Soạn bài Nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm - Ngắn nhất Ngữ văn 8 Cánh diều

Soạn bài Nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm

1. Định hướng

1.1. Bài này tập trung vào yêu cầu: nghe và tóm tắt được nội dung chính mà nhóm đã trao đổi, thảo luận về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm văn học.

Nội dung chính của cuộc thảo luận, trao đổi thường được thể hiện qua đề tài, chủ đề của buổi thảo luận. Ví dụ:

- Từ một số tác phẩm tiêu biểu, suy nghĩ về các biểu hiện của lòng yêu nước.

- Qua truyện Gió lạnh đầu mùa (Thạch Lam), bàn về vẻ đẹp của lòng nhân ái.

- Từ các bài thơ Nắng mới (Lưu Trọng Lư), Nếu mai em về Chiêm Hóa (Mai Liễu), Đường về quê mẹ (Đoàn Văn Cừ), Quê người (Vũ Quần Phương),…em hãy nêu suy nghĩ của mình về vai trò của quê hương đối với mỗi con người.

- Suy nghĩ về những thói hư tật xấu cần phê phán qua một số hài kịch và truyện cười đã đọc.

Trong giờ thảo luận, trao đổi, người nghe cần chú ý theo dõi các ý kiến, từ đó tóm tắt nội dung chính của cuộc trao đổi.

1.2. Muốn tóm tắt được ý chính của cuộc trao đổi, thảo luận, các em cần lưu ý:

- Chú ý nghe kĩ nội dung thuyết trình về một vấn đề mà người nói đã trình bày.

- Ghi lại các ý chính theo hệ thống: ý lớn (Đó là vấn đề gì? Nội dung lớn gồm các ý nào?), ý nhỏ (triển khai ý lớn), các bằng chứng, ví dụ minh họa,…

- Tùy theo yêu cầu của việc tóm tắt để lựa chọn và ghi lại các nội dung chính.

- Trình bày bản tóm tắt nội dung chính theo từng mức độ.

2. Thực hành

Bài tập: Nghe và ghi lại nội dung chính của cuộc thảo luận, trao đổi về vấn đề: Từ các tác phẩm đã học, hãy phát biểu suy nghĩ của em về những biểu hiện của tình yêu Tổ quốc.

a) Chuẩn bị

- Xem lại dàn ý viết nghị luận về một vấn đề của đời sống đã làm trong phần Viết, thêm, bớt các nội dung cho phù hợp với yêu cầu của hoạt động nói và nghe (đối tượng, thời gian,…)

- Chú ý các hướng dẫn trong mục 1. Định hướng để nắm được cách tóm tắt nội dung chính khi nghe.

b) Nói và nghe

- Thực hành nghe và ghi lại các ý chính của bài thuyết trình.

- Tham khảo các yêu cầu đã nêu ở Bài 1, phần Nói và nghe, mục c (trang 35). Ở bài này, chú ý rèn luyện kĩ năng nghe nhiều hơn.

Bài nói tham khảo

Xin chào thầy cô và các bạn. Trong buổi thảo luận hôm nay, em sẽ trình bày về suy nghĩ của em về những biểu hiện của tình yêu Tổ quốc.

Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước”. Tình yêu Tổ quốc vốn là một truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Và ở mỗi thời đại khác nhau, tình yêu đó lại có những biểu hiện khác nhau.

Tình yêu Tổ quốc trước hết là sự gắn bó, yêu mến và tự hào của con người với Tổ quốc, đất nước của mình. Trong chiến tranh, biểu hiện của tình yêu Tổ quốc chính là hành động đấu tranh, không ngại hy sinh để giành lại độc lập cho Tổ quốc. Lịch sử dân tộc chứng kiến hơn một nghìn năm Bắc thuộc với biết bao mất mát, đau thương. Ở bất cứ thời nào cũng có những bậc anh hùng đứng lên lãnh đạo nhân dân chống lại kẻ thù như Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,… Cùng với đó là sự đồng lòng, chung sức của nhân dân cùng đấu tranh giành lại độc lập cho Tổ quốc. Những năm tháng hào hùng nhất có lẽ phải kể đến cuộc đấu tranh kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mĩ. Dưới sự lãnh đạo của Chủ tịch Hồ Chí Minh - vị lãnh tụ kính yêu của dân tộc Việt Nam - Người cũng là tấm gương sáng ngời cho lòng yêu nước thương dân sâu sắc, nhân dân Việt Nam đã đoàn kết một lòng đánh bại kẻ thù xâm lược. Biết bao nhiêu chàng trai, cô gái - họ ra đi khi tuổi đời còn quá trẻ, mang trong trái tim mình tình yêu với mảnh đất quê hương:

“Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước

Mà lòng phơi phới dậy tương lai

Ở thời hòa bình, tình yêu quê hương, đất nước lại đến từ những hành động rất đơn giản. Đó có thể là lòng biết ơn, yêu mến những người đã sinh ra, dạy dỗ chúng ta. Hay là mong muốn học tập để mai này trở về xây dựng quê hương ngày một giàu đẹp. Cũng có thể đến từ sự bảo vệ và phát huy những nét văn hóa truyền thống của quê hương. Đặc biệt là lòng quyết tâm chiến đấu bảo vệ đất nước của mỗi con người trong những lúc gian nguy rình rập (chiến tranh, thiên tai, dịch bệnh…). Có đôi khi, tình yêu Tổ quốc chỉ đơn giản là yêu mến cánh đồng, xóm làng, con đường đã thân thuộc.

Vậy mà có nhiều bạn trẻ lại sẵn sàng chạy theo lối sống thực dụng, ăn chơi sa đọa, lãng phí, sống tự do, cá nhân, vô tổ chức. Họ quên đi nguồn cội của mình, rời bỏ quê hương hoặc thậm chí là tìm cách chống phá đất nước (để lộ bí mật quốc gia, hiện tượng chảy máu chất xám…). Đó là những hành động đáng gây tổn hại lớn cho đất nước, cần phải lên án và tránh xa.

Đối với một học sinh, tình yêu Tổ quốc cần có những hành động cụ thể để bảo vệ và xây dựng quê hương, đất nước ngày một phát triển. Đồng thời cũng cần lên án và tránh xa những hành vi gây hại đến quê hương, đất nước.

Như vậy, dù ở bất cứ thời đại nào, trong bất cứ hoàn cảnh nào, tình yêu Tổ quốc vẫn luôn tồn tại trong trái tim của mỗi người dân Việt Nam, trở thành một truyền thống quý giá của dân tộc.

Phần thảo luận của em đến đây là kết thúc. Cảm ơn thầy cô và các bạn đã lắng nghe.

c) Kiểm tra và chỉnh sửa

Tham khảo các yêu cầu đã nêu ở Bài 1, phần Nói và nghe, mục d (trang 36) và đối chiếu với dàn ý đề văn đã làm ở bài này.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Kiến thức ngữ văn trang 108

Hịch tướng sĩ

Nước Đại Việt ta

Thực hành tiếng Việt trang 116

Chiếu dời đô

Nước Việt Nam ta nhỏ hay không nhỏ

Viết bài nghị luận về một vấn đề xã hội đặt ra trong tác phẩm văn học

Nghe và tóm tắt nội dung thuyết trình về một vấn đề đặt ra trong tác phẩm

Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới

Hướng dẫn tự học trang 131