Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 83 Tập 2 - Ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 83 Tập 2

Câu 1 (trang 83, sgk Ngữ văn 7, tập 2)

So sánh các cặp câu dưới đây và nhận xét về tác dụng của việc mở rộng các thành phần chính và trạng ngữ của câu bằng cụm từ:

a₁. Đan-kô đưa mắt nhìn thảo nguyên bao la trước mặt, sung sướng nhìn khoảng đất tự do và bật lên tiếng cười tự hào.

a₂. Chàng Đan-kô can trường và kiêu hãnh đưa mắt nhìn thảo nguyên bao la trước mặt, sung sướng nhìn khoảng đất trời tự do và bật lên tiếng cười tự hào.

(Mác-xim Go-rơ-ki, Trái tim Đan-kô)

b₁. Đến cửa sổ, cô dừng lại một giây rồi từ từ thổi hơi mát vào giường bà.

b₂. Đến cửa sổ nhỏ nhà Đào, cô dừng lại một giây rồi từ từ thổi hơi mát vào giường bà.

(Xuân Quỳnh, Cô gió mất tên)

c₁. Họ dừng lại và giữa tiếng gầm gào, trong bóng tối, những con người ấy bắt đầu kết tội Đan-kô.

c₂. Họ dừng lại, và giữa tiếng gầm gào đắc thắng của rừng rú, trong bóng tối run rẩy, những con người mệt mỏi và dữ tợn ấy bắt đầu kết tội Đan-kô.

(Mác-xim Go-rơ-ki, Trái tim Đan-kô)

d₁. Họ đang nhìn xuống một thung lũng.

d₂. Họ đang nhìn xuống một thung lũng rất đẹp với những đồng cỏ xanh rờn hai bên.

(Rô-a Đan, Xưởng Sô-cô-la)

đ₁.Chợt cô nghĩ đến chú ong lạc đường.

đ₂. Chợt cô nghĩ đến chú ong lạc đường mà cô đã bỏ quên ở ngoài cửa, khi cô vào trong nhà.

(Xuân Quỳnh, Cô gió mất tên)

Trả lời:

So sánh :

a₁. Đan-kô

a_2. Chàng Đan-kô can trường và kiêu hãnh

b_1. Đến cửa sổ

b_2. Đến cửa sổ nhỏ nhà Đào

c₁. Họ dừng lại và giữa tiếng gầm gào

c₂. Họ dừng lại, và giữa tiếng gầm gào đắc thắng của rừng rú

d₁. Họ đang nhìn xuống một thung lũng.

d₂. Họ đang nhìn xuống một thung lũng rất đẹp với những đồng cỏ xanh rờn hai bên.

đ₁.Chợt cô nghĩ đến chú ong lạc đường.

đ₂. Chợt cô nghĩ đến chú ong lạc đường mà cô đã bỏ quên ở ngoài cửa, khi cô vào trong nhà.

ð Tất cả các câu a1,b1,c1,d1,d1 đều ngắn hơn. Việc mở rộng các thành phần trang ngữ, chủ ngữ làm cho ý nghĩa câu văn chở nên hoàn chỉnh, chi tiết hơn, sát với ngụ ý mà tác giả muốn người đọc hiểu được.

Câu 2 (trang 83, sgk Ngữ văn 7, tập 2)

Xác định chủ ngữ, vị ngữ và trạng ngữ (nếu có) trong các câu sau:

a. Nhìn qua ô cửa, ta có cảm tưởng như đứng trước một bể nuôi cá khổng lồ.

(Giuyn Véc-nơ, Dòng “Sông Đen”)

b. Trái tim cháy sáng rực như mặt trời, sáng hơn mặt trời, và cả khu rừng im lặng, sáng lên dưới ngọn đuốc của lòng thương yêu vĩ đại đối với mọi người.

(Mác-xim Go-rơ-ki, Trái tim Đan-kô)

c. Trời đã về chiều và dưới ánh hoàng hôn, sông đỏ như dòng máu nóng hổi phụt ra từ bộ ngực bị xé rách của Đan-kô.

(Mác-xim Go-rơ-ki, Trái tim Đan-kô)

Nếu chúng ta bỏ bớt các cụm từ “khổng lồ” ở câu a, “dưới ngọn đuốc của lòng thường yêu vĩ đại đối với mọi người” ở câu b, “phụt ra từ bộ ngực bị xé rách của Đan-kô” ở câu c thì ý nghĩa của các câu trên sẽ thay đổi như thế nào?

Trả lời:

a. Nhìn qua ô cửa, ta / có cảm tưởng như đứng trước một bể nuôi cá khổng lồ.

           TN             CN                 VN

b. Trái tim / cháy sáng rực như mặt trời, sáng hơn mặt trời,và cả khu rừng/ im lặng,

   CN1                    VN1                                                                 CN2

sáng lên dưới ngọn đuốc của lòng thương  yêu vĩ đại đối với mọi người.

                              VN2                                                                       

c. Trời/ đã về chiều và dưới ánh hoàng hôn, sông/ đỏ như dòng máu nóng hổi phụt

CN1       VN1                     TN                        CN2                                                     ra từ bộ ngựcbị xé rách của Đan-kô.

                          VN2

-        Nếu chúng ta bỏ bớt các cụm từ “khổng lồ” ở câu a, “dưới ngọn đuốc của lòng thường yêu vĩ đại đối với mọi người” ở câu b, “phụt ra từ bộ ngực bị xé rách của Đan-kô” ở câu c thì ý nghĩa của các câu trên về sắc thái, mức độ sẽ bị giảm bớt, không miêu tả chi tiết, việc biểu đạt, miêu tả sẽ trở nên chung chung, không chi tiết.

Câu 3 (trang 84, sgk Ngữ văn 7, tập 2)

Mở rộng các thành phần được gạch chân trong các câu sau bằng cụm từ, sau đó so sánh để làm rõ sự khác biệt về nghĩa giữa câu vừa mở rộng và câu trước khi mở rộng:

a. Trời mưa.

b. Chú mèo đang nằm ngủ ngon lành.

c. Dưới ánh trăng, cảnh vật trông thật đẹp.

Trả lời:

a.     Trời mưa (đơn thuần là mưa) => Trời mưa to tạo thành những bọt nước trắng xoá. ( chỉ mức độ mưa chính xác)

b.    Chú mèo đang nằm ngủ ngon lành. (miêu tả chung là chú mèo) => Chú mèo với bộ long vàng óng đang nằm ngủ ngon lành.(miêu tả chi tiết chú mèo lông vàng)

c.     Dưới ánh trăng, cảnh vật trông thật đẹp.(miêu tả ánh trăng bình thường) => Dưới ánh trăng sáng lung lịnh, cảnh vật trong thật đẹp. (miêu tả chi tiết ánh trăng sáng)

ð Việc mở rông các thành phần trong câu làm cho ý nghĩa câu văn trở nên đầy đủ, với mức độ, sắc thái biểu đạt chính xác.

Câu 4 (trang 84, sgk Ngữ văn 7, tập 2)

Xác định và nêu tác dụng của biện pháp tu từ được sử dụng trong câu sau:

a. Trước ánh sáng của trái tim Đan-kô, bóng tối tan tác và run lẩy bẩy, nhào xuống cái mõm hôi thối của đầm lầy nơi rừng sâu núi thẳm.

(Mác-xim Go-rơ-ki, Trái tim Đan-kô)

b. Cây cối được ánh chớp lạnh lẽo rọi sáng, nom như những vật sống, đang dang rộng những cánh tay dài ngoằn ngoèo, đan thành một mạng lưới dày xung quanh đoàn người, có ngăn chặn họ.

(Mác-xim Go-rơ-ki, Trái tim Đan-kô)

Trả lời:

a. Biện pháp nhân hoá (bóng tối tan tác và run lẩy bẩy, nhào xuống cái mõm hôi thối của đầm lầy nơi rừng sâu núi thẳm)

=> Tác dụng: làm cho vạn vật trở nên sinh động, giàu sức gọi hình, gợi cảm.

b. Biện pháp so sánh (Cây cối được ánh chớp lạnh lẽo rọi sáng, nom - những vật sống, đang dang rộng những cánh tay dài ngoằn ngoèo, đan thành một mạng lưới dày xung quanh đoàn người, có ngăn chặn họ)

=> Tác dụng: miêu tả sự vật sống động, tạo sự liên tưởng.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Soạn bài Mỗi ngày của Ích-chi-an (Ichtyan)

Soạn bài Viết đoạn văn tóm tắt văn bản

Soạn bài Thảo luận nhóm về một vấn đề gây tranh cãi

Soạn bài Ôn tập trang 95

Soạn bài Tri thức Ngữ văn trang 96