Soạn bài Mây và sóng - Ngắn nhất Cánh diều

Soạn bài Mây và sóng

1. Chuẩn bị

Yêu cầu (trang 23 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Đọc trước bài thơ Mây và sóng, tìm hiểu thêm thông tin về nhà thơ Ra-bin-đra-nát Ta-go (Rabindranath Tagore).

- Nhớ lại những trò chơi với mẹ hoặc người thân trong gia đình khi em còn nhỏ và chia sẻ với bạn bè về cảm xúc của mình khi chơi những trò chơi đó.

Trả lời:

- Thông tin về nhà thơ Ta-go:

+ Tên: Ra-bin-đra-nát Ta-go (Rabindranath Tagore)

+ Năm sinh – năm mất: 1861 – 1941

+ Quê quán: Ấn Độ

+ Là danh nhân văn hóa, nhà thơ hiện đại lớn nhất của Ấn Độ. Thơ ông chan chứa tình yêu đất nước, con người, cuộc sống,...

+ Các tác phẩm tiêu biểu: Thơ Dâng, Người làm vườn, Những con chim bay lạc, Mùa hái quả, … 

- Khi còn nhỏ, em đã chơi trò tập tầm vông với mẹ. Em cảm thấy vui mỗi khi được chơi cùng mẹ và cả hai mẹ con đều thắng.

2. Đọc hiểu

* Nội dung chính: Bài thơ thể hiện tình yêu thiết tha của em bé đối với mẹ, ca ngợi tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt. Qua đó, ta cũng thấy được tình cảm yêu mến thiết tha với trẻ em, với thiên nhiên, cuộc đời bình dị của nhà thơ.

* Trả lời câu hỏi giữa bài:

Câu 1 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý sự tưởng tượng của em bé và các hình ảnh đẹp trong đoạn thơ.

Trả lời:

- Sự tưởng tượng của em bé vô cùng phong phú với cuộc dạo chơi cùng những người bạn mới.

- Sự xuất hiện của các hình ảnh đẹp “bình minh vàng, vầng trăng bạc.”

Câu 2 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Những hình ảnh thiên nhiên nào được nhắc đến trong toàn bộ bài thơ?

Trả lời:

Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc đến trong toàn bộ bài thơ: mây, sóng, bình minh vàng, vầng trăng bạc, hoàng hôn.

Câu 3 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Chú ý lời nói của em bé sau lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng”.

Trả lời:

Sau lời mời gọi của những người “trên mây” và “trong sóng” em bé đã nói “Buổi chiều mẹ luôn muốn mình ở nhà, làm sao có thể rời mẹ mà đi được?”

* Trả lời câu hỏi cuối bài:

Câu 1 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Về hình thức, văn bản Mây và sóng có gì khác so với các văn bản thơ em đã học ở Bài 2 trong sách Ngữ văn 7, tập một? Bài thơ có sự kết hợp của những phương thức biểu đạt nào (tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, thuyết minh,...)?

Trả lời:

- Bài thơ được viết theo hình thức thơ văn xuôi. Thơ văn xuôi là thơ viết dưới hình thức văn xuôi, phân biệt với thơ viết tách ra từng dòng như đơn vị nhịp điệu. Nó cũng phân biệt với thơ tự do là hình thức thơ không bị ràng buộc bởi một luật nào, nhưng vẫn phân dòng. Thơ văn xuôi có cấu tứ độc đáo và hình ảnh mới lạ, có thể bộc lộ tình cảm trực tiếp, nhưng thường sử dụng hình ảnh ngụ ý, tượng trưng, nghịch lí, những hình ảnh ảo giác, mộng tưởng để khơi gợi những tư tưởng sâu sắc, những suy tư triết lí. Đặc điểm của nó là không bị hạn chế bởi cách phân dòng và hiệp vần cho nên cách biểu đạt tự do hơn thơ ca nhiều.

- Bài thơ có sự kết hợp các phương thức: biểu cảm với tự sự, miêu tả.

Câu 2 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Bài thơ có thể chia làm hai phần (phần 1: từ đầu đến “bầu trời xanh thẳm”; phần 2: còn lại). Em hãy chỉ ra những nét giống nhau và khác nhau của hai phần đó về số dòng, hình ảnh, cách tổ chức mỗi phần.

Trả lời:

Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” hấp dẫn ở chỗ nào? Tại sao em bé không tham gia những cuộc vui chơi đó?

Trả lời:

- Sức hấp dẫn của cuộc vui chơi của những người “trên mây” và “trong sóng” nằm trong lời kể của họ với em bé: đúng với tâm lí ham chơi, dễ bị lôi cuốn bởi những điều mới mẻ của trẻ em.

- Em bé không tham gia vì không muốn rời xa mẹ, không muốn mẹ phải lo buồn, điều này thể hiện tình yêu thương mẹ của em bé.

 Câu 4 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Theo em, vì sao những trò chơi do em bé tạo ra lại “thú vị” và “hay hơn”?

Trả lời:

- Những trò chơi do em bé tạo ra “thú vị” và “hay hơn” vì không chỉ có “mây” (vì chính em đã là mây) mà còn có “trăng” (hiện thân của mẹ), không chỉ được vui đùa như với những người sống “trên mây” mà còn được cùng sống dưới một “mái nhà” - nơi đó em được ôm ấp, được tiếp nhận ánh sáng dịu dàng từ mẹ, em không chí có “sóng” (vì chính em đã là sóng) mà còn có “bến bờ kì lạ” (hiện thân của mẹ”, bến bờ bao dung, luôn rộng mở đón em.

- Em không “rời mẹ” mà còn được “lăn, lăn, lăn mãi rồi sẽ cười vang vỡ tan vào lòng mẹ”. Tình thương yêu mẹ đã thắng lời mời gọi hấp dẫn của những người “trên mây” và “trong sóng”.  

Câu 5 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong các trò chơi của em bé có đặc điểm như thế nào? Qua đó, nhà thơ muốn thể hiện điều gì?

Trả lời:

- Những hình ảnh thiên nhiên được nhắc tới trong các trò chơi của em bé vô cùng mơ mộng. Những hình ảnh đó được em bé tưởng tượng ra nên càng đẹp đẽ, lung linh, kì ảo. Song, chúng cũng rất chân thực và hài hòa với nhau.

- Qua đó, nhà thơ muốn nhấn mạnh trí tưởng tượng phong phú và sự ngây thơ, hồn nhiên nhưng không kém phần sâu sắc của em bé.

Câu 6 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Theo em, qua bài thơ, tác giả muốn gửi đến người đọc thông điệp gì?

Trả lời:

Thông điệp

+ Ca ngợi tình mẹ con.

+ Con người trong cuộc sống vẫn thường gặp những cám dỗ. Muốn khước từ chúng cần có những điểm tựa vững chắc như tình mẫu tử.

+ Trí tưởng tượng của tuổi thơ vô cùng phong phú nhưng hạnh phúc không phải là những thứ xa xôi, bí ẩn do ai ban cho mà ở ngay trên trần thế và do chính con người tạo nên.

+ Mối quan hệ giữa tình yêu và sự sáng tạo.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 sách Cánh diều hay, ngắn gọn khác:

Thực hành tiếng Việt trang 25

Mẹ và quả

Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc sau khi đọc một bài thơ

Trao đổi về một vấn đề

Tự đánh giá: Rồi ngày mai con đi