Soạn bài Thực hành đọc hiểu lớp 7 trang 27 Tập 1 - Ngắn nhất Cánh diều

Soạn bài Thực hành đọc hiểu lớp 7 trang 27 Tập 1

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 27 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):

- Đọc trước văn bản Dọc đường xứ Nghệ và tìm hiểu thông tin về nhà văn Sơn Tùng.

- Búp sen xanh là tiểu thuyết lịch sử viết về cuộc đời Chủ tịch Hồ Chí Minh (từ thời thơ ấu gắn với gia đình, quê hương đến tuổi thanh niên tìm đường cứu nước). Đoạn trích kể chuyện Bác Hồ khi còn nhỏ cùng anh trai theo cha là Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đi thăm bạn bè của ông, qua nhiều vùng đất quê hương.

Trả lời:

1. Nhà văn Sơn Tùng:

- Tên thật: Bùi Sơn Tùng (1928-2021), sinh tại làng Hoa Lũy (nay là Kim Lũy), Diễn Châu, Nghệ An.

- Là nhà văn Việt Nam với nhiều tác phẩm về lãnh tụ Hồ Chí Minh và các danh nhân cách mạng, danh nhân văn hóa

- Các tác phẩm tiêu biểu: Búp sen xanh, Bên khung cửa sổ, Nhớ nguồn, Kỷ niệm tháng năm…

2. Tiểu thuyết “Búp sen xanh”:

Búp sen xanh là tiểu thuyết đầu tiên viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh và cũng là tiểu thuyết lịch sử nổi tiếng nhất của nhà văn Sơn Tùng. Xây dựng nên hình tượng Hồ Chí Minh từ khi cất tiếng khóc chào đời tại Làng Chùa quê ngoại tới khi rời Bến Nhà Rồng ra đi tìm đường cứu nước, tác phẩm được tác giả dày công sưu tầm tư liệu có liên quan và chấp bút trong thời gian dài, bắt đầu từ năm 1948 và hoàn thành năm 1980.

2. Đọc hiểu

* Nội dung chính: Đoạn trích kể chuyện Bác Hồ khi còn nhỏ cùng anh trai theo cha là Phó bảng Nguyễn Sinh Sắc đi thăm bạn bè của ông, qua nhiều vùng đất quê hương.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 28 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1):  Chú ý những quan sát, câu hỏi của cậu bé Côn trong phần 1.

Trả lời:

- Cậu bé Côn quan sát thấy những dãy núi nhiều hình, nhiều vẻ, càng ngắm núi càng biến hóa, Hòn lèn, …

- Câu hỏi: “- Thưa cha, con muốn được cha chỉ bảo chúng con … lạ mắt quá cha ạ”. 

→ Quan sát đặc sắc về tự nhiên và giàu trí tưởng tượng; ham hiểu biết.

Câu 2 (trang 29 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Cậu bé Côn phê phán điều gì và coi trọng giá trị nào ở nhân vật vua Thục?  

Trả lời:

- Vua Thục:

+ trọng chữ tín, thành thật muốn hai nước hòa hiếu để dân được yên ổn làm ăn nhưng lại không đề phòng sự gian giảo, bội ước của vua nhà Triệu.

+ Tự chém con gái và tự xử mình bằng hành động nhảy xuống biển về tội để mất nước chứ không cam chịu nộp mình cho giặc.

Câu 3 (trang 30 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Ý nghĩa của các địa danh được nhắc tới ở đây là gì?

Trả lời:

- Các địa danh được nhắc tới trong đoạn trích như hòn Hai Vai, Trống Thủng, núi Cờ rách, … gắn với câu chuyện quê hương, nhớ tới những sự tích oai hùng của nhân dân mình hiện vẫn để lại dấu tích ngay trên quê hương, đất nước.

- Bài học mà quan Phó bảng muốn nhắn nhủ hai con ở đây là cha ông mình một thời đã anh dũng, bất khuất, không chịu sống quỳ, luôn giữ trọn khí tiết, thà chết trong chứ không sống đục nên “hòn núi kia giống một người cụt đầu … là núi “Tướng quân rơi đầu” … Còn phía xa xa kia là hòn Trống Thủng, … là núi Cờ Rách.”. Mỗi địa danh đều là sự tích về sự thất thủ, hi sinh nhưng luôn “giữ trọn khí tiết”.

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 31 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Câu chuyện được kể theo ngôi kể nào? Nêu tác dụng của việc sử dụng ngôi kể ấy trong văn bản Dọc đường xứ Nghệ.

Trả lời:

- Câu chuyện được kể theo ngôi kể thứ ba – người kể chuyện tự giấu mình đi và gọi tên các nhân vật theo tên của họ.

- Ngôi kể này có tác dụng giúp người nghe kể chuyện một cách linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật. Cung cấp cái nhìn khách quan.

Câu 2 (trang 31 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Những câu hỏi và cách lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé có tâm hồn, suy nghĩ như thế nào? Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật này?

Trả lời:

Những câu hỏi và sự lí giải về sự kiện lịch sử cho thấy Côn là cậu bé rất quan tâm tới lịch sử của quê hương, đất nước; có những suy nghĩ già dặn, sâu sắc. Qua đó, nhân vật bộc lộ tình yêu nước, lòng căm thù giặc, trân trọng những người hiền tài, có cái nhìn lịch sử khách quan, tỉnh táo.

Câu 3 (trang 31 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Trong đoạn trích, quan Phó bảng đã giáo dục các con tu dưỡng làm người bằng cách nào? Em có nhận xét gì về tính cách của nhân vật quan Phó bảng?

Trả lời:

- Quan Phó bảng giáo dục con tu dưỡng làm người bằng cách kể cho các con nghe những câu chuyện về nhân vật và sự kiện lịch sử kèm theo những lời giải thích, bình luận cụ thể; từ đó, giúp các con thấy được ý nghĩa của các câu chuyện và tự rút ra cho mình bài học làm người. Đồng thời, ông luôn khích lệ, động viên, tôn trọng những ý kiến của các con.

- Cách giáo dục và chỉ bảo con cho thấy quan Phó bảng là một người có hiểu biết sâu rộng, có lòng yêu nước, biết cách giáo dục con cái và truyền cho các con lòng yêu nước, khơi dậy ở các con những tình cảm cao đẹp và ý thức trách nhiệm đối với đất nước, dân tộc.

Câu 4 (trang 31 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 1): Văn bản Dọc đường xứ Nghệ gợi cho em những suy nghĩ gì?

Trả lời:

Câu chuyện Dọc đường xứ Nghệ của cha con cụ Phó bảng gợi cho em hoài niệm về các câu chuyện, danh nhân lịch sử đã được học trong các tiết lịch sử. Từ đó suy nghĩ về cách tu dưỡng, rèn luyện đạo đức để trở thành một công dân có ích, sau này tiếp bước ông cha xây dựng và kiến thiết đất nước thêm tươi đẹp.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Viết bài văn kể lại một sự việc có thật liên quan đến nhân vật hoặc sự kiện lịch sử

Trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống

Tự đánh giá: Bố của Xi-mông

Hướng dẫn tự học trang 42

Kiến thức ngữ văn trang 43- 44