấn mạnh vấn đề xã hội: Phản ánh và chỉ trích các vấn đề xã hội, bất công.

- Phong cách sinh động: Sử dụng lối viết gần gũi và sinh động để thu hút độc giả.

* Kết nối đọc - viết

Đề bài (trang 45 SGK Ngữ Văn 12 Tập 2): Viết đoạn văn (khoảng 150 chữ) trình bày cảm nhận về một khía cạnh nội dung hoặc nghệ thuật của văn bản Nghệ thuật băm thịt gà mà bạn tâm đắc.

Trả lời:

Một khía cạnh nghệ thuật nổi bật trong văn bản "Nghệ thuật băm thịt gà" của Ngô Tất Tố là sự châm biếm tinh tế trong miêu tả. Tác giả khéo léo sử dụng hài hước và sự châm biếm để chỉ trích những bất công trong xã hội nông thôn. Cảnh anh mõ làng băm thịt gà một cách vụng về không chỉ phản ánh sự thiếu công bằng trong việc chia cỗ mà còn lột tả sự lố bịch của những người có quyền lực. Lối viết sinh động và chi tiết của Ngô Tất Tố làm nổi bật sự trái ngược giữa lời nói và hành động, khiến người đọc không chỉ cảm thấy hài hước mà còn nhận ra những vấn đề nghiêm trọng trong xã hội. Sự châm biếm sắc sảo này vừa tạo hiệu ứng cảm xúc mạnh mẽ, vừa thể hiện tinh thần phê phán sâu sắc của tác giả đối với thực tại.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 12 sách Kết nối tri thức hay, ngắn gọn khác:

Tri thức Ngữ văn trang 38

Nghệ thuật băm thịt gà

Bước vào đời

Thực hành Tiếng Việt trang 50

Viết bài văn nghị luận về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ

Trình bày quan điểm về một vấn đề liên quan đến tuổi trẻ

Củng cố, mở rộng trang 58

Vĩ tuyến 17