Công thức oxit cao nhất, công thức hợp chất khí với hiđro các nguyên tố nhóm A | Lý thuyết, công thức, các dạng bài tập và cách giải

Công thức oxit cao nhất, công thức hợp chất khí với hiđro các nguyên tố nhóm A

Biết vị trí của một nguyên tố trong bảng tuần hoàn, ta có thể suy ra những tính chất hóa học cơ bản của nó. Vậy công thức oxit cao nhất, công thức hợp chất khí với hiđro của một nguyên tố nhóm A được xác định như thế nào? Làm thế nào để tìm được nguyên tố hóa học dựa vào công thức oxit cao nhất và công thức hợp chất khí với hiđro? Bài viết dưới đây sẽ giúp các em hiểu rõ vấn đề này.

1. Các công thức

Giả sử nguyên tố là R thuộc nhóm A trong bảng tuần hoàn. R có số thứ tự nhóm là n.

Ta có:

- Công thức oxit cao nhất của R có dạng:

+ R₂O_n (với n thuộc nhóm A lẻ)

+ RO_n/2 (với n thuộc nhóm A chẵn)

- Công thức hợp chất khí với hiđro của R (nếu có) có dạng: RH_{8 – n}.

Ví dụ: Nguyên tố R có công thức oxit cao nhất là RO₂. Công thức của hợp chất khí với hiđro là

A. RH₃                             B. RH₄                             C. H₂R                             D. RH

Hướng dẫn:

Công thức oxit cao nhất là RO₂ R thuộc nhóm IVA

Công thức hợp chất khí với hiđro là RH₄

 Chọn B

2. Bạn nên biết

- Tổng hóa trị của R trong hợp chất với oxi và hóa trị của R trong hợp chất với hiđro luôn bằng 8 (R là nguyên tố nhóm A)

3. Mở rộng

Sự biến đổi tuần hoàn về hóa trị của các nguyên tố nhóm A: Trong một chu kì, đi từ trái sang phải, hóa trị cao nhất của các nguyên tố trong hợp chất với oxi tăng lần lượt từ 1 đến 7, còn hóa trị của các phi kim trong hợp chất với hiđro giảm từ 4 đến 1.

STT nhóm A	IA	IIA	IIIA	IVA	VA	VIA	VIIA
Oxit cao nhất	R2O	RO	R2O3	RO2	R2O5	RO3	R2O7
Hóa trị cao nhất với oxi	1	2	3	4	5	6	7
Hợp chất khí với hiđro				RH4	RH3	RH2	RH
Hóa trị với H				4	3	2	1

4. Bài tập minh họa

Câu 1: Nguyên tố có hợp chất khí với hiđro là RH₃, công thức oxit cao nhất là:

A. R₂O                             B. R₂O₂                            C. R₂O₃                           D. R₂O₅

Hướng dẫn

Hợp chất khí với hiđro là RH₃ 

Ta có 8 – 3 = 5 -> R thuộc nhóm VA

Công thức oxit cao nhất là R₂O₅

Đáp án D

Câu 2: Nguyên tố R có hóa trị cao nhất trong oxit gấp 3 lần hóa trị trong hợp chất với hiđro. Hãy cho biết hóa trị cao nhất của R trong oxit?

A. 3                                 B. 2                                  C. 5                                 D. 6

Hướng dẫn:

Gọi hóa trị cao nhất của R trong oxit là n

->Hóa trị của R trong hợp chất với hiđro là 8 – n

Theo bài ra ta có: n = 3.(8 – n)  ->  n = 6

Đáp án D

Câu 3: Hợp chất khí với hiđro của một nguyên tố ứng với công thức RH₄. Oxit cao nhất của nó chứa 53,3% oxi theo khối lượng. R là nguyên tố nào?

A. Ca                               B. Si                                C. Al                               C. S

Hướng dẫn:

Từ công thức RH₄ -> R thuộc nhóm IVA 

-> Công thức oxit cao nhất của R là: RO₂       

%m_O =  53,3% =   -> M_R = 28 (g/mol)         

Vậy nguyên tố R là silic (Si).

Đáp án B

Xem thêm các dạng bài tập và công thức Hoá học lớp 10 hay, chi tiết khác:

Công thức hiđroxit cao nhất

Công thức xác định hai nguyên tố thuộc hai chu kì liên tiếp trong cùng một nhóm A

Công thức xác định hai nguyên tố thuộc hai nhóm A liên tiếp trong cùng một chu kì

Các dạng bài toán Sự hình thành liên kết ion

Các dạng bài toán Sự hình thành liên kết cộng hóa trị