50 bài tập về tìm x để phân thức thỏa mãn điều kiện cho trước (có đáp án 2024) – Toán 8
Với cách giải Tìm x để phân thức thỏa mãn điều kiện cho trước môn Toán lớp 8 Đại số gồm phương pháp giải chi tiết, bài tập minh họa có lời giải và bài tập tự luyện sẽ giúp học sinh biết cách làm bài tập Tìm x để phân thức thỏa mãn điều kiện cho trước. Mời các bạn đón xem:
Tìm x để phân thức thỏa mãn điều kiện cho trước và cách giải bài tập - Toán lớp 8
I. Lý thuyết
1. Phân thức nhận giá trị âm, phân thức nhận giá trị dương
Phân thức khi A(x); B(x) cùng dấu
Phân thức khi A(x); B(x) trái dấu
2. Tìm giá trị nguyên của biến để phân thức nguyên
(B(x) 0)
Phân thức chỉ nguyên khi C(x) nguyên và m chia hết cho B(x) với m là một số.
3. Tìm giá trị của biến để phân thức thỏa mãn một giá trị cho trước
Phân thức (B(x) 0)
4. Tìm giá trị của biến để phân thức đạt giá trị lớn nhất nhỏ nhất
Cho phân thức (B(x) 0)
+ M là giá trị lớn nhất của phân thức nếu với mọithỏa mãn điều kiện
Tồn tại sao cho .
+ m là giá trị nhỏ nhất của phân thức nếu với mọi thỏa mãn điều kiện
Tồn tại sao cho .
II. Các dạng bài tập
Dạng 1: Tìm x để phân thức nhận giá trị âm, giá trị dương
Phương pháp giải:
Ta có:
Xét phân thức (B)
*
*
*
*
Ví dụ 1: Tìm x để phân thức sau
a) < 0
b)
c)
Lời giải:
a)
(vô lí)
Vậy thì .
b)
(vô lí)
Vậy thì .
c)
(vô lí)
Vậy khi .
Ví dụ 2: Chứng minh
a) luôn dương với mọi x.
b) luôn âm với mọi x.
Lời giải:
a)
Ta có:
( Vì 0) (1)
(Vì 0) (2)
Từ (1) và (2) ta có mẫu thức và tử thức luôn dương nên P luôn dương.
b)
Ta có:
( vì 0)
(vì 0).
Vì mẫu thức luôn dương và tử thức luôn âm với mọi x nên Q < 0.
Dạng 2: Tìm x nguyên để phân thức là một số nguyên
Phương pháp giải: Phân thức
Bước 1: Chia A(x) cho B(x). Khi đó ta được
Với C(x) là đa thức nhận giá trị nguyên khi x nguyên, m là số nguyên
Bước 2: Để nguyên thìnguyên hay B(x) Ư(m)
Bước 3: Tìm các giá trị x thỏa mãn và kết luận
Ví dụ 1: Tìm x nguyên để các phân thức sau đây nguyên
a)
b)
c)
Lời giải:
a) Với
nguyên khi và chỉ khi hay Ư(4)
Ư(4) = và x nguyên nên ta có bảng sau:
2x - 3 |
-4 |
-2 |
-1 |
1 |
2 |
4 |
2x |
-1 |
1 |
2 |
4 |
5 |
7 |
x |
(ktm) |
(ktm) |
1 (tm) |
2 (tm) |
(ktm) |
(ktm) |
Vậy thì A nguyên.
b) Với x
Để B nguyên thì hay nguyên.
hay Ư(13)
Ư(13) =
x + 3 |
-13 |
-1 |
1 |
13 |
x |
-16 (tm) |
-4 (tm) |
-2 (tm) |
10 (tm) |
Vậy thì B nguyên.
c)
( với x 3)
Để C nguyên thì nguyên hay nguyên (do x nguyên nên x + 2 cũng nguyên)
nguyên khi và chỉ khi hay Ư(8)
Ư(8) =
x-3 |
-8 |
-4 |
-2 |
-1 |
1 |
2 |
4 |
8 |
x |
-5 (tm) |
-1 (tm) |
1 (tm) |
2 (tm) |
4 (tm) |
5 (tm) |
7 (tm) |
11 (tm) |
Vậy thì C nguyên.
Ví dụ 2: Cho biểu thức
với
a) Rút gọn A.
b) Tìm a nguyên để A nguyên,
Lời giải:
a)
.
b) Ta có:
Để A nguyên thì nguyên hay
Ư(5)
Ư(5) =
a - 4 |
-5 |
-1 |
1 |
5 |
a |
-1 (tm) |
3 (tm) |
5 (tm) |
9 (tm) |
Vậy để A nguyên thì .
Dạng 3: Tìm giá trị của biến để phân thức đạt giá trị cho trước
Phương pháp giải: Giả sử tìm x để phân thức = m (với m là một giá trị cho trước)
Bước 1: Tìm điều kiện để .
Bước 2: Giải A(x) = m.B(x) để tìm x.
Bước 3: So sánh với điều kiện rồi kết luận.
Ví dụ 1:
a) Cho A = . Tìm x để A = 4.
b) Cho B = . Tìm x để B = .
Lời giải:
a) Điều kiện :
A = 4
Vậy để A = 4 thì .
b) Điều kiện:
B =
Vậy để B = thì x = -2 hoặc x = .
Ví dụ 2: Cho biểu thức
a) Tìm điều kiện xác định của P.
b) Rút gọn P.
c) Tìm x để P = .
d) Tìm x để P = 1.
Lời giải:
a) P có nghĩa
Vậy để P có nghĩa thì và .
b)
c) Để P =
Vậy để P = thì hoặc .
d) Để P = 1
(vô lí)
Ta có: với mọi x thỏa mãn điều kiện.
Vậy không tồn tại x để P = 1.
Dạng 4: Tìm x để phân thức đạt giá trị lớn nhất nhỏ nhất
Phương pháp giải
Cho phân thức (B(x) 0)
Bước 1: Đánh giá giá trị lớn nhất nhỏ nhất của A(x) và B(x)
Bước 2: Đánh giá gá trị lớn nhất nhỏ nhất của .
Chú ý : Nếu ; a, b cùng dấu thì
Ví dụ:
a) Tìm giá trị lớn nhất của phân thức sau:
b) Tìm giá trị nhỏ nhất của phân thức sau:
c) Tìm giá trị nhỏ nhất của phân thức sau:
Lời giải:
a) Ta có:
Vì với mọi x nên
Phân thức xác định với mọi x
Ta có:
Dấu “=” xảy ra khi x – 2 = 0x = 2
Vậy Amax = khi x = 2.
b)
Vì nên
Phân thức xác định với mọi x
Ta có:
Dấu “=” xảy ra khi
Vậy Bmin = khi x = -4.
c) Vì nên
Phân thức xác định với mọi x
Vì
Dấu “=” xảy ra khi x + 2 = 0 x = -2
Vậy Cmin = khi x = -2.
III. Bài tập vận dụng
Bài 1: Tìm x để các phân thức sau thỏa mãn:
a) . Tìm x để A > 0
b) . Tìm x để
c) . Tìm x để C < 0
d) . Tìm x để .
Bài 2: Tìm x nguyên để các biểu thức sau đây nguyên
a) với
b) với
c) với
d) với .
Bài 3: Cho phân thức
a) Tìm điều kiện xác định của Q
b) Tìm x khi Q = 1.
Bài 4: Cho phân thức
Tìm x để A < 0.
Bài 5:Cho biểu thức
a) Tìm điều kiện xác định của A.
b) Chứng minh rằng A luôn dương với mọi x thỏa mãn điều kiện.
Bài 6: Tìm x nguyên để phân thức nhận giá trị nguyên.
Bài 7: Chứng minh rằng:
Với .
Bài 8: Tìm giá trị lớn nhất của phân thức .
Bài 9: Tìm giá trị nhỏ nhất của phân thức .
Bài 10:Cho biểu thức với
Tìm giá trị lớn nhất của Q.
Xem thêm các dạng bài tập Toán lớp 8 có đáp án và lời giải chi tiết khác:
Tính giá trị của phân thức và cách giải bài tập
Giá trị lớn nhất, giá trị nhỏ nhất của phân thức và cách giải bài tập
Mở đầu về phương trình và cách giải bài tập
Xem thêm các chương trình khác:
- Tóm tắt tác phẩm Ngữ văn 8 (Sách mới) | Kết nối tri thức, Cánh diều, Chân trời sáng tạo
- Soạn văn 8 (hay nhất) | Để học tốt Ngữ văn lớp 8 (sách mới)
- Soạn văn 8 (ngắn nhất) | Để học tốt Ngữ văn lớp 8 (sách mới)
- Văn mẫu lớp 8 (Sách mới) | Kết nối tri thức, Cánh diều, Chân trời sáng tạo
- Tác giả - tác phẩm Ngữ văn 8 (Sách mới) | Kết nối tri thức, Cánh diều, Chân trời sáng tạo
- Giải sgk Hóa học 8
- Giải sbt Hóa học 8
- Giải vở bài tập Hóa học 8
- Lý thuyết Hóa học 8
- Các dạng bài tập Hóa học lớp 8
- Giải sgk Vật Lí 8
- Giải sbt Vật Lí 8
- Lý thuyết Vật Lí 8
- Giải vở bài tập Vật lí 8
- Giải sgk Tiếng Anh 8 (sách mới) | Giải bài tập Tiếng Anh 8 Học kì 1, Học kì 2
- Giải sgk Tiếng Anh 8 | Giải bài tập Tiếng Anh 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Giải sbt Tiếng Anh 8 (sách mới) | Sách bài tập Tiếng Anh 8
- Giải sbt Tiếng Anh 8 (thí điểm)
- Giải sgk Tin học 8 | Giải bài tập Tin học 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Giải sgk Lịch Sử 8 | Giải bài tập Lịch sử 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Lý thuyết Lịch sử 8 (sách mới) | Kiến thức trọng tâm Lịch sử 8
- Giải vở bài tập Lịch sử 8
- Giải Tập bản đồ Lịch sử 8
- Đề thi Lịch Sử 8
- Giải vở bài tập Sinh học 8
- Giải sgk Sinh học 8
- Lý thuyết Sinh học 8
- Giải sgk Giáo dục công dân 8 | Giải bài tập Giáo dục công dân 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Lý thuyết Giáo dục công dân 8 (sách mới) | Kiến thức trọng tâm GDCD 8
- Lý thuyết Địa Lí 8 (sách mới) | Kiến thức trọng tâm Địa Lí 8
- Giải sgk Địa Lí 8 | Giải bài tập Địa Lí 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Giải Tập bản đồ Địa Lí 8
- Đề thi Địa lí 8