Các dạng bài toán cách hoàn thành phương trình hóa học về Halogen | Lý thuyết, công thức, các dạng bài tập và cách giải

Các dạng bài toán cách hoàn thành phương trình hóa học về Halogen

A. Phương pháp & Ví dụ

Lý thuyết và Phương pháp giải

- Nắm vững các tính chất hóa học của các halogen và hợp chất của chúng

- Một số tính chất đặc trưng cần lưu ý:

+ Halogen là những phi kim điển hình. Đi từ flo đến iot, tính oxi hoá giảm dần. Các halogen đứng trước đẩy halogen đứng sau nó ra khỏi dung dịch muối halogen.

+ Flo có độ âm điện lớn nhất nên trong tất cả các hợp chất chỉ có số oxi hoá 1. Các nguyên tố halogen khác, ngoài số oxi hoá –1 còn có các số oxi hoá +1, +3, +5, +7.

+ Tính khử của HX: Tăng dần từ HF < HCl < HBr < HI.

+ Tính axit của dung dịch HX: Tính axit tăng dần từ HF < HCl < HBr < HI.

+ Tính axit của HXO₄ : Giảm dần từ HClO₄ > HBrO₄ > HIO₄.

Ví dụ minh họa

Ví dụ 1. Hoàn thành chuỗi phản ứng sau:

a) MnO₂ → Cl₂ → HCl → Cl₂ → CaCl₂ → Ca(OH) ₂ → Clorua vôi

b, KMnO₄ → Cl₂ → KCl → Cl₂ → axit hipoclorơ

→ NaClO → NaCl → Cl₂ → FeCl₃

Lời giải:

a, MnO₂ + 4HCl → MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂ O

H₂ + Cl₂ → 2HCl

2KMnO₄ + 16HCl → 2KCl + 2MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂ O

Ca + Cl₂ → CaCl₂

CaCl₂ + NaOH → Ca(OH)₂ + NaCl

Cl₂ + Ca(OH) ₂ → CaOCl₂ + H₂O

b, 2KMnO₄ + 16HCl → 2KCl + 2MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂ O

Cl₂ + 2K → 2 KCl

2KCl → 2K + Cl₂

Cl + H₂ O → HCl+ HClO

Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂ O

NaClO + 2HCl → Cl₂ + NaCl + H₂ O

2NaCl + 2H₂ O → H₂ + 2NaOH + Cl₂

2Fe + 3Cl₂ → 2FeCl₃

Ví dụ 2. Cân bằng các phản ứng oxi hóa – khử sau:

a) KMnO₄ + HCl → KCl + MnCl₂ + Cl₂ + H₂O

b) KClO₃ + HCl → KCl + Cl₂ + H₂O

c) KOH + Cl₂ → KCl + KClO₃ + H₂O

d) Cl₂ + SO₂ + H₂O → HCl + H₂SO₄

e) Fe₃O₄ + HCl → FeCl₂ + FeCl₃ + H₂O

f) CrO₃ + HCl → CrCl₃ + Cl₂ + H₂O

g) Cl₂ + Ca(OH) ₂ → CaCl₂ + Ca(OCl)₂ + H₂O

Lời giải:

a, 2KMnO₄ + 16HCl → 2KCl + 2MnCl₂ + 5Cl₂ + 8H₂ O

b, KClO₃ + 6HCl → KCl + 3Cl₂ + 3H₂ O

c, 6KOH + 3Cl₂ → 5KCl + KClO₃ + 3H₂ O

d, Cl₂ + SO₂ + 2H₂O → 2HCl + H₂ SO₄

e, Fe₃ O₄ + 8HCl → FeCl₂ + 2FeCl₃ + 4H₂O

f, 2CrO₃ + 12HCl → 2CrCl₃ + 3Cl₂ + 6H₂ O

g, 2Cl₂ + 2Ca(OH) ₂ → CaCl₂ + Ca(OCl)₂ + 2H₂O

Ví dụ 3: Hoàn thành các phương trình hóa học theo sơ đồ sau, ghi rõ điều kiện phản ứng(nếu có):

Lời giải:

a, 1. MnO₂ + 4HCl → MnCl₂ + Cl₂ + 2H₂O

2. Cl₂ + SO₂ + 2H₂ O → 2HCl + H₂SO₄

3. 2Na + 2HCl → 2NaCl + H₂

4. 2NaCl + 2H₂ O H₂ ↑ + 2NaOH + Cl₂

5. Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂ O

b, 1. Fe + HCl → FeCl₂ + H₂

2. FeCl₂ + NaOH → Fe(OH) ₂ + NaCl

3. Fe(OH) ₂ + 2HCl → FeCl₂ + 2H₂O

4. 2FeCl₂ + Cl₂ → 2FeCl₃

5. FeCl₃ + 3AgNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3AgCl

B. Bài tập trắc nghiệm

Câu 1. Viết phương trình hóa học của phản ứng thực hiện các biến hóa dưới đây, ghi tên các chất và điều kiện của phản ứng.

Lời giải:

Đáp án:

(1 ) Cl₂ + 2NaOH → NaCl + NaClO + H₂O

(2) NaClO + 2HCl → NaCl + Cl₂ + H₂O

(3) Cl₂ + Ca(OH)₂ rắn → CaOCl₂ + H₂O

(4) CaOCl₂ + 2HCl → CaCl₂ + Cl₂ + H₂O

(5) 3Cl₂ + 6KOH → 5KCl + KClO₃ + 3H₂O

(6) KClO₃ +6HCl → 3Cl₂ + KCl + 3 H₂O

Câu 2. Hoà tan khí Cl₂ vào dung dịch KOH đặc, nóng, dư. Dung dịch thu được có các chất thuộc dãy nào dưới đây ?

A. KCl, KClO₃, Cl₂.        B. KCl, KClO₃, KOH, H₂O.

C. KCl, KClO, KOH, H₂O.        D. KCl, KClO₃.

Lời giải:

Đáp án: B

3Cl₂+ 6 KOH → 5KCl + KClO₃ + 3H₂O

Câu 3. Hoà tan khí Cl₂ vào dung dịch KOH loãng, nguội, dư. Dung dịch thu được có các chất thuộc dãy nào dưới đây ?

A. KCl, KClO₃, Cl₂.        B. KCl, KClO₃, KOH, H₂O.

C. KCl, KClO, KOH, H₂O.        D. KCl, KClO₃.

Lời giải:

Đáp án: C

Cl₂+ 2 KOH → KCl + KClO + 3H₂O

Câu 4. Cho các chất sau : KOH (1), Zn (2), Ag (3), Al(OH)₃ (4), KMnO₄ (5), K₂SO₄ (6). Axit HCl tác dụng được với các chất :

A. (1), (2), (4), (5).        B. (3), (4), (5), (6).

C. (1), (2), (3), (4).        D. (1), (2), (3), (5).

Lời giải:

Đáp án: A

HCl + KOH → KCl + H₂O

Zn + 2HCl → ZnCl₂ + H₂

Al(OH)₃ + 3HCl → AlCl₃ + 3H₂O

2KMnO₄ + 16HCl → 5Cl₂ + 2KCl + 2MnCl₂ +8 H₂O

Câu 5. Cho các chất sau : CuO (1), Zn (2), Ag (3), Al(OH)₃ (4), KMnO₄ (5), PbS (6), MgCO₃ (7), AgNO₃ (8), MnO₂ (9), FeS (10). Axit HCl không tác dụng được với các chất :

A. (1), (2).       B. (3), (4).       C. (5), (6).        D. (3), (6).

Lời giải:

Đáp án: D

Do Ag đứng sau H₂ trong dãy hoạt động hóa học nên không tác dụng được với axit HCl vàH₂SO₄ loãng

PbS là muối không tan trong axit nên không phản ứng

FeS cũng là muối không tan nhưng tan được trong axit.

*Một số lưu ý về muối sunfua

- Tan trong nước: Na₂S, K₂S, (NH₄)₂S, BaS,…

- Không tan trong nước nhưng tan trong HCl, H₂SO₄ loãng: FeS, ZnS, MnS,…

- Không tan trong nước và không tan trong HCl, H₂SO₄ loãng: CuS, PbS, Ag₂S, SnS, CdS, HgS…

- Không tồn tại trong nước: MgS, Al₂S₃, …

Câu 6. Cho các phản ứng :

(1) O₃ + dung dịch KI →

(2) F₂ + H₂O -^to→

(3) MnO₂ + HCl đặc -^to→

(4) Cl₂ + dung dịch H₂S →

Các phản ứng tạo ra đơn chất là :

A. (1), (2), (3).        B. (1), (3), (4).

C. (2), (3), (4).        D. (1), (2), (4).

Lời giải:

Đáp án: A

(1) O₃ + 2KI + H₂O → I₂ + O₂ + 2KOH

(2) 2F₂ + 2H₂O -^to→ O₂ + 4HF

(3) MnO₂ + 4HCl đặc -^to→ Cl₂ + MnCl₂ + 2H₂O

(4) 4Cl₂ + H₂S + 4H₂O → H₂SO₄ + 8HCl

Câu 7. Cho sơ đồ chuyển hóa:

Fe3O₄ + dung dịch HI (dư) X + Y + H₂O

Biết X và Y là sản phẩm cuối cùng của quá trình chuyển hóa. Các chất X và Y là :

A. Fe và I₂.        B. FeI₃ và FeI₂.

C. FeI₂ và I₂.       D. FeI₃ và I₂.

Lời giải:

Đáp án: C

Fe₃O₄ + 8 HI 3FeI₂ + I₂ + 4H₂O

Câu 8. Cho sơ đồ:

Viết các phản ứng xảy ra theo sơ đồ trên với X là NaCl.

Lời giải:

Đáp án:

2NaCl -^đp→ 2Na + Cl₂

2Na + Cl₂ → 2NaCl

2Na + 2H₂O → 2NaOH + H₂

Cl₂ + H₂ → 2HCl

NaOH + HCl → NaCl + H₂O

2NaOH + H₂SO₄ → Na₂SO₄ + 2H₂O

2HCl + Ba(OH)₂ → BaCl₂ + 2H₂O

Na₂SO₄ + BaCl₂ → BaSO₄↓ + 2NaCl

Xem thêm các dạng bài tập và công thức Hoá học lớp 10 hay, chi tiết khác:

Các dạng bài toán Kim loại tác dụng với Halogen

Các dạng bài toán Halogen tác dụng với muối của halogen yếu hơn

Các dạng bài toán Muối halogen tác dụng với AgNO3

50 bài tập về nhóm Halogen

50 bài tập về Clo