Soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất - Ngắn nhất Cánh diều

Soạn bài Tượng đài vĩ đại nhất

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 43 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Đọc trước văn bản Tượng đài vĩ đại nhất, tìm hiểu thêm thông tin về thời điểm ra đời của bài viết (ghi ở cuối bài). 

- Liên hệ với văn bản Tinh thần yêu nước của nhân dân ta và hiểu biết của em về những tấm gương hi sinh cao cả của những lớp người đi trước để hiểu thêm văn bản nghị luận này.

Trả lời:

- Thời điểm viết Tượng đài vĩ đại nhất: ngày 27-7-2012 (kỉ niệm ngày Thương binh liệt sĩ) nhằm tưởng nhớ tới công ơn của những anh hùng, liệt sĩ đã hy sinh để bảo vệ Tổ quốc.

- Văn bản Thượng đài vĩ đại nhất cùng chủ đề và như là sự minh hoạ tiếp cho bài viết Tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Vấn đề nêu lên trong bài cũng có ý nghĩa thời sự: không chỉ nhắc nhở sự biết ơn đối với các thế hệ cha anh đã ngã xuống vì Tổ quốc mà còn khẳng định: “…tượng đài vĩ đại nhất là hình hài Tổ quốc, có máu xương, mồ hôi, công sức, trí tuệ của lớp lớp anh hùng, liệt sĩ, qua bao thăng trầm vẫn nguyên vẹn, tròn đầy, là dân tộc với cuộc sống hoà bình, độc lập, tự do, ngày một ấm no, hạnh phúc!”.

2. Đọc hiểu

* Nội dung chính: Văn bản nêu lên ý nghĩa của những tấm gương hi sinh dũng cảm vì Tổ quốc, nhằm giáo dục lòng biết ơn đối với những người đã có công với Tổ quốc, thực hiện đạo lí “uống nước nhớ nguồn”.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 43 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Ý khái quát được nêu phần (1) là gì? 

Trả lời:

Ý khái quát phần (1) là câu đầu tiên: “Mỗi làng quê Việt Nam … vì cộng đồng, dân tộc”.

Câu 2 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Phép lặp ở phần (2) có tác dụng biểu đạt điều gì?

Trả lời:

Tác dụng nhấn mạnh và khẳng định tinh thần yêu nước truyền lại từ đời này qua đời khác hiện diện trong mọi ngóc ngách đời sống nhân dân Việt Nam.

Câu 3 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý các bằng chứng được nêu trong phần (2)

Trả lời:

Các bằng chứng thực tế trong lịch sử của dân tộc, nhắc tên các vùng đất và địa danh như Tây Bắc, Việt Bắc, miền Trung, Nam Bộ, Tây Nguyên….

Câu 4 (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý câu mở đầu phần (3)

Trả lời:

Câu mở đầu phần (3): “Cách hi sinh vì nghĩa lớn của người con đất Việt cũng thật đáng tự hào, luôn ngẩng cao đầu, hướng về phía trước.”

→ Câu khẳng định thể hiện luận điểm.

Câu 5 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Thời điểm 27-7 được nêu ở cuối bài giúp em hiểu thêm gì về nội dung bài viết? 

Trả lời:

Ngày 27/7 là ngày Thương binh liệt sĩ. Thời điểm này gợi nhớ đến những tấm gương hi sinh vì Tổ quốc, giáo dục lòng biết ơn, thực hiện đạo lí “Uống nước nhớ nguồn”.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Văn bản Tượng đài vĩ đại nhất viết về vấn đề gì? Vì sao có thể cho rằng vấn đề đó rất đáng quan tâm?

Trả lời:

- Văn bản viết nhân ngày Thương binh liệt sĩ 27-07: nêu ý nghĩa của những tấm gương hi sinh dũng cảm vì Tổ quốc, nhằm giáo dục lòng biết ơn đối với những người đã có công với Tổ quốc, thực hiện đạo lí “uống nước nhớ nguồn”.

- Vấn đề này rất đáng quan tâm vì đất nước ta đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh, rất nhiều người đã hi sinh vì Tổ quốc, cần giáo dục cho thế hệ trẻ biết sống đúng đắn để xứng đáng với những người đã khuất, biết ơn thế hệ cha anh ngã xuống để có cuộc sống hào bình.

Câu 2 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Mục đích của văn bản này là gì? Hãy chỉ ra những lí lẽ và bằng chứng cụ thể được tác giả nêu trong văn bản để làm sáng tỏ mục đích đó.

Trả lời:

- Mục đích của văn bản là thuyết phục người đọc về vấn đề: Để có cuộc sống hòa bình hôm nay đã có biết bao người đi trước ngã xuống vì Tổ quốc. Từ đó, nhắc nhở mọi người cần ghi nhớ công ơn của các thế hệ cha anh và khẳng định “tượng đài vĩ đại nhất là hình hài Tổ quốc nguyên vẹn, tròn đầy; là dân tộc với cuộc sống hòa bình, độc lập, tự do, ngày một ấm no, hạnh phúc.”

- Để làm rõ mục đích ấy, tác giả đã nêu lên các lí lẽ và bằng chứng thuyết phục, vừa khái quát như phần (1), phần (4), vừa rất cụ thể như phần (2) và (3).

Câu 3 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Em hiểu “tượng đài vĩ đại nhất” mà tác giả muốn nói tới là gì? Vì sao đó lại là “tượng đài vĩ đại nhất”?

Trả lời:

- Tượng đài vĩ đại nhất là hình hài Tổ quốc, có máu xương, mồ hôi, công sức, trí tuệ của lớp lớp anh hùng, liệt sĩ, qua bao thăng trầm vẫn nguyên vẹn, tròn đầy, là dân tộc với cuộc sống hòa bình, độc lập, tự do, ngày một ấm no, hạnh phúc!

- Đó lại là “tượng đài vĩ đại nhất” vì đây không phải là tượng đài vật chất cụ thể mà là hình hài Tổ quốc, là đất nước luôn thống nhất toàn vẹn, là dân tộc được hòa bình, ấm no, hạnh phúc…Chỉ có tượng đài như thế thì mới xứng đáng với sự hi sinh to lớn của những lớp người đi trước và mới thực sự có ý nghĩa.

Câu 4 (trang 45 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Viết một đoạn văn (khoảng 6-8 dòng) giải thích vì sao thế hệ trẻ cần phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”.

Trả lời:

Thế hệ trẻ ngày nay cần phải phát huy truyền thống “uống nước nhớ nguồn”. Trải qua bao năm tháng hào hùng lịch sử kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, nhiều thế hệ cha anh của chúng ta đã không ngần ngại luyến tiếc bản thân mình hi sinh oanh liệt giành lấy độc lập non sông. Những “Chiến sĩ anh hùng” ấy mãi là bức tượng đài vinh quang, là tấm gương sáng để thể hệ trẻ ngày hôm nay noi gương tiếp bước ngọn lửa thiêng liêng của dân tộc. Họ chính là những người làm nên hình hài của Tổ quốc, với sự cống hiến thầm lặng, với quyết tâm giương cao ngọn cờ tự do hòa bình. Chiến công hiển hách của các anh đã lưu danh sử sách muôn đời, tô điểm đẹp thêm trang sử vàng sáng ngời của đất nước.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống

Thảo luận nhóm về một vấn đề trong đời sống

Tự đánh giá: Sự giàu đẹp của Tiếng Việt

Hướng dẫn tự học trang 52

Kiến thức ngữ văn trang 53