Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 104 Tập 2 - Ngắn nhất Chân trời sáng tạo

Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 7 trang 104 Tập 2

Câu 1 (trang 104, sgk Ngữ văn 7 tập 2)

Đọc đoạn thơ sau:

Em bé ngồi nhìn ra ruộng lúa

Trời tối trên đầu hè. Nửa vầng trăng non.

(Vũ Quần Phương, Đợi mẹ)

a. Xác định nghĩa của từ “non” trong đoạn thơ trên. Dựa vào đâu em xác định được nghĩa ấy của từ?

b. Từ trường hợp trên, em hãy nêu cách xác định nghĩa của từ dựa vào ngữ cảnh.

Trả lời:

a.     Từ “non” trong đoạn thơ trên chỉ sự mới mọc, là vầng trăng đầu tháng, chưa tròn, trăng khuyết. Dựa vào “Nửa vầng trăng” em xác định được nghĩa của từ.

b.    Từ ví dụ trên, em hãy nêu cách xác định nghĩa của từ dựa vào ngữ cảnh.

-        Trong mỗi ngữ cảnh, từ thể hiện khả năng kết hợp với các yếu tố khác, qua đó bộc lộ một nghĩa xác định nào đó.

-        Khi xác định nghĩa của từ, cần phải lưu ý xem trong ngữ cảnh này, từ có được dùng với nghĩa thông thường hay dùng với nghĩa khác.

Câu 2 (trang 104, sgk Ngữ văn 7 tập 2)

Đọc đoạn thơ sau:

                   Trái tim tôi trong một phút bỗng mềm đi,

           Một nỗi gì lâng lâng như hạnh phúc.

              Được âu yếm, được vuốt ve, đùm bọc,

Được âm thầm cất tiếng ca ru

a. Dựa vào ngữ cảnh, hãy xác định nghĩa của từ “mềm”.

b. Đặt một câu có từ “mềm” được dùng với nghĩa trên.

Trả lời:

a.     Từ “mềm” trong ngữ cảnh này thể hiện sự rung động, sự dịu dàng, trìu mến, phải lòng.

b.    Chính lời xin lỗi chân thành của anh ấy đã khiến tôi mềm lòng.

Câu 3 (trang 105, sgk Ngữ văn 7 tập 2)

Đọc đoạn trích sau:

       Quả tim cậu không phải lúc nào cũng ngoan ngoãn: trước kia nó quen được đi hoài đi mãi, bây giờ nó chỉ muốn mau đến đích. Có lúc trái tim cậu kể lể hàng giờ liền về nỗi nhớ nhung của nó; lúc khác nó lại xúc động trước cảnh mặt trời mọc trên sa mạc đến nỗi làm cậu phải khóc thầm. Tim cậu đập nhanh khi nó kể về kho báu, đập chậm hẳn khi cậu mơ màng lặng nhìn chân trời vô tận trên sa mạc. Nhưng nó không bao giờ câm nín, kể cả khi cậu và nhà luyện kim đan không nói với nhau một lời nào.

(Pao-lo Cau-ê-lô, Nhà giả kim)

a. Xác định nghĩa của từ “câm nín” trong đoạn văn trên.

b. Dựa vào đâu em nhận ra nghĩa ấy của từ?

Trả lời:

a.     Từ “câm nín” trong đoạn văn trên được hiểu là ngừng hoạt động, ngừng đập, im lặng (trái tím)

b.    Dựa vào “Tim cậu đập nhanh…., đập chậm…” để nhận ra nghĩa của từ.

Câu 4 (trang 105, sgk Ngữ văn 7 tập 2)

Xác định nghĩa của các từ ngữ được in đậm trong các câu sau và giải thích cách xác định nghĩa của các từ ấy.

a. Cha ông ta đã mở mang vùng đất hoang này để trồng trọt, sinh sống từ rất lâu đời. Công lao khai khẩn ấy con cháu cần đời đời ghi nhớ.

b. Một mình chị ấy quán xuyến mọi việc trong gia đình từ dọn dẹp, nấu ăn đến đưa đón, dạy dỗ con cái.

c. Người vị tha luôn vì người khác, biết nghĩ cho người khác. Đây là một đức tính tốt. Trái với người vị tha là người vị kỉ.

d. Bây giờ tôi chẳng thiết tha với chuyện gì cả. Tôi chỉ tha thiết mong anh giải quyết cho trường hợp của tôi.

Trả lời:

a.     “Khai khẩn” nghĩa là khai phá, khai hoang, tiên phong, moẻ đường.

Dựa vào “mở mang vùng đất hoang này” để xác định nghĩa của từ.

b.    “Quán xuyến” nghĩa là quản lí, sắp xếp, đảm đượng, trong coi mọi việc

Dựa vào “dọn dẹp, nấu ăn đến đưa đón, dạy dỗ con cái” để xác định nghĩa của từ.

c.     “Người vị kỉ” nghĩa là ích kỉ, chỉ quan tâm tới lợi ích của bản thân.

Dựa vào “Trái với người vị tha” để xác định nghĩa của từ.

d.    “Thiết tha” nghĩa là quan tâm, gắn bó, yêu quý.

Dựa vào “tha thiết mong anh giải quyết cho trường hợp của tôi” để xác định nghĩa của từ.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Soạn bài Mẹ

Soạn bài Viết bài văn biểu cảm về con người

Soạn bài Trình bày ý kiến về một vấn đề trong đời sống

Soạn bài Ôn tập trang 112

Soạn bài Đọc và tiếng Việt