Soạn bài Giá trị văn học và tiếp nhận văn học | Ngắn nhất Soạn văn 12

Soạn bài Giá trị văn học và tiếp nhận văn học (ngắn nhất)

Soạn bài Giá trị văn học và tiếp nhận văn học ngắn gọn

Phần hướng dẫn học bài

Câu 1 (trang 191 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

	Giá trị nhận thức	Giá trị giáo dục	Giá trị thẩm mĩ
Cơ sở xuất hiện	Khả năng của văn học có thể đáp ứng được yêu cầu của con người muốn hiểu rõ hơn, sâu sắc hơn về cuộc sống xung quanh và chính bản thân mình, từ đó tác động vào cuộc sống có hiệu quả hơn.	Khả năng đem đến cho con người những bài học quý giá về lẽ sống để họ tự rèn luyện bản thân mình ngày một tốt đẹp hơn.	Khả năng của văn học có thể phát hiện và miêu tả những vẻ đẹp của cuộc sống một cách sinh động, giúp con người cảm nhận được và biết rung động một cách tinh tế, sâu sắc trước những vẻ đẹp đó.
Nội dung	Văn học có thể mang tới cho người đọc những nhận thức mới mẻ và sâu rộng về nhiều mặt của cuộc sống trong những khoảng thời gian và không gian khác nhau. Thông qua cuộc sống và hình ảnh của nhiều người khác nhau được trình bày trong các tác phẩm cụ thể, văn học con giúp người đọc hiểu được bản chất của con người nói chung. Đồng thời chính từ cuộc đời người khác, mỗi người đọc có thể liên hệ, so sánh, đối chiếu để hiểu chính bản thân mình hơn với tư cách là một con người cá nhân (quá trình tự nhận thức)	Về tư tưởng, văn học hình thành trong người đọc một lí tưởng tiến bộ, giúp cho họ có thái độ và quan điểm đúng đắn về cuộc sống. Về đạo đức, văn học nâng đỡ cho nhân cách của con người phát triển, giúp họ phân biệt phải - trái, tốt - xấu, đúng - sao, có quan hệ tốt đẹp và biết gắn bó cuộc sống của cá nhân mình với cuộc sống của mọi người.	Văn học mang đến cho con người những vẻ đẹp muôn hình muôn vẻ của cuộc đời: vẻ đẹp trong thiên nhiên, trong cảnh vật của đất nước, vẻ đẹp của những cảnh đời cụ thể trong cuộc sống hằng ngày

Câu 2 (trang 191 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Mối quan hệ giữa các giá trị của văn học

- Ba giá trị có mổì quan hệ mật thiết, không tách rời, cùng tác động đến người đọc (xuất phát từ khái niệm chân - thiện - mỹ của cha ông):

+ Giá trị nhận thức luôn là tiền đề của giá trị giáo dục.

+ Giá trị giáo dục làm sâu sắc thêm giá trị nhận thức.

+ Giá trị thẩm mỹ khiến cho "giá trị nhận thức và giá trị giáo dục được phát huy. 

- Giá trị nhận thức là tiền đề của giá trị giáo dục. Giá trị giáo dục làm sâu sắc thêm giá trị nhận thực. Giá trị thẩm mĩ giúp hai giá trị còn lại được phát huy.

Câu 3 (trang 191 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

- Tiếp nhận văn học chính là quá trình người đọc hòa mình vào tác phẩm, rung động với nó, đắm chìm trong thế giới nghệ thuật được dựng lên bằng ngôn từ, lắng nghe tiếng nói của tác giả, thưởng thức cái hay, cái đẹp, tài nghệ của người nghệ sĩ sáng tạo.

- Tính chất tiếp nhận văn học:

+ Tính chất cá thể hóa tính chủ động, tích cực của người tiếp nhận các yếu tố thuộc về cá nhân có vai trò quan trọng: năng lực, thị hiếu, sở thích, lứa tuổi, trình độ học vấn, kinh nghiệm sống,... Tính khuynh hướng trong tư tưởng, tình cảm, trong thị hiếu thẩm mỹ càng làm cho sự tiếp nhận văn học mang đậm nét cá nhân và chính sự chủ động, tích cực của người tiếp nhận đã làm tăng thêm sức sống của tác phẩm.

+ Tính đa dạng, không thống nhất của việc tiếp nhận văn học.

Câu 4 (trang 191 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

- Quá trình tiếp nhận văn học bao gồm ba cấp độ:

- Cấp độ thứ nhất: khi cảm thụ chỉ tập trung vào nội dung cụ thể, nội dung trực tiếp của tác phẩm. Đây chính là cách tiếp nhất đơn giản nhưng khá phổ biến.

- Cấp độ thứ hai: khi cảm thụ qua nội dung trực tiếp để thấy được nội dung, tư tưởng của tác phẩm.

- Cấp độ thứ ba: khi cảm thụ chú ý đến cả nội dung và hình thức để thấy được cả giá trị tư tưởng và giá trị nghệ thuật của tác phẩm.

- Để tiếp nhận văn học hiệu quả: người đọc cần không ngừng nâng cao trình độ hiểu biết của mình, tích lũy kinh nghiệm tiếp nhận…

Phần luyện tập

Câu 1 (trang 191 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

- Ý kiến đó là đúng đắn.

- Đây là khẳng định và đề cao giá trị giáo dục của văn chương, không có ý xem nhẹ các giá trị khác. Gíá trị giáo dục không thể tách rời với các giá trị khác bởi có giá trị này mới có giá trị kia.

Câu 2 (trang 191 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

* Tác phẩm Mộ (Chiều tối) để làm sáng tỏ các giá trị của văn học:

- Giá trị nhận thức: Cảnh thiên nhiên đẹp và thơ mông lúc chiều tàn và tâm hồn lãng mạn của người thi sĩ, ý chí sắt đá của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đầy

- Giá trị giáo dục: Tình yêu quê hương, đất nước, con người và tự rèn luyện ý chí cho bản thân luôn phải vững vàng trong bất kì hoàn cảnh nào

- Giá trị thẩm mĩ: Cảnh đẹp của thiên nhiên đất trời, tấm lòng yêu nước thầm kín của con người

Câu 3 (trang 191 sgk Ngữ văn 12 Tập 2):

Đây là cách nói khác về các cấp độ khác nhau trong tiếp nhận văn học:

- Cảm là cấp độ tiếp nhận mang tính chất cảm tính về tác phẩm. Người đọc có những ấn tượng chung ban đầu (vui, buồn, sâu sắc, mới mẻ...) nhưng chưa cắt nghĩa được nguồn gốc của những ấn tượng đó.

- Hiểu là cấp độ tiếp nhận lý trí, là khi người đọc đã nhận thức được tác phẩm một cách tương đối trọn vẹn cả về nội dung và nghệ thuật, có cơ sở để lý giải những ấn tượng, cảm xúc mà tác phẩm gợi ra cũng như những giá trị sâu xa khác của tác phẩm.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 12 ngắn gọn, hay khác:

Soạn bài Ôn tập phần làm văn 

Soạn bài Tổng kết phần Tiếng Việt: lịch sử, đặc điểm loại hình và các phong cách ngôn ngữ 

Soạn bài Ôn tập phần văn học 

Soạn bài Kiểm tra tổng hợp cuối năm 

Soạn bài Trả bài kiểm tra tổng hợp cuối năm