Soạn bài Đọc thêm: Mấy ý nghĩa về thơ (trích) hay, ngắn gọn

Soạn bài Đọc thêm: Mấy ý nghĩa về thơ (trích) - Ngữ văn 12

A. Soạn bài  Đọc thêm: Mấy ý nghĩa về thơ (trích) ngắn gọn:

Phần đọc - hiểu văn bản

Câu 1 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 12 Tập 1):

Nguyễn Đình Thi lí giải đặc trưng cơ bản của thơ là biểu hiện tâm hồn con người:

– Điều đó được khẳng đinh qua câu hỏi tu từ mang tính khẳng định: “ Đầu mối của thơ ca có lẽ ta đi tìm bên trong tâm hồn con người chăng?”. Trước khi có thơ tâm hồn con người phải có những “rung động thơ”, sau đó mới “làm thơ”.

– Thơ với con người có sự tác động qua lại lẫn nhau. Làm thơ là một cách bộc lộ tâm lí, trạng thái, tình cảm con người.

– Làm thơ tức là thể hiện sự rung động tâm hồn bằng những lời hoặc những dấu hiệu thay cho lời nói.

Câu 2 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 12 Tập 1):

Những yếu tố đặc trưng của thơ:

– Hình ảnh thực nẩy lên trong tâm hồn trong một cảnh huống.

– Tư tưởng “dính liền với cuộc sống, ở trong cuộc sống”, “nằm trong cảm xúc, tình tự”

– Cảm xúc trong thơ: “phần xương thịt hơn cả đời sống tâm hồn”, “dính liền với suy nghĩ”.

– Cái thực trong thơ “hình ảnh sống, có sức lôi cuốn và thuyết phục người đọc”.

Câu 3 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 12 Tập 1):

* Sự khác biệt: Ngôn ngữ thơ có những nét khác biệt so với thể loại văn học khác. Nếu ngôn ngữ kịch chủ yếu là đối thoại, ngôn ngữ truyện, kí chủ yếu là tự sự thì ngôn ngữ thơ mang tính nhịp điệu. Sự kết hợp của nhịp điệu, hình ảnh, cảm xúc tạo nên sự nên sự ngân vang mãi gây xúc động trong tâm hồn.

* Quan điểm về thơ tự do và thơ không vần:

Nguyễn Đình Thi khẳng định không có vấn đề: Thơ tự do, thơ có vần và thơ không có vần, chỉ có vấn đề thơ thật và thơ giả, thơ hay và thơ không hay, thơ và không thơ.

→ Đưa ra định hướng cách hiểu về thơ, đây là vấn đề trọng tâm cốt lõi trong quan niệm về thơ của Nguyễn Đình Thi.

→ Quan niệm tiến bộ, đúng đắn.

Câu 4 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 12 Tập 1):

Nghệ thuật lập luận của Nguyễn Đình Thi:

– Phong cách: Chính luận – trữ tình, nghị luận kết hợp với các yếu tố tùy bút, lí luận gắn với thực tiễn.

– Hệ thống luận điểm rõ ràng, lập luận chặt chẽ, sắc sảo.

– Vận dụng các thao tác lập luận, so sánh, phân tích, bác bỏ,…

– Từ ngữ giàu có, ngôn ngữ chọn lọc được vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo.

Câu 5 (trang 60 sgk Ngữ văn lớp 12 Tập 1):

Quan niệm về thơ của Nguyễn Đình Thi đến nay vẫn còn nguyên giá trị. Bởi những vấn đề tác giả đặt ra có giá trị về ý nghĩa thời sự, tính chất khoa học đúng đắn, gắn chặt chẽ với cuộc sống và thực tiễn sáng tác thi ca, sáng tạo thơ.

→ Quan niệm thơ ca luôn có giá trị ở mọi thời đại.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Mấy ý nghĩa về thơ (trích):

I. Tác giả

1. Tiểu sử - Cuộc đời

- Nguyễn Đình Thi (1924 - 2003)

- Quê quán: làng Vũ Thạch (nay là phố Bà Triệu), Hà Nội.

- Thuở nhỏ sinh ra ở Lào và sống cùng gia đình ở Lào.

- Năm 1931, theo gia đình về nước; 1941, tham gia hoạt động cách mạng.

- Là một nhà văn hóa, nghệ sĩ đa tài.

2. Sự nghiệp sáng tác

- Các tác phẩm chính:

+ Tiểu thuyết: Xung kích (1951), Vào lửa (1966), Mặt trận trên cao (1967).

+ Thơ: Người chiến sĩ (1956), Bài thơ Bắc Hải (1958), Dòng sông trong xanh (1974), Tia nắng (1983).

+ Kịch: Con nai đen (1961), Hoa và Ngần (1975), Rừng trúc (1978), Hòn cuội (1987)....

+ Tiểu luận: Mấy vấn đề văn học (1956), Công việc của người viết tiểu thuyết (1964).

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ:

- Tiểu luận Mấy ý nghĩ về thơ: viết trong hội nghị tranh luận văn nghệ ở Việt Bắc năm 1949, viết theo phong cách chính luận – trữ tình, nghị luận kết hợp tùy bút, lí luận gắn với thực tiễn.

2. Thể loại: Tiểu luận

3. Bố cục:

- Đoạn 1: Từ đầu đến "...xung quanh ngọn lửa" => Đặc trưng cơ bản nhất của thơ.

- Đoạn 2: Còn lại => Những đặc điểm khác của thơ.

3. Tóm tắt

Bài tiểu luận nêu lên những suy nghĩ, những quan điểm độc đáo và mới mẻ của tác giả Nguyễn Đình Thi về thơ. Thơ chính là tâm hồn, là tiếng nói tâm tình của con người. Đó phải là tâm hồn có chiều sâu của tư tưởng, phải được biểu đạt qua hình ảnh, qua nhạc điệu, nhịp điệu và ngôn ngữ. Đường đi của nghệ thuật nói chung, của thơ nói riêng là từ tình cảm, từ trái tim nhà thơ đến với bạn đọc. Thơ là sự cô đọng kết tinh, là tổng hợp tất cả những tinh túy trong ngôn ngữ. Đối với thơ không vần, thơ tự do, Nguyễn Đình Thi đã bày tỏ quan điểm mới mẻ và đầy táo bạo.

4. Giá trị nội dung:

- Quan niệm về thơ của Nguyễn Đình Thi vẫn còn giá trị đến ngày nay vì sự đúng đắn trong nội dung tư tưởng, sự hấp dẫn trong nghệ thuật biểu đạt.

- Tiểu luận vẫn còn giá trị thời sự, tính khoa học đúng đắn, đi vào bản chất của thơ và làm mối quan hệ chặt chẽ của thơ với cuộc sống.

5. Giá trị nghệ thuật:

- Văn phong gần gũi, thân tình, chia sẻ tâm huyết, quan niệm và tình cảm chân thành với những người đồng nghiệp về thơ ca.

- Nghệ thuật lập luận hấp dẫn: hệ thống luận điểm chặt chẽ tiến bộ, trải nghiệm sâu sắc, tư duy sắc bén, hình ảnh sống động, từ ngữ sắc sảo, dẫn chứng giàu sức lay động.

- Kết hợp nhuần nhuyễn chính luận và trữ tình, nhiều câu nhiều đoạn mềm mại, giàu chất thơ.

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 12 hay, chi tiết khác: