Soạn bài Cái kính - Ngắn nhất Ngữ văn 8 Cánh diều

Soạn bài Cái kính

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 91 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1):

- Xem lại khái niệm truyện cười ở phần Kiến thức ngữ văn để vận dụng vào đọc hiểu văn bản này.

- Khi đọc hiểu văn bản truyện cười, các em cần chú ý:

+ Đó là truyện cười dân gian hay truyện cười hiện đại? Truyện kể lại sự việc gì? Sự việc ấy xảy ra trong bối cảnh nào? Cốt truyện có gì đặc biệt?,…

+ Đặc điểm của truyện cười được thể hiện trong văn bản ở những phương diện nào (cốt truyện, nhân vật, hành động, lời thoại, thủ pháp trào phúng, kết thúc bất ngờ,…)?

- Đọc trước truyện Cái kính, tìm hiểu thông tin về nhà văn A-dít Nê-xin.

- Hãy tìm, ghi lại một vài ý kiến về mục đích, đặc điểm, vai trò và tác dụng của truyện cười (dân gian hay hiện đại).

- Hãy nhớ lại và chuẩn bị kể cho bạn nghe về một hiện tượng hoặc tình huống hài hước mà em đã gặp trong cuộc sống.

Trả lời:

- Văn bản là truyện cười hiện đại với sự việc về người nọ mắc bệnh “tưởng” mình bị bệnh cần đeo kính. Sau nhiều lần khám không ra bệnh, đến khi rơi mắt kính anh ta mới nhìn thấy mọi thứ rõ ràng.

- Đặc điểm truyện cười trong văn bản:

+ Cốt truyện: kể về những lần đi khám và cắt mắt kính của nhân vật “tôi”, và khi mắt anh có thể nhìn thấy rõ ràng cũng là lúc mắt kính bị vỡ.

+ Nhân vật: nhân vật “tôi”, các bác sĩ ở bệnh viện tư, bệnh viện nhà nước, từ Mỹ, Đức về khám.

+ Hành động thông qua mỗi lần đi khám và cắt mắt kính của nhân vật “tôi”.

+ Lời thoại: hóm hỉnh, hài hước.

+ Thủ pháp trào phúng: sau những lần đi khám mắt để cắt kính, hết bị buồn nôn, đau mắt, không thể sinh hoạt bình thường,…cho đến khi anh bị ngã, kính rơi ra thì lúc đó anh mới nhìn mọi thứ rõ ràng. Và khi về kể với vợ của mình, anh mới biết chiếc kính của mình rơi ra từ lúc đó.

+ Kết thúc bất ngờ: anh bị ngã, kính rơi vỡ nhưng anh lại nhìn rõ mọi thứ hơn cả khi đeo kính.

- Nhà văn A-dít Nê-xin (1915 – 1995): là một nhà văn nổi tiếng Thổ Nhĩ Kỳ.

+ Ông vừa là một nhà văn, vừa là một nhà hoạt động chính trị nổi tiếng.

+ Những tác phẩm của ông được lan truyền rộng rãi và dịch ra hơn 30 thứ tiếng khác nhau.

+ Sự nghiệp văn chương: sáng tác đa dạng các thể loại, tiêu biểu là tiểu thuyết và truyện cười.

2. Đọc hiểu

* Nội dung chính: Truyện “Cái kính” kể lại câu chuyện một người bị “bệnh” tưởng, mắt bình thường nhưng vì ám ảnh mắt mình bị bệnh nên đi khám bác sĩ. Mỗi bác sĩ phán một kiểu khác nhau, ngược nhau nhưng vẫn chưa tìm được nguyên nhân bệnh. Một ngày anh ta bị ngã, kính rơi ra, bị vỡ thì lúc đó anh mới nhìn mọi thứ rõ ràng.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 91 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Vì sao nhân vật “tôi” muốn đeo kính?

Trả lời:

Vì nhân vật “tôi” cảm thấy nhìn mọi vật không rõ và cũng muốn mình trông tri thức hơn.

Câu 2 (trang 92 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Lần đầu khám, bác sĩ nói mắt của nhân vật “tôi” bị bệnh gì và hậu quả của việc đeo kính thế nào?

Trả lời:

- Bác sĩ nói mắt của nhân vật “tôi” bị cận thị, 1,75 đi-ốp và phải đeo kính.

- Hậu quả: anh ta thấy mặt mày sa sầm, buồn nôn.

Câu 3 (trang 92 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Kính mới khác kính cũ như thế nào?

Trả lời:

Kính mới khiến “tôi” không còn cảm thấy chóng mặt, buồn nôn nhưng lại bị chảy nước mắt, lúc nào mắt cũng đỏ hoe.

Câu 4 (trang 93 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Chiếc kính thứ ba gây ra hậu quả gì?

Trả lời:

Kính thứ ba khiến mọi vật bị sai lệch hình ảnh, lúc to lúc nhỏ, không thể sinh hoạt bình thường được.

Câu 5 (trang 93 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Chiếc kính thứ tư có hạn chế gì?

Trả lời:

Kính thứ tư khiến mọi vật nhìn thành hai.

Câu 6 (trang 94 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Cuối cùng, các bác sĩ có xác định được bệnh mắt của nhân vật “tôi” không?

Trả lời:

Các bác sĩ không xác định được bệnh của nhân vật.

Câu 7 (trang 94 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Điều gì đã xảy ra với nhân vật “tôi”?

Trả lời:

Nhân vật “tôi” đi trên cầu, bước hụt và ngã lăn quay xuống đất, làm văng chiếc kính văng ra xa. Sau khi nhờ người tìm kính, anh ta đeo kính vào và mọi thứ bỗng trở nên sáng, rõ ràng.

Câu 8 (trang 94 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Kết thúc truyện có gì bất ngờ?

Trả lời:

Kết thúc, chiếc kính bị vỡ rơi mất mắt kính.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 95 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Hãy tóm tắt nội dung của truyện Cái kính. Nội dung của truyện liên quan như thế nào đến tên tập sách Những người thích đùa của Nê-xin?

Trả lời:

- Tóm tắt: Truyện Cái kính kể về nhân vật "tôi" một người thích tỏ ra mình là một tri thức chính hiệu. Vì muốn đeo kính, anh ta đi khám mắt. Lần đầu, bác bị bảo anh ta cận và cho anh ta đeo kính cận, kết quả là khi đeo anh ta luôn cảm thấy buồn nôn. Lần hai đi khám, anh ta bị bảo là mắt bị viễn thị, anh ta đeo kính mới mà mắt lúc nào cũng đỏ hoe. Lần thứ ba đi khám, người ta bảo anh bị loạn thị, anh đeo kính thì nhìn cái gì cũng lùi ra xa khiến anh khó khăn trong giao tiếp và ăn uống. Lần thứ tư đi khám, anh đeo kính mới nhìn cái gì cũng hóa hai. Lần thứ năm đi khám, bác sĩ phán anh một mắt viễn thị, một mắt cận thị. Anh đổi sang kính khác và không phân biệt được sáng, tối nữa. Sau đó anh đi khám ở nhiều nơi khác, lại uống thuốc, lại tiêm... nhưng vẫn không nhìn rõ được. Một lần, anh bị ngã, kính rơi ra, người khác giúp anh nhặt lại. Từ lúc đó anh nhìn cái gì cũng rõ hẳn. Đến khi vợ anh nhắc, anh mới biết kính mình bị vỡ.

- Nội dung truyện rất phù hợp với tên tập sách Những người thích đùa của Nê-xin. Truyện được kể như một câu chuyện đùa hài hước nhằm phê phán về những người ngô nghê một cách buồn cười.

Câu 2 (trang 95 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Nêu hậu quả của mỗi lần nhân vật “tôi” thay kính mới.

Trả lời:

Hậu quả:

- Lần thứ nhất: bị buồn nôn và chóng mặt.

- Lần thứ hai: nước mắt chảy, đỏ hoe.

- Lần thứ ba: nhìn thấy vật gì cũng xa dần, không thể sinh hoạt bình thường được.

- Lần thứ tư: nhìn mọi thứ từ một hóa thành hai.

- Lần thứ năm: không phân biệt được sáng tối.

- Lần thứ sáu: nhìn xa thấy gần.

- Những lần tiếp theo: nhìn cái gì cũng ra màu xanh, mọi thứ lẫn lộn hết.

Câu 3 (trang 95 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Em có nhận xét gì về các bác sĩ khám mắt và nhân vật “tôi” trong truyện cười này? Điều gì là sự thật và điều gì đã được phóng đại?

Trả lời:

- Nhận xét:

+ Các bác sĩ khám bệnh sơ sài, chủ quan, không hỏi kỹ tình trạng bệnh nhân đã phán bệnh để thu lợi ích => Thiếu lương tâm, đạo đức nghề nghiệp.

+ Nhân vật “tôi”: mắc bệnh hoang tưởng, bị ám ảnh bởi định kiến xã hội và muốn trở nên trông trí thức hơn để người đời đánh giá tốt.

Câu 4 (trang 95 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Hãy phân tích một số đặc điểm của truyện cười được thể hiện ở văn bản Cái kính.

Trả lời:

- Đặc điểm truyện cười:

+ Cốt truyện: kể về những lần lặp lại việc đi khám mắt để tìm ra nguyên nhân và đổi kính phù hợp cho nhân vật “tôi”. Kết truyện gây bất ngờ bởi anh ta làm rơi vỡ mắt kính và nhìn mọi thứ rõ ràng.

+ Nhân vật: nhân vật “tôi” mang tính cách điển hình, đại diện cho nhiều người trong xã hội không quan tâm mình cần gì mà chỉ để ý đánh giá của xã hội để tự chuốc khổ bản thân. Ngoài ra, những nhân vật bác sĩ cũng đại diện cho nhóm người bất tài, lang băm, không có lương tâm nghề nghiệp.

+ Ý nghĩa: câu chuyện hài hước mang tính chất châm biếm những người bị ám ảnh bởi dư luận, từ đó mắc bệnh hoang tưởng và tự làm khổ bản thân, gây phiền hà cho người xung quanh.

Câu 5 (trang 95 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Theo em, truyện Cái kính nêu lên và châm biếm, phê phán điều gì? Điều đó có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay như thế nào?

Trả lời:

- Truyện phê phán những người hoang tưởng, sĩ diện, bị ám ảnh bởi dư luận dẫn đến làm khổ chính mình. Đồng thời cũng châm biếm những người thiếu chuyên môn hoặc không có tâm với nghề nghiệp của mình.

- Điều đó vẫn có giá trị thời sự với cuộc sống hiện nay bởi hiện trạng xã hội vẫn có những người sĩ diện hão, hoang tưởng về khả năng của mình; vẫn có những người thiếu chuyên môn hoặc thiếu đạo đức nghề nghiệp.

Câu 6 (trang 95 SGK Ngữ Văn 8 Tập 1): Từ điển tiếng Việt giải nghĩa từ bệnh tưởng là “trạng thái tinh thần lo lắng do bị ám ảnh là mình đã mắc một bệnh nào đó, kì thật không phải”. Theo em, nhân vật “tôi” trong truyện Cái kính có mắc bệnh tưởng hay không? Vì sao?

Trả lời:

Nhân vật tôi mắc bệnh tưởng vì anh ta luôn ám ảnh, hoảng sợ đi tìm nguyên nhân cho bệnh về mắt của mình nhưng thực tế anh ta không hề bị bệnh.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Kiến thức ngữ văn trang 83

Đổi tên cho xã

Cái kính

Thực hành tiếng Việt trang 95

Ông Giuốc-đanh mặc lễ phục

Thi nói khoác

Nghị luận về một vấn đề của đời sống

Thảo luận ý kiến về một hiện tượng trong đời sống

Treo biển

Hướng dẫn tự học trang 107