Toán 7 (Chân trời sáng tạo) Bài tập cuối chương 5

Giải bài tập Toán 7 Bài tập cuối chương 5

Giải Toán 7 trang 109 Tập 1

Bài 1 trang 109 Toán lớp 7 Tập 1: Bảng thống kê dưới đây biểu diễn dữ liệu về chi tiêu của gia đình bạn Lan. Em hãy phân loại dữ liệu dựa trên hai tiêu chí định tính và định lượng.

Lời giải:

Dựa vào tiêu chí định tính, ta có các dãy dữ liệu định tính sau:

- Mục chi tiêu (Chi tiêu thiết yếu; Chi tiêu tài chính; Chi tiêu cá nhân).

- Liệt kê chi tiết (Ăn, ở, đi lại, hóa đơn tiện ích; Trả nợ, tiết kiệm dự phòng; Du lịch, giải trí, mua sắm).

Dựa vào tiêu chí định lượng, ta có dãy dữ liệu định lượng sau: Tỉ lệ phần trăm các khoản chi tiêu của gia đình bạn Lan: 50%, 20%, 30%.

Vậy dữ liệu định tính là mục chi tiêu và liệt kê chi tiết; dữ liệu định lượng là tỉ lệ phần trăm.

Bài 2 trang 109 Toán lớp 7 Tập 1: Thống kê điểm kiểm tra môn Toán của 10 học sinh giỏi Toán của lớp 7B, ta được dãy số liệu sau: 8; 8; 8; 8,5; 9; 9; 9; 9,5; 10; 10.

Dữ liệu trên có đại diện cho kết quả kiểm tra môn Toán của học sinh lớp 7B hay không?

Lời giải:

Dữ liệu trên không đại diện cho kết quả kiểm tra môn Toán của học sinh lớp 7B do chỉ có khảo sát điểm kiểm tra của 10 bạn học sinh giỏi, còn các bạn học sinh còn lại trong lớp 7B chưa được khảo sát.

Giải Toán 7 trang 110 Tập 1

Bài 3 trang 110 Toán lớp 7 Tập 1: Tỉ lệ loại gạo xuất khẩu của Việt Nam năm 2020 được cho trong bảng dữ liệu sau đây. Em hãy biểu diễn thông tin từ bảng dữ liệu đã cho vào biểu đồ bên dưới.

Lời giải:

Ta thấy “Gạo Japonica thơm, đặc sản” chiếm tỉ lệ cao nhất là 30% nên hình quạt màu xanh tím biểu diễn “Gạo Japonica thơm, đặc sản”.

“Gạo trắng cấp cao” chiếm tỉ lệ cao thứ hai là 25% nên hình quạt xanh lục biểu diễn “Gạo trắng cấp cao”.

“Gạo trắng cấp thấp, trung bình” và “Gạo nếp” cùng có tỉ lệ là 20% nên hình quạt màu tím và màu cam đất biểu diễn “Gạo trắng cấp thấp, trung bình” và “Gạo nếp”.

Còn lại hình quạt màu xanh lá mạ biểu diễn “Gạo có giá trị gia tăng khác”.

Ta có biểu đồ như sau:

Bài 4 trang 110 Toán lớp 7 Tập 1: Tập đoàn X có 6 công ty A, B, C, D, E, F. Trong năm 2020, tỉ lệ doanh thu của mỗi công ty so với tổng doanh thu của tập đoàn được biểu thị như biểu đồ sau.

Dựa vào thông tin thu thập từ biểu đồ trên để trả lời các câu hỏi sau:

a) Nếu doanh thu của công ty D là 650 tỉ đồng thì doanh thu của công ty B là bao nhiêu tỉ đồng?

b) Tỉ lệ đóng góp của công ty F nhiều hơn công ty D là bao nhiêu phần trăm?

Lời giải:

a) Nếu doanh thu của công ty D là 650 tỉ đồng thì doanh thu của cả tập đoàn là:

650 : 10% = 6 500 tỉ đồng.

Khi đó doanh thu của công ty B là:

6 500 . 26% = $\text{6 500 . }\frac{26}{100}$ = 1 690 tỉ đồng.

Vậy nếu doanh thu của công ty D là 650 tỉ đồng thì doanh thu của công ty B là 1690 tỉ đồng.

b) Tỉ lệ đóng góp của công ty F nhiều hơn công ty D là: 16% - 10% = 6% tổng doanh thu.

Vậy tỉ lệ đóng góp của công ty F nhiều hơn công ty D là 6%.

Bài 5 trang 110 Toán lớp 7 Tập 1: Bảng dữ liệu sau cho biết số ổ bánh mì bán được tại căng tin trường Kim Đồng vào các ngày trong tuần vừa qua. Em hãy vẽ biểu đồ đoạn thẳng biểu diễn bảng dữ liệu này.

Lời giải:

Bước 1. Vẽ hai trục ngang và thẳng đứng vuông góc với nhau:

- Trục ngang: Ghi các mốc thời gian.

- Trục đứng: Biểu diễn số bánh mì bán được, ta thấy số bánh mì bán được cao nhất là 60, thấp nhất là 20 nên ta chọn khoảng chia 4, thấp nhất là 18 và cao nhất là 62.

Bước 2.

- Với mỗi mốc thời gian, đánh dấu một điểm cách điểm mốc thời gian theo chiều thẳng đứng một khoảng bằng số liệu tại mốc thời gian đó, tương ứng với khoảng chia trên trục thẳng đứng.

- Vẽ các đoạn thẳng nối từng cặp điểm tương ứng với cặp mốc thời gian liên tiếp được một đường gấp khúc biểu diễn sự thay đổi của số liệu theo thời gian.

Bước 3. Ghi tên cho biểu đồ, ghi chú các giá trị số liệu, ghi đơn vị trên hai trục.

Ta có biểu đồ sau:

Bài 6 trang 110 Toán lớp 7 Tập 1: Hãy phân tích biểu đồ đoạn thẳng sau để trả lời các câu hỏi.

a) Đơn vị thời gian là gì?

b) Năm nào có sản lượng gạo xuất khẩu cao nhất?

c) Năm nào có sản lượng gạo xuất khẩu thấp nhất?

d) Sản lượng gạo xuất khẩu tăng trong khoảng thời gian nào?

e) Sản lượng gạo xuất khẩu giảm trong khoảng thời gian nào?

Lời giải:

a) Đơn vị thời gian là năm.

b) Năm 2012 có sản lượng gạo xuất khẩu cao nhất.

c) Năm 2007 có sản lượng gạo xuất khẩu thấp nhất.

d) Sản lượng gạo xuất khẩu tăng trong khoảng thời gian từ năm 2007 đến năm 2012 và từ năm 2014 đến năm 2015.

e) Sản lượng gạo xuất khẩu giảm trong khoảng thời gian từ năm 2006 đến năm 2007, từ năm 2012 đến năm 2014 và từ năm 2015 đến năm 2016.

Lý thuyết Toán 7 Ôn tập Chương 5 - Chân trời sáng tạo

1. Thu thập dữ liệu

Ta có thể thu thập dữ liệu từ những nguồn văn bản, bảng biểu, hình ảnh trong thực tiễn.

Ví dụ: Hình ảnh trên bản tin thời tiết tại TP Hồ Chí Minh:

Từ hình ảnh trên ta có bảng thống kê sau:

2. Phân loại dữ liệu theo các tiêu chí

- Các dữ liệu là số được gọi là dữ liệu định lượng.

- Các dữ liệu không phải số gọi là dữ liệu định tính.

- Để thuận tiện trong mô tả và xử lý, người ta thường phải phân loại dữ liệu:

+ Dữ liệu định lượng được biểu diễn bằng số thực.

+ Dữ liệu định tính được biểu diễn bằng từ, chữ, kí hiệu,…

3. Tính hợp lý của dữ liệu

Để đảm bảo tính hợp lý, dữ liệu cần phải đáp ứng các tiêu chí toán học đơn giản, chẳng hạn như:

- Tổng tỉ lệ phần trăm của tất cả các thành phần phải bằng 100%.

- Số lượng của bộ phận phải nhỏ hơn số lượng của toàn thể; ...

- Phải có tính đại diện đối với vấn đề cần thống kê.

4. Ôn tập về biểu đồ hình quạt tròn

- Để biểu thị tỉ lệ phần trăm của từng loại số liệu so với toàn thể, ta thường sử dụng biểu đồ hình quạt tròn. Đó là biểu đồ có dạng hình tròn được chia thành các hình quạt. Tỉ số diện tích của tường hình quạt so với cả hình tròn biểu thị tỉ lệ phần trăm của từng số liệu tương ứng.

- Để đọc một biểu đồ hình quạt tròn, ta cần thực hiện như sau:

+ Xác định số đối tượng được biểu thị bằng cách đếm số hình quạt có trong hình tròn.

+ Đọc ghi chú của biểu đồ để biết tên các đối tượng.

+ Xác định tỉ lệ phần trăm của từng đối tượng so với toàn thể bằng cách đọc số ghi trên biểu đồ.

5. Biểu diễn dữ liệu vào biểu đồ hình quạt tròn

Để biểu diễn thông tin từ bảng thống kê vào biểu đồ hình quạt tròn, ta thực hiện các bước sau:

Bước 1: Xử lý số liệu

- Tính tổng các số liệu.

- Tính tỉ lệ phần trăm của từng số liệu so với toàn thể.

Bước 2: Biểu diễn số liệu

- Ghi tên biểu đồ.

- Ghi chú tên các đối tượng.

- Ghi chú các tỉ lệ phần trăm trên biểu đồ.

6. Phân tích dữ liệu trên biểu đồ hình quạt tròn

Muốn phân tích dữ liệu được biểu diễn trên biểu đồ hình quạt tròn, ta nên chú ý các đặc điểm sau :

- Biểu đồ biểu diễn các thông tin về vấn đề gì ?

- Có bao nhiêu đối tượng được biểu diễn ?

- Đối tượng nào chiếm tỉ lệ phần trăm cao nhất ?

- Đối tượng nào chiếm tỉ lệ phần trăm thấp nhất ?

- Tương quan về tỉ lệ phần trăm giữa các đối tượng.

7. Giới thiệu biểu đồ đoạn thẳng

Để biểu diễn sự thay đổi số liệu của một số đối tượng theo thời gian, người ta thường dùng biểu đồ đoạn thẳng.

Biểu đồ đoạn thẳng gồm :

- Hai trục vuông góc : trục ngang biểu diễn các mốc thời gian, trục thẳng đứng biểu diễn độ lớn của dữ liệu.

- Các đoạn thẳng nối nhau tạo thành một đường gấp khúc cho ta thấy sự thay đổi của dữ liệu theo các mốc thời gian.

8. Vẽ biểu đồ đoạn thẳng

Ví dụ : Vẽ biểu đồ đoạn thẳng biểu diễn dữ liệu trong bảng thống kê dưới đây :

Bước 1: Vẽ hai thanh ngang và thẳng đứng vuông góc với nhau.

- Trục ngang: Ghi các mốc thời gian

- Trục thẳng đứng: Chọn khoảng chia thích hợp với số liệu và ghi số ở các vạch chia.

Bước 2:

- Tại mỗi mốc chia thời gian trên trục ngang, đánh dấu một điểm cách mốc thời gian theo chiều thẳng đứng một khoảng bằng số liệu tại mốc thời gian đó, tương ứng với khoảng chia trên trục.

- Vẽ các đoạn thẳng nối từng cặp điểm tương ứng với cặp mốc thời gian liên tiếp, ta được một đường gấp khúc biểu diễn sự thay đổi của số liệu theo thời gian.

Bước 3: Hoàn thiện biểu đồ

- Ghi tên biểu đồ.

- Ghi chú các giá trị số liệu tại các đầu đoạn thẳng.

- Ghi đơn vị trên hai trục.

3. Đọc và phân tích dữ liệu từ biểu đồ đoạn thẳng

Muốn đọc và phân tích dữ liệu được biểu diễn trên biểu đồ đoạn thẳng, ta cần chú ý các đặc điểm sau:

- Biểu đồ biểu diễn các thông tin về vấn đề gì?

- Đơn vị thời gian là gì ?

- Thời điểm nào số liệu cao nhất ?

- Thời điểm nào số liệu thấp nhất ?

- Số liệu tăng trong những khoảng thời gian nào?

- Số liệu giảm trong những khoảng thời gian nào?

Xem thêm lời giải bài tập Toán lớp 7 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 1: Thu thập và phân loại dữ liệu

Bài 2: Biểu đồ hình quạt tròn

Bài 3: Biểu đồ đoạn thẳng

Bài tập cuối chương 4

Bài 5: Hoạt động thực hành và trải nghiệm: Các bài toán về đo đạc và gấp hình

Xem thêm tài liệu Toán lớp 7 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Trắc nghiệm Ôn tập chương 5