TOP 40 câu Trắc nghiệm Kim loại kiềm thổ và hợp chất quan trọng của kim loại kiềm thổ (có đáp án 2024) - Hóa học 12

Đáp án: B

Giải thích:

Thạch cao nung (CaSO₄.H₂O) có khả năng kết dính tốt nên trong y học dùng để bó bột; trong xây dựng dùng để sản xuất xi măng chịu nước; đúc tượng, đúc các mẫu chi tiết tinh vi dùng trang trí nội thất; làm phấn viết.

Đáp án: C

Giải thích:

Tác hại của nước cứng:

- Đun tốn nhiệt, gây nổ nồi hơi.

- Tốn xà phòng, gây hư hại quần áo

- Giảm lưu lượng của đường ống dẫn nước.

- Giảm mùi vị của đồ ăn thức uống.

Nước cứng không gây ngộ độc khi uống.

Đáp án: D

Giải thích:

A. Sai vì Trong nhóm IIA có Be và Mg không phản ứng với H₂O ở nhiệt độ thường.

B. Sai vì cát (SiO₂) có thể phản ứng với Mg ở nhiệt độ cao, do vậy dùng cát dập tắt sẽ làm đám cháy to hơn.

2Mg + SiO₂ $\stackrel{\mathrm{t}°}{\to }$Si + 2MgO

C. Ca không thể đẩy Fe ra khỏi dung dịch muối vì Ca phản ứng với nước trong dung dịch.

Ca + 2H₂O → Ca(OH)₂ + H₂

D. Đúng

Đáp án: B

Giải thích:

Để làm câu hỏi này chú ý đến nguyên lí chuyển dịch cân bằng Lơ Sa-tơ-li-ê (Một phản ứng đang ở trạng thái cân bằng khi thay đổi các yếu tố nồng độ, nhiệt độ, áp suất, nhiệt độ thì cân bằng chuyển dịch theo hướng làm giảm tác động của các yếu tố đó)

Chiều thuận (∆H > 0): phản ứng thu nhiệt → tăng nhiệt độ cân bằng chuyển dịch theo chiều thuận

Giảm áp suất khí CO₂ → Cân bằng chuyển dịch theo hướng tăng áp suất của hệ tức theo chiều thuận

Đáp án: B

Giải thích:

Trong nhóm IIA của bảng tuần hoàn, đi từ trên xuống dưới theo chiều tăng điện tích hạt nhân bán kính nguyên tử tăng dần, tính kim loại của các nguyên tố mạnh dần đồng thời tính phi kim yếu dần.

Kim loại kiềm thổ không có cùng cấu tạo mạng tinh thể nên tính chất vật lí (nhiệt độ nóng chảy, nhiệt độ sôi, khối lượng riêng,...) biến đổi không có quy luật.

→ Các phát biểu đúng là (1), (2), (5)

Đáp án: A

Giải thích:

Chất X là MgCO₃ có tên gọi là magie cacbonat.

MgCO₃ là chất bột rắn, màu trắng, mịn, nhẹ có tác dụng hút ẩm rất tốt. Khi thi đấu, bàn tay của các vận động viên thường có nhiều mồ hôi, sẽ làm giảm độ ma sát khiến các vận động viên không thể nắm chắc các dụng cụ thi đấu. Điều này không chỉ ảnh hưởng xấu đến thành tích mà còn gây nguy hểm. MgCO₃ có tác dụng thấm hút mồ hôi, đồng thời tăng cường độ ma sát giữa bàn tay các các dụng cụ thi đấu. Giúp các vận động viên thi đấu tốt hơn.

Đáp án: C

Giải thích:

Nước cứng tạm thời là nước cứng có chứa ion Ca²⁺, Mg²⁺, ${{\mathrm{HCO}}_3}^{-}$

Ca(OH)₂ và Na₂CO₃ có khả năng làm mềm nước cứng tạm thời

Đáp án: D

Giải thích:

Phản ứng xảy ra khi hỗn hợp tác dụng với nước:

Na₂O + H₂O → 2NaOH

Các phản ứng xảy ra tiếp theo:

NH₄Cl + NaOH → NH₃↑ + H₂O + NaCl

NaHCO₃+ NaOH → Na₂CO₃ + H₂O

Na₂CO₃ + BaCl₂ → BaCO₃↓ + 2NaCl

Vậy sau phản ứng dung dịch còn lại NaCl

Đáp án: D

Giải thích:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$ = 0,02 mol;

n_OH^- = 0,03 mol;

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{Ba}}^{2+}}$ = 0,012 mol

Ta có: T = $\frac{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}}{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}}=1,5$

Vậy dung dịch sau phản ứng chứa ${{\mathrm{CO}}_3}^{2-}$ (x mol) và ${{\mathrm{HCO}}_3}^{-}$ (y mol)

Bảo toàn C có:

x + y = ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$ = 0,02 (1)

Bảo toàn số mol điện tích âm có:

2x + y = n_OH^- = 0,03 (2)

Từ (1) và (2) có x = y = 0,01 (mol)

Lại có:

Đáp án: D

Giải thích:

Ca(HCO₃)₂ là chất lưỡng tính:

Vậy chất X là Ca(HCO₃)₂.

Đáp án: A

Giải thích:

Do là những kim loại hoạt động hóa học rất mạnh nên kim loại kiềm và kim loại kiềm thổ tồn tại ở dạng hợp chất trong tự nhiên.

Đáp án: C

Giải thích:

Nhận thấy đáp án X đều là hợp chất muối cacbonat MCO₃, X₁ là MO.

X₂ + H₂O → X₂.

Do đó X₂ là M(OH)₂ (loại D vì MgO không tan trong nước)

Để X₂ + Y → X + Y₂ + H₂O và X₂ + 2Y

→ X + Y₂ + H₂O thì chỉ có 1 trường hợp thỏa mãn là:

Đáp án: A

Giải thích:

Nhận thấy đáp án X đều là hợp chất muối cacbonat MCO₃, X₁ là MO.

X₂ + H₂O → X₂.

Do đó X₂ là M(OH)₂ (loại D vì MgO không tan trong nước)

Để X₂ + Y → X + Y₂ + H₂O và X₂ + 2Y

→ X + Y₂ + H₂O thì chỉ có 1 trường hợp thỏa mãn là:

Đáp án: A

Giải thích:

Đặt công thức chung 2 muối cacbonat là MCO₃

Phản ứng:

MCO₃ + H₂SO₄ → MSO₄ + H₂O + CO₂

CO₂ phản ứng với dung dịch Ba(OH)₂

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{BaCO}}_3}$ = 0,08 mol; ${\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}$ = 0,09 mol

Dung dịch sau phản ứng có phản ứng kết tủa với nước vôi trong → trong dung dịch có muối axit

CO₂ + Ba(OH)₂ $\to$ BaCO₃ + H₂O

2CO₂ + Ba(OH)₂ $\to$ Ba(HCO₃)₂

Bảo toàn nguyên tố Ba:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{BaCO}}_3}+{\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left({\mathrm{HCO}}_3\right)}_2}={\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}$

→ ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$ = 0,09 – 0,08 = 0,01 mol

Bảo toàn nguyên tố C trong hai muối

→ ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$ = 0,08 + 2.0,01 = 0,1 mol

→ ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$ = ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{MCO}}_3}$ = 0,1 mol

${\mathrm{M}}_{{\mathrm{MCO}}_3}=\frac{7,2}{0,1}=72(\mathrm{g}/\mathrm{mol})$

→ M_M = 12 (g/mol)

→ Kim loại chắc chắn có mặt trong hỗn hợp có M < 12 là Be (M_Be = 9 (g/mol))

Đáp án: A

Giải thích:

Bảo toàn electron:

2${\mathrm{n}}_{{\mathrm{H}}_2}$ = 2n_Mg

→ ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{H}}_2}$ = n_Mg = 0,1 mol

V = 2,24 lít

Đáp án: B

Giải thích:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$ = $\frac{3,36}{22,4}$ = 0,15 (mol),

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}$ = 0,4 (mol)

→ $\frac{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}}{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}}=\frac{0,4}{0,15}$ = 2,67

→ OH^- dư, sản phẩm thu được là muối trung hòa

${\mathrm{n}}_{{{\mathrm{CO}}_3}^{2-}}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}=0,15\mathrm{mol}$

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{Ba}}^{2+}}$= 0,2.0,5 = 0,1 mol

${{\mathrm{n}}_{{\mathrm{BaCO}}_3}}_{\downarrow }={\mathrm{n}}_{{\mathrm{Ba}}^{2+}}=0,1\mathrm{mol}$

→ ${{\mathrm{m}}_{{\mathrm{BaCO}}_3}}_{\downarrow }=0,1.197=19,7\mathrm{g}$

Đáp án: B

Giải thích:

Đặt công thức chung của kim loại và oxit là MO_x (0 < x < 1) với số mol là a

Sơ đồ phản ứng:

MO_x $\stackrel{+\mathrm{HCl}}{\to }$ MCl₂ + H₂O + H₂

m_hh = a(M + 16x) = 0,88 (1)

và m_muối = a(M + 71) = 2,85 (2)

Chia từng vế của (1) cho (2) ta được:

$\frac{\mathrm{M}+16\mathrm{x}}{\mathrm{M}+71}$ = $\frac{0,88}{2,85}$

→ 1,97M = 62,48 – 45,6x

Vì 0 < x < 1 nên 8,7 < M < 31,7

Vậy M là Be hoặc Mg

Dựa trên 4 đáp án đề bài cho → chọn B.

Đáp án: A

Giải thích:

CaCO₃ $\stackrel{}{\to }$ CaO + CO₂↑

Giả sử số mol CaCO₃ trong hỗn hợp đầu là 1 mol

→ ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$ = ${\text{n}}_{{\mathrm{CaCO}}_3}$ = 1 mol

→ m_trước – m_sau = ${\mathrm{m}}_{{\mathrm{CO}}_2}$

= m_trước – 2/3m_trước

→ m_trước = 3.${\mathrm{m}}_{{\mathrm{CO}}_2}$

= 3.1.44 = 132g

→ %${\mathrm{m}}_{{\mathrm{CaCO}}_3}$ = $\frac{1.100}{132}.100$

= 75,76%

Đáp án: A

Giải thích:

Kim loại kiềm thổ chỉ được điều chế bằng phương pháp điện phân nóng chảy muối halogenua

MgCl₂ $\stackrel{\mathrm{dpnc}}{\to }$ Mg + Cl₂

Đáp án: D

Giải thích:

Chỉ có kim loại kiềm và kiềm thổ (trừ Be và Mg) phản ứng với H₂O ở điều kiện thường.

→ Các kim loại đề bài có Na, K, Ba và Ca thỏa mãn

→ Có 4 kim loại thỏa mãn

Đáp án: B

Giải thích:

Gọi số mol NaOH và Ba(OH)₂ trong 50 ml dung dịch X lần lượt là x và y (mol)

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}$ = x + 2y (mol);

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{Ba}}^{2+}}$ = y (mol)

Phản ứng trung hoà:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{H}}^{+}}$ = ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}$

→ x + 2y = 0,1.0,1 = 0,01 mol

Phản ứng với CO₂:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$ = 8.10^-3 mol

$\frac{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}}{{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}}=\frac{0,01}{8{.10}^{-3}}$ = 1,25

→ Hai chất tham gia phản ứng hết, phản ứng tạo 2 muối

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_3^{2-}}={\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}-{\mathrm{n}}_{{\mathrm{CO}}_2}$

= 0,01 – 8.10^-3 = 2.10^-3 mol

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{BaCO}}_3\downarrow }$= 0,2955 : 197

= 1,5.10^-3 mol > ${\mathrm{n}}_{{{\mathrm{CO}}_3}^{2-}}$

→ Toàn bộ Ba²⁺ đã đi vào kết tủa

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{Ba}}^{2+}}$= ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{BaCO}}_3}={\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}$

= 1,5.10^-3 mol

→ b = $\frac{1,5{.10}^{-3}}{0,05}$= 0,03 (mol/l)

n_NaOH = ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}$- 2${\mathrm{n}}_{\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}$

= 0,01 - 2.1,5.10^-3 = 7.10^-3 mol

→ a = $\frac{7{.10}^{-3}}{0,05}$ = 0,14 (mol/l)

Đáp án: A

Giải thích:

Khi kết tủa lớn nhất: toàn bộ ion HCO₃^-, CO₃^2-, SO₄^2- đã chuyển hoá và đi vào kết tủa

Dung dịch còn lại NaOH

→ ${\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}\mathrm{trong}\mathrm{Ba}{\left(\mathrm{OH}\right)}_2}$= a + b

→ 2.0,1.f = a + b

→ $\frac{\mathrm{a}+\mathrm{b}}{0,2}$

Đáp án: C

Giải thích:

Phương trình phản ứng

Ca(OH)₂ + Ca(HCO₃)₂ → 2CaCO₃ + 2H₂O

Đáp án: D

Giải thích:

Kim loại kiềm thổ thuộc nhó IIA của bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học.

Nguyên tử các nguyên tố nhóm IIA đều có 2 electron lớp ngoài cùng và có cấu hình electron chung là ns² (n là số lớp electron)

Đáp án: C

Giải thích:

Thành phần chính của đá vôi là CaCO₃ có tên gọi là canxi cacbonat. CaCO₃ là chất rắn ở điều kiện thường, không tan trong nước, có màu trắng

Đáp án: A

Giải thích:

Lớp cặn trong cặn ấm đun nước thường là CaCO₃ (có thể do nước sử dụng là nước cứng tạm thời, toàn phần,...). Dùng giấm ăn (có chứa axit yếu là axit axetic CH₃COOH) để hòa tan cặn

2CH₃COOH + CaCO₃ → (CH₃COO)₂Ca + CO_2$\uparrow$ + H₂O

Đáp án: B

Giải thích:

Áp dụng định luật bảo toàn điện tích

$\sum _{}^{}{\mathrm{n}}_{\mathrm{dien}\mathrm{tich}(+)}=\sum _{}^{}{\mathrm{n}}_{\mathrm{dien}\mathrm{tich}(-)}$

→ $2.{\mathrm{n}}_{{\mathrm{Ca}}^{2+}}+2.{\mathrm{n}}_{{\mathrm{Mg}}^{2+}}=1{.}_{{\mathrm{Cl}}^{-}}+1.{\mathrm{n}}_{{{\mathrm{HCO}}_3}^{-}}$

→ 2a + 2b = c + d

Đáp án: C

Giải thích:

3m gam X tác dụng hết với dung dịch Ba(OH)₂ dư, thu được 3,9 mol khí

→ m gam X tác dụng hết với dung dịch Ba(OH)₂ dư, thu được 1,3 lít khí

Gọi x = n_Ba

Do tác dụng với nước chỉ thu được 1 mol H₂ mà tác dụng với dung dịch Ba(OH)₂ dư lại tạo ra 1,3 mol H₂ nên sau khi cho hỗn hợp X tác dụng với H₂O thì Al vẫn còn dư tạo ra thêm 0,3 mol H₂

$\begin{array}{l}{\mathrm{Al}}_{\mathrm{còn}\mathrm{du}}\to \frac{3}{2}{\mathrm{H}}_2\\ 0,2\mathrm{mol}\leftarrow 0,3\mathrm{mol}\end{array}$

Theo phương trình (1) và (2) ta có:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{H}}_2}$ = x + 3x = 1

→ x = 0,25

→ m = m_Ba + m_{Al pư} + m_{Al còn dư}

= 137.x + 27.2x + 27.0,2 = 53,15g

Đáp án: D

Giải thích:

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{H}}_2}$= 0,04 mol

Gọi R là kí hiệu chung của Na và Ba, hóa trị của chúng là x.

2R + 2xH₂O $\to$ 2R(OH)_x + xH₂↑

${\mathrm{n}}_{{\mathrm{OH}}^{-}}$= 2${\mathrm{n}}_{{\mathrm{H}}_2}$ = 0,08 mol

→ pOH = –lg[OH^-]

= –lg(0,08/0,8) = 1

→ pH = 13

Đáp án: B

Giải thích:

Phản ứng Ca(HCO₃)₂ → CaCO₃ + CO₂ + H₂O giải thích sự tạo thành thạch nhũ trong các hang động đá vôi, cặn trong ấm đun nước,..

Phản ứng CaCO₃ + CO₂ + H₂O → Ca(HCO₃)₂ giải thích sự xâm thực đá vôi của nước mưa.