Soạn bài Lũ lụt là gì? Nguyên nhân và tác hại (trang 70) - Ngắn nhất Ngữ văn 8 Cánh diều

Soạn bài Lũ lụt là gì? Nguyên nhân và tác hại

Mơ Kiều

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 70 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1):

- Đọc trước văn bản Lũ lụt là gì ? – Nguyên nhân và tác hại; tìm hiểu thêm về hiện tượng này qua sách báo và trên Internet.

- Đã bao giờ em chứng kiến cảnh lũ lụt chưa? Hãy chuẩn bị những hiểu biết của em về nguyên nhân, tác hại của lũ lụt.

Trả lời:

- Lũ lụt là hiện tượng nước trong sông, hồ tràn ngập một vùng đất. Lụt cũng có thể dùng để chỉ trường hợp ngập do thủy triều, nước biển dâng do bão. Lụt có thể xuất hiện khi nước trong sông, hồ tràn qua đê hoặc gây vỡ đê làm cho nước tràn vào các vùng đất được đê bảo vệ.

- Em đã xem lũ lụt qua ti vi.

- Nguyên nhân và tác hại của lũ lụt:

+ Nguyên nhân: do triều cường hoặc bão gây mưa lớn kéo dài, tạo ra nước lũ với khối lượng lớn kèm đất, đá; tràn qua bờ sông, đê hoặc làm vỡ các công trình ngăn lũ.

+ Tác hại: ảnh hưởng đến sinh hoạt; lây lan bệnh tật; thiệt hại tài sản, tiền của,...

2. Đọc hiểu

* Nội dung chính: Văn bản cung cấp thông tin về hiện tượng lũ lụt bao gồm khái niệm, nguyên nhân, tác hại của lũ lụt và những ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 70 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Nội dung sa pô đã nêu đủ ý chính của tên văn bản chưa?

Trả lời:

Nội dung sa pô lí giải khái niệm lũ lụt và tác hại của lũ, chưa có nguyên nhân.

Câu 2 (trang 70 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Trong phần Lũ lụt là gì?, thông tin được trình bày theo cách nào?

Trả lời:

Thông tin được trình bày phân loại, bóc tách khái niệm rồi mới hợp lại thành khái niệm chung.

Câu 3 (trang 70 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Có những loại lũ nào?

Trả lời:

- Ba loại lũ: lũ ống, lũ quét, lũ sông.

Câu 4 (trang 71 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Bức ảnh minh họa cho hiện tượng gì?

Trả lời:

Minh họa hiện tượng ngập lụt ở nơi dân cư sinh sống.

Câu 5 (trang 71 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Thông tin từ các đề mục in đậm khác gì các đề mục in đậm nghiêng?

Trả lời:

Đề mục in đậm thông tin khái quát nội dung chính từng phần; đề mục in nghiệm diễn giải, làm nổi bật đề mục in đậm.

Câu 6 (trang 72 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Chú ý các số liệu và tác dụng của chúng.

Trả lời:

- Các số liệu: Điển hình là lũ lụt sông Dương Tử ở Trung Quốc năm 1911 đã khiến cho 100 000 người chết, hay lũ lụt đồng bằng sông Hồng năm 1971 khiến cho 594 người chết và hơn 100 000 người bị thương nặng.

- Tác dụng: tăng tính xác thực, uy tín, thuyết phục, tính khách quan.

Câu 7 (trang 72 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Phần nói về tác hại của lũ lụt trình bày thông tin theo cách nào?

Trả lời:

Trình bày thông tin theo cách phân loại tác hại của lũ lụt.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 73 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Hãy xác định bố cục của văn bản Lũ lụt là gì ? – Nguyên nhân và tác hại. Dựa vào đâu để xác định bố cục văn bản này? Đánh số thứ tự hay kí hiệu cho các phần trong bài hoặc trình bày bố cục ấy theo một sơ đồ.

Trả lời:

- Bố cục của văn bản gồm 3 phần:

+ Phần 1 (từ đầu đến …trực tiếp tràn vào khu dân cư): dẫn dắt vấn đề nói đến và giải thích hiện tượng lũ lụt.

+ Phần 2 (tiếp đến …gây nên nhiều thiên tai): nêu nguyên nhân gây ra lũ lụt.

+ Phần 3 (phần còn lại): tác hại của lũ lụt.

- Dựa vào nhan đề của văn bản để xác định được bố cục của văn bản.

- Đánh số thứ tự:

1. Phần sa pô và đề mục Lũ lụt là gì ?

2. Đề mục: Nguyên nhân gây ra lũ lụt

3. Đề mục: Tác hại của lũ lụt

Câu 2 (trang 73 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Người viết đã chọn những cách nào để triển khai ý tưởng và thông tin trong văn bản? Chỉ ra những biểu hiện cụ thể của cách triển khai ấy và hiệu quả của nó.

Trả lời:

- Cách triển khai ý tưởng và thông tin: phân loại nội dung chính của văn bản để triển khai ý tưởng nhằm sáng tỏ nhan đề văn bản và thông tin của văn bản.

- Biểu hiện cụ thể:

+ Phần “Lũ lụt”: diễn giải từng khái niệm của “lũ lụt” thành hai ý là “lũ” và “lụt.

+ Phần “Nguyên nhân gây ra lũ lụt”: triển khai thành các ý lớn đưa ra các nguyên nhân gây ra lũ lụt.

- Hiệu quả: giúp người đọc nắm bắt thông tin dễ dàng và nhanh chóng nắm bắt.

Câu 3 (trang 73 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Các nội dung trình bày trong văn bản Lũ lụt là gì – Nguyên nhân và tác hại đã làm sáng tỏ mục đích của văn bản như thế nào?

Trả lời:

Các nội dung đem đến lượng thông tin lớn, cần thiết và hữu ích về hiện tượng lũ lụt (định nghĩa, nguyên nhân, tác hại) giúp người đọc từ từ tiếp nhận thông tin.

Câu 4 (trang 73 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Nêu nhận xét về cách tác giả giải thích hiện tượng tự nhiên (lũ lụt) trong văn bản này.

Trả lời:

Nhận xét: tác giả trình bày thông tin khoa học, dễ hiểu, có hình ảnh minh họa sinh động; dẫn chứng và số liệu xác thực, uy tín, khác quan.

Câu 5 (trang 73 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Từ văn bản, em có suy nghĩ gì về hiện tượng lũ lụt ở nước ta nói riêng và trên thế giới nói chung? Bản thân em thấy cần biết thêm thông tin gì nữa về lũ lụt?

Trả lời:

- Lũ lụt là một hiện tượng biến đổi khí hậu gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng trong cuộc sống của con người, ảnh hưởng tới tinh thần, sức khỏe, kinh tế của mỗi người, ở Việt Nam và trên toàn thế giới.

- Em muốn có thêm thông tin và hướng dẫn về cách phòng chống và ứng phó với lũ lụt.

Câu 6 (trang 73 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Tìm hiểu thêm từ nhiều nguồn khác nhau và nêu một số thông tin bổ sung (kênh chữ, hoặc kênh hình) về hiện tượng lũ lụt chưa có trong văn bản này.

Trả lời:

- Kênh chữ: https://quanly.moitruongvadothi.vn/31/26447/Ngap-lut-sat-lo-do-mua-lu-tai-cac-do-thi---Thuc-trang-va-giai-phap.aspx

- Kênh hình: https://www.youtube.com/watch?v=im08YRl3df4

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Kiến thức ngữ văn trang 58

Sao băng

Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI

Thực hành tiếng Việt trang 68

Lũ lụt là gì? Nguyên nhân và tác hại

Viết văn bản thuyết minh giải thích một hiện tượng tự nhiên

Văn bản kiến nghị về một vấn đề đời sống

Tóm tắt nội dung thuyết trình giải thích một hiện tượng tự nhiên

Vì sao chim bồ câu không bị lạc đường?

Hướng dẫn tự học trang 82