TOP 12 mẫu Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (2025) SIÊU HAY

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân

Đề bài: Phân tích bài thơ Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân

Dàn ý Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân

1. Mở bài

Giới thiệu tác giả Đỗ Trung Quân, tác phẩm Bài học đầu cho con.

2. Thân bài

a. Nội dung

- Câu hỏi ngây ngô của đứa trẻ đặt ra suy nghĩ về quê hương: “Quê hương là gì hả mẹ/Mà cô giáo dạy phải yêu/Quê hương là gì hở mẹ/Ai đi xa cũng nhớ nhiều?”

- Câu trả lời quê hương lần lượt được so sánh với các sự vật gần gũi, quen thuộc của quê hương: chùm khế ngọt, đường đi học, con diều biếc, con đò nhỏ, cầu tre nhỏ, hương hoa đồng cỏ nội, vòng tay ấm, đêm trăng tỏ, vàng hoa bí, hồng tím giậu mồng tơi, đỏ đôi bờ dâm bụt

- Lời khẳng định quê hương là duy nhất, giống như chỉ có một người mẹ từ đó nhắc nhở phải biết trân trọng, yêu mến quê hương.

b. Nghệ thuật

- Thể thơ sáu chữ

- Hình ảnh gần gũi, giản dị

- Biện pháp tu từ so sánh, điệp ngữ

- Giọng thơ tha thiết, tình cảm

3. Kết bài

Khẳng định lại giá trị nội dung và nghệ thuật của bài thơ Bài học đầu cho con.

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (mẫu 1)

Bài thơ "Bài học đầu đời cho con" của Đỗ Trung Quân là một tác phẩm nổi tiếng và được yêu thích trong văn học Việt Nam. Bài thơ này không chỉ mang đến những cảm xúc sâu lắng về quê hương mà còn chứa đựng những thông điệp giáo dục tình yêu quê hương, lòng biết ơn và trách nhiệm của con người đối với quê hương.

Nội dung của bài thơ xoay quanh việc tác giả truyền đạt những bài học quan trọng đầu tiên cho con của mình về quê hương. Từ những câu hỏi đầu tiên "Quê hương là gì hở mẹ mà cô giáo dạy phải yêu? Quê hương là gì hở mẹ ai đi xa cũng nhớ nhiều?" đã khơi dậy sự tò mò và tương tác giữa người đọc và tác giả. Điều này tạo ra sự nhấn mạnh và tăng cường ý nghĩa của câu thơ.

Tác giả sử dụng những hình ảnh bình dị, tinh tế để miêu tả quê hương. Qua từng câu thơ, chúng ta cảm nhận được tình cảm của tác giả đối với mảnh đất quê hương thân thương của mình. Bài thơ không chỉ đơn thuần là một miêu tả về quê hương mà còn là một lời nhắn nhủ, khuyến khích con người yêu quý và bảo vệ quê hương.

Về mặt nghệ thuật, tác giả đã sử dụng câu hỏi lặp lại trong hai dòng thơ đầu tiên để tạo ra hiệu ứng nghệ thuật. Điều này không chỉ tạo ra sự tò mò cho người đọc mà còn tạo ra sự tương tác giữa người đọc và tác giả. Câu hỏi lặp lại cũng tạo ra sự nhấn mạnh và tăng cường ý nghĩa của câu thơ.

Bài thơ "Bài học đầu đời cho con" của Đỗ Trung Quân là một tác phẩm đáng đọc và suy ngẫm về tình yêu quê hương. Từ những hình ảnh bình dị, tinh tế cho đến câu hỏi lặp lại, tác giả đã tạo nên một tác phẩm nghệ thuật sâu sắc và gợi mở, khơi dậy lòng yêu quê hương trong lòng người đọc.

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (mẫu 2)

Mỗi người đều có quê hương, nơi vô cùng gắn bó và thân thương. Viết về quê hương, Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân là một bài thơ rất tiêu biểu.

Bài thơ được sáng tác theo thể thơ sáu chữ, ngôn ngữ giản dị với hình ảnh quen thuộc:

“Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều”

Quê hương là gì, mà khiến cho cô giáo dạy rằng phải biết yêu thương, khiến cho ai đi xa cũng thấy nhớ. Hai chữ “quê hương” vốn trừu tượng, nhưng lại được nhà thơ lí giải dễ hiểu.

Cụm từ “Quê hương là” được lặp lại nhiều lần tạo giọng thơ nhịp nhàng khiến bài thơ đọc lên như một bài hát. Tiếp đến, quê hương được so sánh với hàng loạt sự vật quen thuộc, có thể bắt gặp ở mỗi làng quê Việt Nam:

“Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay”

Chùm khế là quả ngọt mà quê hương ban tặng. Đường đi học hằng ngày con vẫn đi qua, có bướm vàng bay.

"Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông”

Quê hương là nơi tuổi thơ được vui chơi, mỗi buổi chiều thả diều trên cánh đồng. Quê hương còn là con đò nhỏ khua nước bên dòng sông thơ mộng.

“Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè”

Hình ảnh “cầu tre nhỏ” gắn liền với nhịp bước chân của người mẹ đi làm đồng về, đội chiếc nón lá che nắng, che mưa. Quê hương cũng là cả “hương hoa đồng cỏ nội” giản dị, nhẹ nhàng.

“Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ..
Sẽ không lớn nổi thành người.”

Cuối cùng, nhà thơ khẳng định rằng mỗi người sinh ra chỉ có một quê hương, giống như việc chỉ có một người mẹ. Quê hương với con người là duy nhất, không thể thay thế, cần biết yêu thương, trân trọng.

Tóm lại, “Bài học đầu cho con” của Đỗ Trung Quân là một bài thơ hay viết về đề tài quê hương.

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (mẫu 3)

Bài học đầu cho con được đăng trên báo Khăn quàng đỏ năm 1986 và nhanh chóng được đông đảo bạn bè mến mộ. Ban đầu bài thơ được làm trong phạm vi nhỏ hẹp dành để tặng Quỳnh Anh, con của nhà văn Nguyễn Nhật Ánh cũng là người bạn thân thiết của tác giả Đỗ Trung Quân. Về sau những lời thơ ngọt ngào, da diết đặc biệt là tình yêu quê hương đất nước sâu nặng được tác giả gửi gắm đã khiến Bài học đầu cho con trở thành một trong những bài thơ nổi tiếng được rất nhiều người yêu thích.

Trở đi trở lại trong bài thơ là hình ảnh của quê hương trong thắc mắc của đứa trẻ. Có lẽ hai tiếng quê hương với nhiều người nhất là con trẻ còn rất xa vời, trừu tượng và khó lý giải. Đến với bài thơ này nhà thơ Đỗ Trung Quân đã có những cắt nghĩa, lý giải rất đơn giản và cụ thể về quê hương đất nước của mình. Quê hương không phải điều gì xa vời, trừu tượng, quê hương là những thứ vô cùng đơn giản và bình dị, chính là những thứ xung quanh ta.

Mở đầu bài thơ tác giả sử dụng câu hỏi tu từ đầy ngọt ngào “quê hương là gì hở mẹ; quê hương là gì, mẹ ơi” Câu hỏi được lặp đi lặp lại hai lần nhấn mạnh khát khao và mong mỏi của đứa trẻ, muốn được lý giải về hình ảnh của quê hương đất nước. Quê hương là gì? Quê hương chính là nơi ta sinh ra, khi đi xa ta luôn nhớ về về những kỷ niệm và hình ảnh thân thuộc nhất. Quê hương hiện ra qua tiếng hát, lời ru của bà và của mẹ. Thế nên nhà thơ đã có những lý giải thật đơn giản về quê hương.

Biện pháp tu từ so sánh và điệp ngữ, liệt kê đã lý giải quê hương thân thuộc và bình dị ở xung quanh ta. Quê hương là chùm khế ngọt, quê hương là đường đi học, là con diều biếc, là con đò nhỏ, là vàng hoa bí, dậu mồng tơi, là đôi bờ dâm bụt… trong lý giải của nhà thơ hình ảnh quê hương gần gũi thân quen, là cuộc sống và tuổi thơ của mỗi người, gắn với cuộc đời của mỗi người. Là chùm khế ngọt thơm mát để con trèo hái mỗi ngày; là con đường quen thuộc đưa con tới trường; là cánh diều tuổi thơ chở bao ước mơ của con trẻ; là con đò đưa khách sang sông. Không những thế quê hương còn bình dị đến nỗi là màu hoa của bí, của dậu mồng tơi mẹ trồng, là bông sen trắng tinh khôi ngoài ruộng, trên bờ ao… Đâu có gì trừu tượng đâu, những định nghĩa, so sánh về quê hương khiến người đọc mỗi người cảm nhận được quê hương thân thuộc, gắn bó với cuộc đời của mỗi con người biết bao nhiêu. Thế nên mỗi chúng ta lại càng phải yêu thương, trân trọng và gắn bó với quê hương nhiều hơn

Quê hương là con diều biếc

Tuổi thơ con thả trên đồng

Quê hương là con đò nhỏ

Êm đềm khua nước bên sông

Điệp ngữ quê hương là trở đi trở lại trong tất cả các khổ thơ, như muốn khẳng định nhiều nghĩa của nó. Đỗ Trung Quân không thể tóm tắt khái niệm quê hương là gì, vì nó có vô số ý nghĩa. Với mỗi người, quê hương là ký ức, là tâm hồn, là nỗi nhớ, là nỗi nhớ không thể rời xa. gắn bó với quê hương thật tuyệt vời, còn có tình yêu thương, bạn bè, gia đình, thầy cô, … phép điệp ngữ còn nhấn mạnh tình yêu quê hương đất nước tha thiết của tác giả, niềm tự hào về mảnh đất nơi mình đã sinh ra, trưởng thành khôn lớn nên người. Thể hiện với mỗi người quê hương là ký ức, tâm hồn, nỗi nhớ không thể rời xa.

Đoạn thơ cuối giống như một lời nhắc nhở mỗi người hãy luôn nhớ về quê hương yêu dấu của mình. Nhà thơ tiếp tục sử dụng hình ảnh so sánh

Quê hương mỗi người chỉ một

Như là chỉ một mẹ thôi

Nhà thơ ví quê hương như người mẹ luôn dang rộng vòng tay ôm lấy đàn con thơ trở về. Kể cả khi không có nhà thì quê hương vẫn bảo vệ con giống trước những bão tố, mưa giông ngoài kia. Quê hương ở đây cũng chính là hình ảnh người mẹ, luôn luôn hy sinh vì con cái? Quê hương còn là vầng trăng, soi sáng lối đi, dẫn dắt chúng ta đi đến muôn nơi, luôn đồng hành cùng chúng ta trên mọi nẻo đường. Quê hương với mỗi người là duy nhất, cũng như mẹ chúng ta, chỉ có một người mẹ duy nhất trong đời. Đỗ Trung Quân còn nhấn mạnh rằng

Quê hương nếu ai không nhớ

Sẽ không lớn nổi thành người

Câu thơ cuối giống như một lời nhắc nhở, cảnh tỉnh con người phải luôn biết ơn quê hương, trân trọng quê hương, nếu không biết ơn quê hương, tức là quên đi cội nguồn thì sẽ không bao giờ lớn khôn thành người được.

Bài thơ sử dụng hình ảnh quen thuộc, bình dị nhất, với giọng điệu ngân nga, dạt dào, tha thiết, nhắc nhở mỗi chúng ta về quê hương, gắn bó và thân thuộc đối với mỗi cuộc đời. Biết ơn quê hương mỗi người đều phấn đấu rèn luyện, học hành chăm chỉ để xây dựng quê hương thêm giàu đẹp.

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (mẫu 4)

Quê hương từ xưa đến nay đã là nguồn cảm hứng bất tận trong thu ca, là mảnh đất màu mỡ cho các thi ca, thi sĩ Việt Nam. Tác giả Đỗ Trung Quân cũng không nằm ngoài quy luật ấy. Trong bài thơ "Quê hương" tác giả miêu tả quê hương một cách thân thuộc, giản dị nhưng đầy ý nghĩa. sử dụng vô số hình ảnh và cây cối để người đọc hình dung về quê hương mình trong cảm xúc dâng trào:

“Quê hương là gì hở mẹ

Mà cô giáo dạy phải yêu

Quê hương là gì hở mẹ

Ai đi xa cũng nhớ nhiều

Quê hương là chùm khế ngọt

Cho con trèo hái mỗi ngày.

Quê hương là con đường đi học

Con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc

Tuổi thơ con thả trên đồng

Quê hương là con đò nhỏ

Êm đềm khua nước ven sông

Quê hương là cầu tre nhỏ

Mẹ về nón lá nghiêng che

Là hương hoa đồng cỏ nội

Bay trong giấc ngủ đêm hè

Quê hương là vàng hoa bí

Là hồng tím giậu mồng tơi

Là đỏ đôi bờ dâm bụt

Màu hoa sen trắng tinh khôi

Quê hương mỗi người chỉ một

Như là chỉ một mẹ thôi

Quê hương nếu ai không nhớ

Sẽ không lớn nổi thành ”

Mở đầu bài thơ, tác giả đặt một câu hỏi tu từ đầy ngọt ngào “quê hương là gì, mẹ ơi”. Câu hỏi được lặp lại hai lần, để nhấn mạnh sự mong mỏi và khao khát của tác giả. Đây vốn đơn thuần chỉ là một câu hỏi đầy ngây ngô của một đứa trẻ nhỏ, nhưng tại sao nó lại nặng nề đến vậy? Không phải khi còn bé chúng ta vẫn thường hay hỏi bố mẹ mình những câu hỏi như: Quê hương là gì? Quê hương là nơi ta sinh ra, khi ra đi ta luôn nhớ về những kỉ niệm và hình ảnh của nơi đó. Chẳng phải từ thuở mới lọt lòng sinh ra qua những lời ru tiếng hát của bà, của mẹ đã dạy ta phải yêu đất nước của mình. Chỉ khi phân tích bài thơ Quê hương của Trung Quân, chúng ta mới xúc động bởi những kỷ niệm về cội nguồn mang lại. Câu thơ như như lời trả lời

“Đất nước là chùm khế ngọt”

Đất nước là nơi nuôi dưỡng ta và che chở ta trước mọi khó khăn của cuộc sống. Hình ảnh chùm khế ngọt ở đây là những người thân, luôn tình cảm, ngọt bùi với ta. Đây là nguồn sống nuôi sống chúng ta hàng ngày, dạy dỗ chúng ta nên người. Cuộc sống trên quê hương là nơi no ấm, tự do, đùm bọc, nâng đỡ chúng ta thành công. Quê hương còn là những cánh diều xanh biếc thuở ấu thơ, quê hương là con đò nhỏ nhẹ nhàng xuôi theo dòng sông quê hương là chiếc cầu tre nhỏ, mẹ về nón lá là hương hoa đồng nội bay trong giấc mơ một đêm hè. Quê hương là một chuỗi ký ức, là tuổi thơ hạnh phúc của mỗi người, là nơi mỗi chiều chăn trâu em thả diều trên cánh đồng. Tuổi thơ ở một vùng quê yên tĩnh và an toàn, mọi thứ đều đơn giản và vui vẻ. Kỉ niệm quê hương trong em còn là những cánh đồng bát ngát, nhuộm màu vàng của lúa chín thơm. Quê hương còn là hình ảnh nón lá, dòng sông, cánh diều, cây cầu tre thân thuộc và bình dị ở các vùng quê Việt Nam. Cụm từ “quê hương là” được lặp lại nhiều lần, như muốn khẳng định nhiều nghĩa của nó. Đỗ Trung Quân không thể tóm tắt khái niệm quê hương là gì, vì nó có vô số ý nghĩa. Với mỗi người, quê hương là ký ức, là tâm hồn, là nỗi nhớ, là nỗi nhớ không thể rời xa. gắn bó với quê hương thật tuyệt vời, còn có tình yêu thương, bạn bè, gia đình, thầy cô, …

Trong đoạn thơ tiếp tác giả liệt kê một loạt những hình ảnh thiên nhiên quê hương mình như hoa bí, hoa dâm bụt, hoa râm bụt, hoa sen. làm trung quan chi tiết từng loài cây, để nhấn mạnh những kỉ niệm, những kỉ niệm luôn hiện hữu. Hình ảnh quê hương muôn màu, muôn hoa đua nở, tươi vui hơn bất cứ nơi đâu. tuy nhiên, khác với những thứ khác, đối với quê hương, mỗi người chỉ có một. Quê hương là duy nhất, bạn chỉ sinh ra một lần, ai rồi cũng sẽ có nơi để trở về.

Đoạn thơ cuối như một lời nhắc nhở chúng ta rằng hãy luôn nhớ về quê hương. Nhà thơ ví quê hương như một người mẹ, dang vòng tay rộng rãi, ấm áp để đón lấy đàn con thơ trở về. Kể cả khi không có nhà, quê hương vẫn bảo vệ con khỏi bão tố, mưa sa ngoài kia. Quê hương ở đây hay chính là hình ảnh người mẹ, luôn luôn hy sinh vì con cái? Quê hương còn là vầng trăng, soi sáng lối đi, dẫn dắt chúng ta đi đến muôn nơi. Vầng trăng ở trên cao vui, buồn cùng ta, luôn luôn đồng hành. Quê hương duy nhất chỉ, cũng như mẹ chúng ta, chỉ có một người mẹ duy nhất trong đời. Đỗ Trung Quân còn nhấn mạnh rằng

“Quê hương có ai không nhớ

Sẽ không lớn nổi thành người"

Quê hương được so sánh ngang hàng với hình ảnh người mẹ Việt Nam vĩ đại. Khi lớn lên, rời xa quê hương, rời xa vòng tay ấm áp của mẹ để bước vào đời mà lại không nhớ về quê hương cũng giống như chối bỏ sự chăm sóc của mẹ. Chính nơi đây đã nuôi chúng ta lớn khôn, trưởng thành để chống chọi với đời đầy bão giông. Thì thật bất hiếu, có lỗi với công ơn dưỡng duc, sinh thành. Câu thơ cuối như lời cảnh tỉnh, nhắc nhở nếu cứ tiếp tục sống như vậy cả cuộc đời này họ sẽ mãi chẳng bao giờ trở thành một công dân có ích cho cộng đồng, cho xã hội này.

Qua bài thơ Quê Hương của Đỗ Trung Quân để thấy hình ảnh quen thuộc, thân thương nhất. Dù có đi đến bất cứ đâu, chúng ta luôn có 1 quê hương để trở về, luôn bên cạnh chở che. Sống với quê hương, chúng ta được là chính mình, yên lặng, giản dị, đơn giản nhất. Cụm từ “quê hương là” được lặp lại rất nhiều lần, khẳng định đa nghĩa về khái niệm của nó. Không thể tổng kết lại khái niệm quê hương là gì, bởi có vô số ý nghĩa. Đối với mỗi người, quê hương là cả ký ức, linh hồn, thương nhớ, thậm chí là không thể rời xa. Sự gắn bó của quê hương thật kỳ diệu, cũng chính nơi đó có tình thương, có bạn bè, người thân, thầy cô, …

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (mẫu 5)

Quê hương là một phần quan trọng trong cuộc sống của mỗi người. Bởi vậy mà nhà thơ Đỗ Trung Quân đã sáng tác bài thơ Bài học đầu cho con để gửi gắm thông điệp giá trị.

“Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều”

Câu hỏi tu từ mở đầu bài thơ khiến lời thơ trở nên mềm mại. Nhà thơ có cách lí giải về quê hương rất mới mẻ, gần gũi.

“Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay”

Hình ảnh “chùm khế ngọt” tượng trưng cho những gì quê hương đem đến cho con người đầy ngọt ngào và yêu thương. Và mỗi sáng tinh mơ trên con đường thân thuộc để đến trường, từng ngày trôi qua đều ý nghĩa biết bao.

“Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông”

Quê hương là nơi mỗi đứa trẻ tinh nghịch chơi đùa, thả diều trên cánh đồng mênh mông. Hình ảnh cánh diều đã rất quen thuộc ở mỗi làng quê. Quê hương còn là con đò nhỏ vẫn đậu ven sông, chứng kiến biết bao thay đổi.

“Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè”

Quê hương gắn liền với “cầu tre nhỏ”, với nhịp bước chân của người mẹ với “nón lá nghiêng che” - hình ảnh khắc sâu trong kí ức mỗi đứa con thơ. Quê hương còn gắn liền với cả “hương hoa đồng cỏ nội”, thứ mùi đặc trưng riêng của làng quê mà nơi thị thành chắc chắn không có được.

“Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người”

Cuối cùng, nhà thơ khẳng định rằng mỗi người chỉ có duy nhất một quê hương, cũng giống như chỉ có một mẹ. Và chúng ta cần biết yêu thương, trân trọng quê hương của mình.

Bài học đầu cho con là một bài thơ giản dị mà xúc động viết về quê hương của Đỗ Trung Quân. Tác phẩm gửi gắm thông điệp ý nghĩa.

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (mẫu 6)

Quê hương – một chủ đề đã không còn quá đỗi xa lạ trong nền văn chương Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung trong suốt chiều dài lịch sử. Viết về quê hương, có người đau đáu xót xa trước những mất mát, tổn thương do chiến tranh đem lại khiến Tổ quốc mất đi vẻ bình yên vốn có; có người không ngừng ca tụng, tự hào trước những danh lam thắng cảnh nước nhà với biết bao cảnh vật đằm thắm non nước hữu tình;… Và nhà thơ Đỗ Trung Quân của chúng ta – một nhà thơ nổi tiếng tại Việt Nam đã ra mắt không biết bao nhiêu là tác phẩm về chủ đề này. Một trong số đó, chúng ta không thể không kể đến bài thơ “Bài học đầu cho con”.

Ban đầu, bài thơ “Bài học đầu cho con” được viết là để tặng cô con gái nhỏ của mình là bé Quỳnh Anh khi ấy và đăng tải lần đầu ở báo Khăn quàng đỏ vào năm 1986. Dưới sức hút mạnh mẽ của bài thơ mà sau này, “Bài học đầu cho con” đã trình làng khán giả dưới một hình thức khác mang tên âm nhạc khiến người hâm mộ thích thú, mến mộ. Bằng những tình cảm chân thành, mộc mạc, nhà thơ Đỗ Trung Quân khiến chúng ta hiểu hơn về quê hương đất nước từ đó khơi dậy lên tình yêu quê hương cũng như bài học mang đậm giá trị nhân văn cho đến ngày hôm nay.

Mở đầu bài thơ là dòng câu hỏi trăn trở:

“Quê hương là gì hở mẹ

Mà cô giáo dạy phải yêu

Quê hương là gì hở mẹ

Ai đi xa cũng nhớ nhiều”

Điệp câu “Quê hương là gì hở mẹ” được lặp lại hai lần trong một khổ thơ nhấn mạnh tính quan trọng về định nghĩa quê hương. Nó được biểu hiện bằng hành động của mỗi người con xa quê sẽ nhớ rất nhiều và cô giáo dạy phải yêu lấy quê hương mà tác giả nhẹ nhàng nhắn gửi. Quê hương – một cụm từ mang tính trừu tượng song qua lời thơ của Đỗ Trung Quân, quê hương hiện lên một cách đơn giản, gần gũi, thân thuộc đến lạ thường khiến chúng ta không thôi ngạc nhiên, ngỡ ngàng mà thốt lên rằng “À, thì ra, quê hương là thế”.Điều này khiến ta nhớ tới hai câu thơ trong bài “Quê hương” của nhà thơ Nguyễn Hưng khi ông cho rằng “Ai cũng có một quê hương để nhớ / Vết thời gian không thể xoá bao giờ”. Đúng vậy, tình yêu quê hương sẽ luôn mãi trào dâng trong trái tim mỗi chúng ta và nó sẽ càng bùng cháy lớn mạnh hơn nữa khi chúng ta tạm xa quê hương.

Để rồi từ đây, nhà thơ Đỗ Trung Quân giải thích cho con về quê hương – đó là nơi gắn bó kỉ niệm tuổi thơ gần gũi, quen thuộc:

“Quê hương là chùm khế ngọt

Cho con trèo hái mỗi ngày

Quê hương là đường đi học

Con về rợp bướm vàng bay

Quê hương là con diều biếc

Tuổi thơ con thả trên đồng

Quê hương là con đò nhỏ

Êm đềm khua nước ven sông

Quê hương là cầu tre nhỏ

Mẹ về nón lá nghiêng che

Là hương hoa đồng cỏ nội

Bay trong giấc ngủ đêm hè”

Điệp cấu trúc “Quê hương” ở mỗi khổ thơ được nhà thơ giải thích về quê hương thông qua những hình ảnh vô cùng thân thuộc đến ngạc nhiên. Quê hương – không đâu xa lạ mà quê hương khởi tạo từ những gì đang tồn tại xung quanh chúng ta. Đó là chùm khế ngọt, là con diều biếc, là cầu tre nhỏ… Đó là cung đường hằng ngày con đến trường; là không gian con vui chơi, làm việc; là nơi du dương vỗ về con có một giấc ngủ ngon; là nơi toả ngát hương thơm không thể trộn lẫn…

Một cuộc sống thôn quê bình yên, ấm áp, ngọt ngào đã khắc hoạ chân dung một quê hương tuyệt vời trong kí ức, trong trái tim mỗi người. Hình ảnh giản dị, gần gũi được kết hợp một cách khéo léo, uyển chuyển qua biện pháp tu từ so sánh khiến bài thơ đi dần vào trái tim bạn đọc đầy chân thành, tự nhiên nhưng không kém phần hấp dẫn.

Hay như nhà thơ Nguyễn Đình Thi khi viết về quê hương qua bài thơ “Việt Nam quê hương ta” cũng thả hồn mình bay bổng qua những hình ảnh ngọt ngào thân thương:

“Cánh cò bay lả rập rờn

Mây mờ che đỉnh Trường Son sớm chiều

…

Việt Nam đất nắng chan hoà

Hoa thơm quả ngọt bốn mùa trời xanh

…

Ta đi ta nhớ núi rừng

Ta đi ta nhớ dòng sông vỗ bờ

Nhớ đồng ruộng, nhớ khoai ngô

Bữa cơm rau muống quả cà giòn tan…”

Quê hương đơn giản là vậy! Quê hương không chỉ là nơi chôn rau cắt rốn, quê hương còn là nơi gắn bó tuổi thơ đã gợi lên một quê hương rất đỗi thân thương, ghi dấu đậm sâu trong tâm hồn mỗi người. Và rồi, nhà thơ Đỗ Trung Quân nhấn mạnh về giá trị thiêng liêng của quê hương khi nó chỉ có một:

“Quê hương mỗi người chỉ một

Như là chỉ một mẹ thôi

Quê hương nếu ai không nhớ

Sẽ không lớn nổi thành người”

Mỗi người sinh ra chỉ có một quê hương, một nơi để sống, một nơi để lưu giữ kỉ niệm tuổi thơ, một nơi chứng kiến quá trình trưởng thành của chính mình cũng giống chúng ta chỉ có một người mẹ trong đời. Chính vì vậy mà chúng ta không được quên đi cội nguồn, không được chối bỏ quê hương. Lời cảnh tỉnh nhẹ nhàng mà sâu sắc của nhà thơ đã khiến bạn đọc càng thêm yêu quê hương, nâng cao tình yêu quê hương đất nước từ đó ra sức học tập, làm việc để góp phần xây dựng quê hương trở nên giàu đẹp, văn minh.

Chúng ta đang tiến vào kỉ nguyên của sự hội nhập quốc tế với những điểm thuận lợi nhưng cũng có những điểm bất lợi khi một số thế lực chống phá nhà nước luôn tìm cách để hãm hại, phá hoại. Mỗi thế hệ ngày hôm nay không ngừng nâng cao nhận thức, tránh xa những mầm mống hiểm nguy đang cố gắng “đục khoét” quê hương. Mỗi thế hệ ngày hôm nay phải hiểu rằng, quê hương là duy nhất, là nơi mà nếu ta quên đi, ta sẽ mất đi cái cốt lõi của chính mình.

Bài thơ “Bài học đầu cho con” của nhà thơ Đỗ Trung Quân luôn sống mãi trong trái tim người Việt Nam về bài học đầu đời được gửi gắm với một niềm tin tươi sáng về tình yêu quê hương đất nước. Mỗi người con cần và nên hiểu về cội nguồn của chính mình, về nơi mình sinh ra, nơi mình đang sống để từ đó thêm yêu và không ngừng học tập, làm việc cống hiến cho xã hội ngày một văn minh, tiến bộ.

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (mẫu 7)

Quê hương vốn là một đề tài quen thuộc trong thơ ca. Đóng góp vào mảng đề tài này, nhà thơ Đỗ Trung Quân cũng có một bài thơ vô cùng nổi tiếng - Bài học đầu cho con.

“Quê hương là gì hở mẹ
Mà cô giáo dạy phải yêu
Quê hương là gì hở mẹ
Ai đi xa cũng nhớ nhiều”

Ở khổ thơ đầu, nhà thơ đã sử dụng câu hỏi tu từ khiến lời thơ thêm phần sâu lắng. Quê hương là gì, mà khiến cho cô giáo dạy rằng phải biết yêu thương, khiến cho ai đi xa cũng thấy nhớ. Và lí giải về quê hương sau đó thật mới mẻ, thú vị. Hai chữ “quê hương” vốn trừu tượng, nhưng lại được Đỗ Trung Quân lí giải rất dễ hiểu.

Điệp cấu trúc “Quê hương là” tạo giọng thơ nhịp nhàng, như một khúc ca. Quê hương được so sánh với hàng loạt sự vật quen thuộc, gần gũi. Ta có thể bắt gặp những sự vật đó ở bất cứ làng quê nào trên đất nước Việt Nam:

“Quê hương là chùm khế ngọt
Cho con trèo hái mỗi ngày
Quê hương là đường đi học
Con về rợp bướm vàng bay”

Những sự vật “chùm khế, đường đi học, bướm vàng bay” gợi về tuổi thơ gắn bó với quê hương. Chùm khế là quả ngọt mà quê hương ban tặng. Đường đi học hằng ngày con vẫn đi qua, có bướm vàng bay.

“Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng
Quê hương là con đò nhỏ
Êm đềm khua nước ven sông”

Quê hương cũng là nơi mỗi đứa trẻ được vui chơi, đem con diều biếc thả trên cánh đồng. Hình ảnh cánh diều chắc hẳn đã quá quen thuộc với tuổi thơ của mỗi người. Bởi đó là món đồ chơi của trẻ em nông thôn thời xưa.

“Quê hương là cầu tre nhỏ
Mẹ về nón lá nghiêng che
Là hương hoa đồng cỏ nội
Bay trong giấc ngủ đêm hè”

Quê hương còn là “cầu tre nhỏ”, gắn liền với những nhịp bước chân của người mẹ với hình ảnh “nón lá nghiêng che”. Quê hương cũng là cả “hương hoa đồng cỏ nội” - mùi hương riêng biệt, không thể nhầm lẫn. Có thể thấy rằng, cuộc sống thôn quê được tái hiện lại vô cùng chân thực, sinh động.

Đỗ Trung Quân gửi gắm tâm tình vào bài thơ, khéo léo thể hiện tình cảm yêu mến, trân trọng quê hương.

“Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ..
Sẽ không lớn nổi thành người.”

Mỗi người sinh ra chỉ có một quê hương, giống như việc chỉ có một người mẹ. Quê hương với con người là duy nhất. Và tác giả đã nhắc nhở người đọc cần biết trân trọng, nhớ đến quê hương.

Bài thơ được sáng tác bằng thể thơ sáu chữ ngắn gọn, sử dụng hình ảnh gần gũi, giàu tính biểu tượng. Nhà thơ kết hợp sử dụng các biện pháp tu từ so sánh, liệt kê nhằm thể hiện vẻ đẹp của quê hương cũng như sự gắn bó của con người với quê hương.

“Bài học đầu cho con” của Đỗ Trung Quân là một bài thơ hay viết về đề tài quê hương. Tác phẩm gửi gắm thông điệp ý nghĩa, giàu giá trị nhân văn.

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (mẫu 8)

Đỗ Trung Quân là nhà thơ, nhà báo, người dẫn chương trình trong các chương trình âm nhạc của bạn bè hay diễn viên. Nhiều bài thơ của ông đã được phổ nhạc và được khán giả yêu thích. Bài thơ “Quê hương” của ông là một trong những tác phẩm đã đi vào trí nhớ của nhiều người dân Việt Nam với những lời thơ đậm chất trữ tình và sâu lắng, “Quê hương” của Đỗ Trung Quân là những hình ảnh quen thuộc, thân thương nhất về nơi “chôn rau cắt rốn” của mỗi người. Bài thơ đã được nhạc sĩ Giáp Văn Thạch phổ nhạc và trở thành ca khúc nổi tiếng. Bài thơ “ Quê hương là tiếng nói của tình yêu quê hương đất nước tha thiết để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng người đọc.

Nhà văn Ê-ren-bua đã từng nói “Dòng suối đổ vào sông, sông đổ vào đại trường giang Vôn ga, con sông Vôn ga đi ra biển. Lòng yêu nhà, yêu làng xóm, yêu miền quê trở nên lòng yêu Tổ quốc”.Đúng như vậy, quê hương với mỗi người thật giản dị, thân thương. Yêu quê là yêu con đường đến trường, yêu những mái nhà tranh, yêu cánh đồng lúa chín… Tình yêu đất nước bao giờ cũng bắt nguồn từ tình yêu quê chân thành, giản dị như thế. Với Đỗ trung Quân quê hương cũng gần gũi, bình dị, thiết tha và qua lời ru của bà, của mẹ quê hương trở thành máu thịt, hoá thành tâm hồn của mỗi người yêu quê.Tình quê đậm đà, tha thiết được ngân nga trong bài thơ “Quê hương” - một trong những giai điệu ngọt ngào và dịu dàng dành cho tuổi thơ êm dịu.

“Quê hương là gì hả mẹ

....

Ai đi xa cũng nhớ nhiều?”

Những vần thơ giản dị, nhẹ nhàng cất lên sao nghe quá đỗi thân thương. Một câu hỏi yêu của đứa con nhỏ mà sao nặng lòng đến thế. Quê hương là gì? Là những nỗi nhớ mong, là những điều giản dị mà ai đi xa cũng nhớ nhiều.Hai câu hỏi tu từ kết thúc câu sao nhẹ nhàng thắm thiết như chính những lời bỏ ngỏ cho những vần thơ sau.

Đọc bài thơ, nhiều người ngỡ ngàng khi nhận ra, quê hương sao quá đỗi gần gũi, thân thương. Nó ở trong tuổi thơ, trong câu chuyện bà kể, trong lời hát mẹ ru, trong trái cây dịu mát. Quê hương là chùm khế ngọt, quê hương là con đường đi học. Còn gì gần gũi hơn thế với mỗi người dân đất Việt! Quê hương vốn là vô hình, khó định nghĩa và khó có thể gợi ra được cụ thể, rõ ràng. Thế nhưng nhà thơ đã đưa ra cho ta một định nghĩa thật giản dị, biến cái vô hình thành cái hữu hình. Quê hương có thể nhìn thấy, có thể cầm nắm, có thể thưởng thức được mỗi ngày. Với tất cả chúng ta, quê hương là một thứ gì đó gần gũi đến lạ kì. Như khi ta ăn một trái lê, ngửi một bông hoa, vị thơm ngọt của nó gợi nhắc ta về với quê hương; nơi có những cánh đồng trải dài xa mãi, những bãi cỏ xanh thơm mùi thảo mộc, những chiều hoàng hôn bình yên, ta ngồi nhìn gió hát. Đấy là quê hương, nơi chôn nhau cắt rốn, nơi ta sinh ra và lớn lên, nơi những người thân yêu của ta ở đó, nơi ta đã đi qua thời thơ dại với con đường đến trường “rợp bướm vàng bay”.

Quê hương là chùm khế ngọt

Cho con trèo hái mỗi ngày

Quê hương là đường đi học

Con về rợp bướm vàng bay

“Quê hương là chùm khế ngọt” – chùm khế ngọt nhỏ bé, ngọt mát, êm dịu, một thứ quà quê thanh đạm, bình dị, quá đỗi bình dị mà sao day dứt và ám ảnh? Có lẽ vị ngọt thanh của khế làm mát dịu lòng ta, trái khế ngọt mang hương vị của ca dao cổ tích, dư vị thắm thiết của tình nghĩa con người. Với chùm khế ngọt con người cảm nhận quê hương đầy đủ nhất bằng mọi giác quan. Tuổi thơ ai cũng trải qua những năm tháng tới trường. Con đường đi học đã trở thành người bạn tri kỉ. Hình ảnh “rợp bướm vàng bay” gợi cho ta những gì thân thương và trong sáng nhất của tuổi học trò.Quê hương là thế đó. Nhắm mắt lại ta như thấy quê hương đã ở đó rồi, ở ngay bên trong trái tim mỗi con người.Thật thế, quê hương như máu thịt ta, kể từ khi lọt lòng, ta đã trao cho nó nửa linh hồn của mình vì vậy đi đâu cũng nhớ, cũng thương.

Hình ảnh “con bướm vàng” cũng là một hình ảnh quen thuộc, đáng yêu, bình lặng của làng quê. Nhà thơ Giang Nam khi nhớ về tuổi thơ “Có những ngày trốn học đuổi bướm cạnh cầu ao/ Mẹ bắt được chưa đánh roi nào đã khóc”, nhà thơ Huy Cận nhớ “Một buổi trưa không biết ở thời nào /Như buổi trưa nhè nhẹ trong ca dao / Có cu gáy, có bướm vàng nữa chứ”.Với Đỗ Trung Quân, ở bài thơ “Quê hương”, hình ảnh con đường đi học “rợp bướm vàng bay” đẹp như một giấc mơ, đẹp như trong truyện cổ tích vậy.

Quê hương bình dị như con diều biếc chao nghiêng trên bầu trời tuổi thơ. Quê hương còn là những cánh đồng bát ngát hương lúa, là con đò nhỏ khua nước bên dòng sông thơ mộng. Những hình ảnh được nhà thơ sử dụng thật bình dị mà vô cùng tinh tế.

“Quê hương là con diều biếc

Tuổi thơ con thả trên đồng

Quê hương là con đò nhỏ

Êm đềm khua nước ven sông”

Trong ta ai cũng có một quê hương, một vùng đất để khi đi xa mà thương, mà nhớ, một vùng đất để khi trưởng thành nhìn lại một thời của tuổi thơ với những kỷ niệm ngọt ngào...quê hương là những gì gắn bó, gần gũi, thân thuộc nhất với mỗi người, quê hương cho ta cảm xúc ngọt ngào, cho ta sự bình yên, thanh thản trong tâm hồn, cho ta sự yên ả, ấm êm như vòng tay ấm của bà, của mẹ để từ đó ta lớn lên, thành người. Quê hương là ánh trăng tỏ, là hình ảnh hoa cau rụng trắng thềm, là tất cả những gì thân thương, trìu mến khiến ai đi xa cũng nhớ về. Hơi thở ấm nồng của quê hương luôn bên ta, ru ta vào giấc ngủ bình yên, đem đến cho ta sự thanh thản, dịu êm:

“Quê hương là cầu tre nhỏ

Mẹ về nón lá nghiêng che

Là hương hoa đồng cỏ nội

Bay trong giấc ngủ đêm hè”

Những điều thân thuộc, những kỉ niệm dung dị và những ký ức dịu êm chính là quê hương, là nơi chôn rau cắt rốn của mỗi người. Bài thơ “Quê hương” của Đỗ Trung Quân cũng đẹp tựa như thế với hoa bí vàng, giậu mồng tơi, là những cánh hoa râm bụt, là đóa sen trắng tinh khiết.

“Quê hương là vàng hoa bí

Là hồng tím giậu mồng tơi

Là đỏ đôi bờ dâm bụt

Màu hoa sen trắng tinh khôi

Về với quê hương, như về với ký ức, như về với bản chất con người thuần túy, quê hương cho ta sự yên ả, tĩnh lặng, sự bình dị, thanh tịnh. Với ta, quê hương luôn gắn với vòng tay của bà, của mẹ, là nụ hôn, là giọt nước mắt. Ta muốn yêu, yêu hết tất cả mọi thứ của mảnh đất này! Quê hương trong thơ của Đỗ Trung Quân không chỉ đơn thuần là những hình ảnh của một vùng quê sông nước, mà còn chất chứa tâm hồn của dân tộc. Bài thơ giàu nhạc điệu và cảm xúc nên đã được phổ nhạc thành bài hát quen thuộc “Quê hương”. Mỗi người Việt Nam chúng ta thật xúc động khi nghe bài hát này..

Quê hương mỗi người chỉ một

Như là chỉ một mẹ thôi

Quê hương nếu ai không nhớ…

“Quê hương” - hai tiếng “thiêng liêng” nhất của một đời người. Nó là mảnh đất chào đón sự khởi đầu của cuộc đời, một sinh linh. Con người ta không thể có hai quê hương cũng như không thể có hai người mẹ. Mảnh đất quê hương yêu dấu mà nơi ấy cho ta hạt gạo ta ăn, ngụm nước ta uống, là nơi đã đón nhận những bước chân chập chững đầu đời.Quê hương ấm áp, ngọt ngào như dòng sữa mẹ, nuôi lớn ta từng ngày, từng ngày. Với Đỗ Trung Quân “Quê hương” thân thương là thế, “yêu dấu là thế”. Từ “chỉ một” như muốn nhắc nhở chúng ta, quê hương là duy nhất, nếu ai không nhớ quê hương, nhớ về cội nguồn, gốc rễ, thì hẳn “ sẽ không lớn nổi thành người” - không bao giờ trưởng thành được.

Ba câu thơ kết bài như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng – một hình ảnh so sánh mang ý nghĩa sâu sắc. Quê hương được so sánh với mẹ vì đó là nơi ta được sinh ra, được nuôi dưỡng lớn khôn, giống như người mẹ đã sinh thành nuôi ta khôn lớn, trưởng thành. Vì vậy, nếu ai không yêu quê hương, không nhớ quê hương mình thì không bao giờ trưởng thành được. Lời thơ nhắc nhở mỗi chúng ta hãy luôn sống và làm việc có ích, hãy biết yêu quê hương xứ sở, vì quê hương là mẹ và mẹ chính là quê hương và cũng bởi “Khi ta ở, chỉ là nơi đất ở / Khi ta đi, đất đã hoá tâm hồn” (nhà thơ Chế Lan Viên).

“Quê hương” của Đỗ Trung Quân không chỉ là tiếng lòng thiết tha yêu quê hương mà còn để lại những ấn tượng sâu sắc trong lòng bạn đọc bởi những hình thức nghệ thuật đặc sắc. Nhà thơ đã sử dụng biện pháp lặp từ ngữ, lặp cấu trúc ngữ pháp câu, biện pháp liệt kê, cấu trúc thơ vắt dòng rất đặc sắc. Khung cảnh làng quê trên mọi miền Tổ quốc Việt Nam hiện lên thân thương, giản dị mà xúc động lòng người.Những cặp câu thơ dần hiện lên như những thước phim quay chậm, cảnh vật có gần có xa, có mờ có tỏ, có lớn có nhỏ. Nhịp thơ đều đặn, nhịp nhàng, gần như cả bài thơ chỉ có một nhịp 2/4. Cả ba khổ thơ với những câu thơ cùng một nhịp, kết cấu giống nhau nhưng vẫn nhẹ nhàng, thanh thoát vô cùng. Phải chăng, vẻ đẹp của những hình ảnh thơ đã làm cho người đọc quên đi hình thức bên ngoài của ngôn ngữ? Nhà thơ đã biến cái không thể thành cái có thể, và được độc giả nồng nhiệt đón nhận bằng một sự đồng cảm rất tự nhiên. Quê hương là một khái niệm trừu tượng, nhà thơ đã cụ thể hoá nó bằng những hình ảnh sống động và hình ảnh so sánh đẹp: “Quê hương là chùm khế ngọt, đường đi học rợp bướm vàng bay, con diều biếc thả trên cánh đồng, con đò nhỏ khua nước ven sông, cầu tre nhỏ, nón lá nghiêng che, đêm trăng tỏ, hoa cau rụng trắng ngoài thềm”…Nhưng tất cả những điều đó lại làm nên một hình ảnh quê hương đẹp đẽ, lung linh, trọn vẹn và thiêng liêng. Nhà thơ Đỗ Trung Quân chắc hẳn yêu quê lắm mới có những hình ảnh so sánh đẹp và dễ đi vào lòng người đến thế!

Người xưa nói “hãy xúc động hồn thơ cho ngọn bút có thần” quả không sai. Với lòng yêu quê hương thiết tha, nhà thơ Đỗ Trung Quân đã vẽ lên bức tranh quê hương mang hồn quê, cảnh quê, người quê trong bài thơ “ Quê hương” bằng một ngọn bút có thần…

Tố Hữu từng nói: “Một bài thơ hay là bài thơ đọc lên không còn thấy câu thơ mà chỉ còn thấy tình người và tôi muốn thơ phải thật gan ruột”.Thơ ca là câu hát được vang lên và thăng hoa từ tận sâu nơi xúc cảm của người nghệ sĩ để rồi những tác phẩm được ra đời từ đó, thơ ca bắt rễ từ tiếng lòng của người cầm bút và được nhà thơ tinh chắt ngôn ngữ để dệt nên cây đàn muôn điệu làm say đắm lòng người. Với lòng yêu quê hương thiết tha, nhà thơ Đỗ Trung Quân đã vẽ lên bức tranh quê hương mang hồn quê, cảnh quê, người quê trong bài thơ “ Quê hương” bằng một ngọn bút có thần…

Phân tích Bài học đầu cho con của Đỗ Trung Quân (mẫu 9)

Quê hương với mỗi người thật giản dị, thân thương. Yêu quê là yêu con đường đến trường, yêu những mái nhà tranh, yêu cánh đồng lúa chín...Nhà văn Ê-ren-bua đã từng nói: suối chảy vào sông, sông chảy ra biển, tình yêu tổ quốc bắt nguồn từ lòng yêu với những thứ thân thuộc quanh mình. Tình yêu đất nước bao giờ cũng bắt nguồn từ tình yêu quê chân thành, giản dị như thế. Có những so sánh hình ảnh quê hương thật gần gũi. Nhà thơ Đỗ Trung Quân chắc hẳn yêu quê lắm mới có những hình ảnh so sánh đẹp và dễ đi vào lòng người đến thế. Đọc câu thơ nhiều người ngỡ ngàng khi nhận ra, quê hương sao gần quá. Nó ở trong tuổi thơ, trong câu chuyên bà kể, trong lời hát mẹ ru, trong trái cây dịu mát. Quê hương là chùm khế ngọt, quê hương là con đường đi học. Còn gì gần gũi hơn thế với mỗi người dân đất Việt. Quê hương là vô hình, khó định nghĩa và khó có thể gợi ra được cụ thể, rõ ràng. Thế nhưng nhà thơ đã đưa ra cho ta một định nghĩa thật giản dị, biến cái vô hình thành hữu hình. Quê hương có thể nhìn thấy, có thể cầm nắm, có thể thưởng thức được mỗi ngày. Với chùm khế ngọt con người cảm nhận quê hương đầy đủ nhất bằng mọi giác quan. Tuổi thơ ai cũng trải qua những năm tháng tới trường. Con đường đi học đã trở thành người bạn tri kỉ. Hình ảnh “rợp bướm vàng bay” gợi nên cho ta những gì thân thương và trong sáng nhất của tuổi học trò. Quê hương là thế đó. Nhắm mắt lại ta như thấy quê hương đã ở đó rồi, ở ngay bên trong trái tim mỗi con người.

Khi ta còn nhỏ, những vần thơ về quê hương đã luôn theo ta qua lời ngâm của bà, của mẹ. Quê hương theo ta khi ta chơi, khi ta cười, khi ta ăn, khi ta ngủ. Quê hương là gì? Xưa nay chưa có ai định nghĩa nổi. Nhưng với một phong cách rất Việt Nam, Đỗ Trung Quân đã khiến những người con xa quê phải bật khóc.

Quê hương mỗi người chỉ một
Như là chỉ một mẹ thôi
Quê hương nếu ai không nhớ
Sẽ không lớn nổi thành người.

“Quê hương” hai từ “thiêng liêng” nhất của một đời người. Nó là mảnh đất chào đón sự khởi đầu của cuộc đời, một sinh linh. Con người ta không thể có hai quê hương cũng như không thể có hai người mẹ. Mảnh đất quê hương yêu dấu mà nơi ấy cho ta hạt gạo ta ăn, ngụm nước ta uóng, là nơi đã đón nhận những bước chân chập chững đầu đời. Quê hương ấm áp, ngọt ngào như dòng sữa mẹ, nuôi lớn ta từng ngày, từng ngày. Với Đỗ Trung Quân “Quê hương” thân thương là thế. “yêu dấu là thế. Từ “chỉ một” như muốn nhắc nhở chúng ta, quê hương là duy nhất, nếu ai mà không nhớ quê hương, người đó sẽ không thể lớn nổi thành người”. “không lớn nổi không phải là cơ thể không lớn lên, không phải là con người ta cứ bé mãi, mà “không lớn nổi” có nghĩa là không trưởng thành một con người thật sự. Người mà không nhớ về cội nguồn, gốc rễ, ăn cháo đá bát thì người đó không có đạo đức, không xứng đáng là một con người.

Với tất cả chúng ta, quê hương là một thứ gì đó gần gũi đến kỳ lạ. Như khi ta ăn một trái lê, ngửi một bông hoa, vị thơm ngọt của nó gợi nhắc ta về với quê hương; nơi có những cánh đồng trải dài xa mãi, những bãi cỏ xanh thơm mùi thảo mộc, những chiều hoàng hôn bình yên, ta ngồi nhìn gió hát. Dù có đi đâu xa, hơi thở của quê hương vẫn bên ta, để ta luôn có một góc nhỏ bình yên với tâm hồn. Khi ta lớn lên, ta ra đi, bon chen, lặn lội trên đường đời. Bao nhiêu mệt mỏi, bao nhiêu tủi hờn, ấm ức, ta vẫn cố chịu, để rồi khi trở về nhìn thấy rặng tre đầu làng, con đê trước sông và nhận ra mái nhà thân quen của ta đâu đó trong xóm, ta lại bật khóc, tiếng khóc vỡ òa ra vì để trú hết tủi hờn, đau buồn, tiếng khóc vờ vì một niềm hạnh phúc vô bờ bến. Ôi ! Sao mà yêu thương thế!

Về với quê hương, như về với kí ức, như về với bản chất con người thuần túy, quê hương cho ta sự yên ả, tĩnh lặng, sự bình dị, thanh tịnh. Ta như điên cuồng muốn ôm lấy quê hương mà hôn, mà yêu. Ta như muốn chạm tay vuốt ve tất cả mọi thứ, rồi hét lên rằng “Quê hương ơi! Con đã về”. Ta chỉ muốn nhìn hết, thu hết mọi sự yêu thương ấy để vào trong tim, cho nó cùng sống, cùng chết với ta. Như vậy ta sẽ chẳng còn cô đơn, chẳng con thương nhớ nữa.

Mọi sự vật nơi đây đều có một linh hồn riêng biệt. Linh hồn ấy mãi mãi chẳng đổi thay. Mọi linh hồn ấy đều sẵn sàng dang tay chào đón ta trở về. Cái đụn rơm này, cái cây đa già này, cả cái mùi ẩm mốc của đất quê này… Tất cả, tất cả đều vây lấy ta, trò chuyện với ta, hơn hết chúng đã giúp ta chữa lành mọi vết thương lòng.

Với ta, quê hương luôn gắn với vòng tay của bà, của mẹ, là nụ hôn, là giọt nước mắt. Quê hương thơm mùi canh cà chua, tròn như quả cà, xanh như màu rau muống luộc. Đâu phải vì chưa từng ăn những thứ đó, mà sao giờ đây, nó lại ngon đến thế!. Quê hương sôi nổi và mộc mạc trong những câu chuyện vui rôm rả của làng xóm láng giếng mỗi buổi tối trăng sáng, là nụ cười ngây thơ đến mê hồn của lũ trẻ con. Ta muốn yêu, yêu hết tất cả mọi thứ của mảnh đất này.

Quê hương là một cái gì đó như ràng buộc, như một thứ kỳ diệu khiến ngày ta phải ra đi, tiến một bước nhưng muốn lùi hai bước. Phải ra bến xe nhưng lại chạy ra sông ngồi ngẩn ngơ một lúc, ngắm nhìn dòng suối bạc lấp lánh đến chói mắt khi mặt trời chiếu xuống. Quê hương ơi là quê hương!

Lại một lần nữa – ta khóc – ngày ta phải ra đi – đến giờ, ta còn quyến luyến. Kì lạ sao ta đi chậm như thế, cứ hay ngoảnh lại như thế, cây đa đầu làng đã xã mờ lắm rồi mà ta vẫn ngờ nó chỉ mới kia thôi. Trong lòng bỗng thấy bâng khuâng, xao xuyến lạ! Ta ngạc nhiên vì thấy sao lá vẫn xanh, nắng vẫn vàng ươm trùm lên cảnh vật.

Thật thế, quê hương như máu thịt ta, kể từ khi lọt lòng, ta đã trao cho nó nửa linh hồn của mình vì vậy đi đâu cũng nhớ, cũng thương.

“ Quê hương là con diều biếc
Tuổi thơ con thả trên đồng”

Quê hương luôn hiện ra trong làn nước mắt nhớ nhung trong các đêm.

“Ngẩng đầu nhìn trăng sáng
Cúi đầu nhớ cố hương”.

Quê hương vẫn mãi mãi yêu thương như thế!, Như thế!!

...........................