Soạn bài Bác ơi! hay, ngắn gọn

Soạn bài Bác ơi! - Ngữ văn 12

A. Soạn bài Bác ơi! ngắn gọn:

Phần đọc - hiểu văn bản

Câu 1 trang 169 SGK Ngữ văn 12 Tập 1:

* Nỗi đau xót trước sự ra đi của Bác thể hiện trong khổ thơ đầu:

Cảnh vật:

- Khung cảnh tang lễ bi thương với sự vỡ òa đau đớn của con người và thiên nhiên: đời tuôn nước mắt, trời tuôn mưa.

- Khung cảnh ngôi nhà sàn Bác vẫn ở trở nên trống trải, lạnh lẽo, không còn hơi ấm và hoạt động của Bác: vườn rau, mấy gốc dừa ướt lạnh, chiếc chuông nhỏ không còn reo, phòng lặng, rèm buông, tắt ánh đèn.

Con người:

- Thảng thốt không tin vào sự thật phũ phàng rằng Bác đã ra đi: Bác đã đi rồi sao Bác ơi?, xót xa khi kháng chiến gần đến ngày thành công nhưng Bác lại không còn: Mùa thu đang đẹp…/…/…thấy Bác cười.

- Mọi vật trở nên côi cút, vô nghĩa, trống trải khi không còn Bác ở bên: Trái bưởi kia vàng ngọt với ai/…/Quanh mặt hồ in mây trắng bay.

=> Nỗi đau đớn và tiếc thương 

Câu 2 trang 169 SGK Ngữ văn 12 Tập 1:

* Hình tượng Bác Hồ được thể hiện trong sáu khổ giữa bài thơ:

- Lí tưởng và lẽ sống cao cả: Bác dành cả cuộc đời lo nghĩ và đấu tranh cho tự do, hạnh phúc của nhân dân, cho nền tự do độc lập của dân tộc: 

“Bác sống như trời đất của ta

....

Áo để em thơ lụa tặng già”

- Tình yêu thương quảng đại dành cho con người và vạn vật: như lòng mẹ, yêu thương từ mỗi đời nô lệ đến em thơ, cụ già; từ sự sống non tơ gần gũi quanh mình như mầm non, trái chín, ngọn lúa, cành hoa đến non sông, mọi kiếp người, dân nước, năm châu…

- Đức tính khiêm tốn, giản dị, sự hi sinh quên mình vì dân vì nước: Một đời thanh bạch chẳng vàng son/Mong manh áo vải hồn muôn trượng/Hơn tượng đồng phơi những lối mòn.

=> Hình tượng Bác Hồ vừa vĩ đại, cao cả vừa bình dị, gần gũi.

Câu 3 trang 169 SGK Ngữ văn 12 Tập 1:

* Cảm nghĩ của người dân Việt Nam trước sự ra đi của Bác trong khổ thơ cuối:

- Cảm nghĩ của mọi người khi Bác ra đi:

+ Bác ra đi để lại sự thương nhớ vô bờ.

+ Lý tưởng, con đường cách mạng của Bác sẽ còn mãi soi đường cho con cháu.

+ Quyết tâm vươn lên hoàn thành sự nghiệp cách mạng.

=> Lời tâm nguyện của cả dân tộc Việt Nam.

“Xin Bác, lòng ta trong sáng hơn

Xin nguyện cùng người vươn tới mãi

Vững như muôn ngọn dải Trường Sơn”.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Bác ơi!:

I. Tác giả

1. Cuộc đời

- Tố Hữu (1920 - 2002)

- Thời thơ ấu: sinh ra và lớn lên trong gia đình Nho học ở Huế, vùng đất cố đô thơ mộng còn lưu giữ nhiều nét văn hóa dân gian.

- Thời thanh niên: sớm giác ngộ cách mạng, hăng say hoạt động và đấu tranh cách mạng, trải qua nhiều lần tù ngục.

- Sau đó, Tố Hữu liên tục giữ nhiều chức vụ quan trọng trong bộ máy lãnh đạo của đất nước, đặc trách mặt trận văn hóa văn nghệ.

2. Sự nghiệp văn học

a. Đường cách mạng, đường thơ

Những chặng đường thơ Tố Hữu gắn bó chặt chẽ với những chặng đường cách mạng của bản thân nhà thơ, với những giai đoạn phát triển của cách mạng Việt Nam: điều này được thể hiện rõ rệt qua 7 tập thơ trong cuộc đời sáng tác của Tố Hữu.

+ Tập thơ Từ ấy (1937 – 1946)

+ Tập thơ Việt Bắc (1946 – 1954)

+ Tập thơ Gió lộng (1955 - 1961)

+ Tập thơ Ra trận (1962 - 1971)

+ Tập thơ Máu và hoa (1972 - 1977)

+ Tập thơ Một tiếng đờn (1992) và Ta với ta (1999)

b. Phong cách thơ Tố Hữu

- Về nội dung: Thơ Tố Hữu mang tính chất trữ tình chính trị rất sâu sắc.

+ Hồn thơ luôn hướng đến cái ta chung với lẽ sống lớn, tình cảm lớn, niềm vui lớn của con người cách mạng, của cả dân tộc.

+ Thơ Tố Hữu mang đậm tính sử thi, coi những sự kiện chính trị lớn của đất nước là đối tượng thể hiện và cũng là nguồn cảm hứng cho thơ.

+ Những tư tưởng lớn của thời đại, những tình cảm lớn của con người, những sự kiện lịch sử trọng đại của dân tộc được phản ánh qua giọng thơ tâm tình, ngọt ngào, thương mến.

- Về nghệ thuật: Thơ Tố Hữu mang tính dân tộc rất đậm đà.

+ Sử dụng thể thơ dân tộc: thơ lục bát, thơ thất ngôn.

+ Ngôn ngữ thơ gần gũi, sử dụng nhiều từ ngữ và cách nói dân gian, gần với lời ăn tiếng nói hàng ngày của nhân dân.

+ Thơ phát huy được tính nhạc của tiếng Việt ta.

II. Tác phẩm

1. Hoàn cảnh ra đời, xuất xứ:

- Ngày 2/9/1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh từ trần.

- Bài thơ Bác ơi! của Tố Hữu được sáng tác trong không khí những ngày tang lễ ấy, như một tiếng khóc tiễn biệt, một “điếu văn bi hùng” bằng thơ.

2. Bố cục:

- Phần 1 (4 khổ đầu): Nỗi đau xót lớn lao khi Bác Hồ qua đời.

- Phần 2 (6 khổ tiếp): Hình tượng Bác Hồ.

- Phần 3 ( 3 khổ còn lại): Cảm nghĩ của mọi người Việt Nam trước sự ra đi của Bác.

3. Giá trị nội dung:

 Bài thơ như một tiếng khóc tiễn biệt, một “điếu văn bi hùng” bằng thơ. Thông qua tiếng khóc đau xót, bài thơ đã khắc hoạ hình tượng Bác Hồ. Một con người sống có lí tưởng cao cả, giàu tình nhân ái, ân nghĩa, sống khiêm tốn, giản dị và quên mình. Đồng thời, bài thơ còn là sự bày tỏ tình cảm của mọi người Việt Nam trước sự ra đi của Bác.

4. Giá trị nghệ thuật:

- Bài thơ có kết cấu ba phần rất rõ ràng.

- Giọng điệu trữ tình đặc trưng, ngọt ngào, tha thiết của tình thương mến.

- Nghệ thuật biểu hiện của bài thơ đậm đà bản sắc dân tộc:

+ Bài thơ được viết theo thể thơ tám tiếng.

+ Có nhiều hình ảnh so sánh, phép chuyển nghĩa quen thuộc với tâm hồn người Việt.

+ Những câu thơ ấy cũng đạt đến sự cô đúc, chính xác và giản dị như một chân lí.

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 12 hay, chi tiết khác:

Tự do

Luyện tập vận dụng kết hợp các thao tác lập luận

Quá trình văn học và phong cách văn học

Trả bài làm văn số 3

Người lái đò sông Đà