Lý thuyết Sinh học 9 Bài 11 (mới 2024 + Bài Tập): Phát sinh giao tử và thụ tinh

Lý thuyết Sinh học 9 Bài 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh

I. SỰ PHÁT SINH GIAO TỬ

- Quá trình phát sinh giao tử đực và giao tử cái có những điểm giống nhau:

+ Các tế bào mầm đều tiến hành nguyên phân liên tiếp nhiều lần liên tiếp để tạo ra noãn nguyên bào hoặc tinh nguyên bào.

+ Noãn bào bậc I và tinh bào bậc I đều trải qua giảm phân để hình thành giao tử.

- Quá trình phát phát sinh giao tử đực và giao tử cái cũng có những điểm khác nhau:

II. THỤ TINH

- Thụ tinh là sự kết hợp ngẫu nhiên giữa một giao tử đực (tinh trùng) và 1 giao tử cái (trứng) tạo thành hợp tử.

- Bản chất của sự thụ tinh là sự kết hợp của 2 bộ nhân đơn bội hay tổ hợp 2 bộ NST của 2 giao tử đực và cái, tạo ra bộ nhân lưỡng bội ở hợp tử có nguồn gốc từ bố và mẹ.

III. Ý NGHĨA CỦA GIẢM PHÂN VÀ THỤ TINH

- Cùng với nguyên phân, giảm phân và thụ tinh giúp duy trì ổn định bộ NST đặc trưng qua các thế hệ cơ thể ở các loài sinh sản hữu tính: Giảm phân tạo ra giao tử chứa bộ NST đơn bội. Thụ tinh khôi phục bộ NST lưỡng bội đặc trưng của loài.

- Tạo biến dị tổ hợp phong phú là nguồn nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống: Giảm phân tạo ra nhiều loại giao tử khác nhau về nguồn gốc của NST, sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử này trong thụ tinh làm xuất hiện các biến dị tổ hợp.

Trắc nghiệm Sinh học 9 Bài 11: Phát sinh giao tử và thụ tinh

Câu 1: Nội dung nào sau đây sai?

A. Mỗi tinh trùng kết hợp với một trứng tạo ra một hợp tử.

B. Thụ tinh là quá trình kết hợp bộ NST đơn bội của giao tử đực với giao tử cái để phục hồi bộ NST lưỡng bội cho hợp tử.

C. Thụ tinh là quá trình phối hợp yếu tố di truyền của bố và mẹ cho con.

D. Các tinh trùng sinh ra qua giảm phân đều thụ với trứng tạo hợp tử.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Không phải tinh trùng nào sau khi giảm phân cũng có thể kết hợp với trứng tạo thành hợp tử. Chỉ có một tinh trùng tới chỗ trứng trong thời gian sớm nhất mới có thể kết hợp với trứng để tạo thành hợp tử.

Câu 2: Thụ tinh là gì?

A. Sự kết hợp giữa một giao tử đực với một giao tử cái tạo thành hợp tử.

B. Sự tạo ra hai loại giao tử đực và cái từ tế bào sinh dục mầm

C. Sự kết hợp của hai bộ nhân lưỡng bội của 2 loài.

D. Cả A và B.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Thụ tinh là sự kết hợp giữa một giao tử đực và một giao tử cái (hay giữa một tinh trùng với một tế bào trứng) và tạo thành hợp tử.

Câu 3: Bộ NST đặc trưng của những loài sinh sản hữu tính được di truyền qua các thế hệ nhờ quá trình nào?

A. Giảm phân và thụ tinh.

B. Nguyên phân và giảm phân.

C. Nguyên phân, giảm phân và thụ tinh.

D. Nguyên phân và giảm phân.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Nhờ có quá trình nguyên phân, giảm phân và thụ tinh mà bộ NST đặc trưng của các loài sinh sản hữu tính được duy trì qua các thế hệ.

Câu 4: Nguyên nhân làm xuất hiện nhiều biến dị tổ hợp phong phú ở loài sinh sản hữu tính là?

A. Giảm phân tạo nhiều loại giao tử khác nhau về nguồn gốc NST.

B. Sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử trong thụ tinh tạo ra các hợp tử mang những tổ hợp NST khác nhau.

C. Nguyên phân tạo ra các tế bào có bộ NST giống nhau về bộ NST.

D. Cả A và B.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Biến dị tổ hợp phong phú ở loài sinh sản hữu tính do giảm phân tạo nhiều loại giao tử khác nhau về nguồn gốc NST và sự kết hợp ngẫu nhiên của các loại giao tử trong thụ tinh tạo ra các hợp tử mang những tổ hợp NST khác nhau.

Câu 5: Ở người sự thụ tinh giữa tinh trùng mang NST giới tính nào với trứng để tạo hợp tử phát triển thành con trai?

A. Sự thụ tinh giữa tinh trùng 22A + Y với trứng 22A + X để tạo hợp tử 44A + XY

B. Sự thụ tinh giữa tinh trùng 22A + X với trứng 22A + X để tạo hợp tử 44A + XX

C. Sự thụ tinh giữa tinh trùng 22A + Y với trứng 22A + Y để tạo hợp tử 44A + YY

D. Sự thụ tinh giữa tinh trùng 22A + X với trứng 22A + Y để tạo hợp tử 44A + XY

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích:

Ở người, giới đực có bộ NST giới tính là XY, giới cái có bộ NST XX

Bộ NST ở người gồm có 22 cặp NST thường và 1 cặp NST giới tính.

$\to$ Để hợp tử phát triển thành con trai cần có sự thụ tinh giữa tinh trùng 22A + Y với trứng 22A + X để tạo hợp tử 44A + XY

Câu 6: 1 tế bào sinh dục sơ khai đực và 1 tế bào sinh dục sơ khai cái đều nguyên phân liên tiếp 4 lần. Các tế bào con chuyển sang vùng sinh trưởng và qua vùng chín giảm phân bình thường. Số lượng giao tử đực và giao tử cái được tạo thành là

A. 64 và 64.

B. 64 và 4.

C. 64 và 16.

D. 16 và 16.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích:

Số tinh trùng được tạo ra là: 2⁴ × 4 = 64

Số trứng được tạo ra là: 2⁴ × 1 = 16

Câu 7: Từ một noãn bào bậc I trải qua quá trình giảm phân sẽ tạo ra được:

A. 1 trứng và 3 thể cực

B. 4 trứng

C. 3 trứng và 1 thể cực

D. 4 thể cực

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Từ một noãn bào bậc I trải qua quá trình giảm phân sẽ tạo ra được 1 trứng và 3 thể cực.

Câu 8: Trong cơ thể, NST giới tính có chức năng gì?

A. Qui định tính trạng sinh vật

B. Qui định đặc điểm di truyền

C. Qui định giới tính sinh vật

D. Qui định sự sinh trưởng của sinh vật

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích:

NST giới tính có vai trò quy định giới tính của các loài sinh vật.

- Ví dụ ở các loài thú, cá thể mang bộ NST XX có giới tính cái, cá thể mang bộ NST XY mang giới tính đực.

Câu 9: Xét 8 tế bào sinh dục sơ khai ở vùng sinh sản đều nguyên phân liên tiếp 4 đợt. Tất cả các tế bào con đều tham gia giám phân tạo giao tử. Số thoi vô sắc xuất hiện và bị phá hủy trong quá trình giảm phân các tế bào nói trên

A. 128.

B. 384.

C. 512.

D. 8.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích:

Số tế bào sinh tinh hoặc sinh trứng được tạo ra là : 8 × 2⁴ = 128 tế bào

Số thoi vô sắc được hình thành và phá hủy là : 3 × 128 = 384 thoi.

Câu 10: 10 tế bào sinh dục sơ khai phân bào liên tiếp 5 lần. Hiệu suất thụ tinh của giao tử là 10% và tạo ra 128 hợp tử. Hãy xác định số giao tử từng loại tham gia thụ tinh.

A. 320.

B. 128.

C. 1280.

D. 2560.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích:

Vì tỉ lệ thụ tinh là 10% nên ta có số giao tử tham gia thụ tinh là:

Số giao tử = 128 : 10% = 1280

Hợp tử được tạo ra bởi sự kết hợp của một giao tử đực và một giao tử cái nên số giao tử đực bằng số giao tử cái tham gia và bằng 1280.

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Sinh học lớp 9 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 8: Nhiễm sắc thể

Lý thuyết Bài 9: Nguyên phân

Lý thuyết Bài 10: Giảm phân

Lý thuyết Bài 12: Cơ chế xác định giới tính

Lý thuyết Bài 13: Di truyền liên kết