Lý thuyết Đơn chất và hợp chất – Phân tử (mới 2023 + Bài Tập) - Hóa học 8

Lý thuyết Hóa 8 Bài 6: Đơn chất và hợp chất – Phân tử

Bài giảng Hóa 8 Bài 6: Đơn chất và hợp chất – Phân tử

1. Đơn chất

- Đơn chất là những chất được tạo nên từ một nguyên tố hóa học.

- Phân loại: dựa trên tính chất của từng nguyên tố mà đơn chất được chia thành đơn chất kim loại và đơn chất phi kim.

a) Đơn chất kim loại:

Ví dụ: nhôm, đồng, kẽm, sắt,…

+ Có tính chất dẫn điện, dẫn nhiệt, ánh kim.

+ Các nguyên tử sắp xếp khít nhau và theo một trật tự xác định.

Hình 1: Mô hình tượng trưng một mẫu kim loại đồng (rắn)

b) Đơn chất phi kim:

+ Không có những tính chất như đơn chất kim loại (trừ than chì dẫn được điện).

+ Các nguyên tử được liên kết theo một số nhất định và thường là 2.

Ví dụ: hiđro, oxi, lưu huỳnh,…

Hình 2: Mô hình tượng trưng một mẫu khí hiđro (a) và khí oxi (b)

2. Hợp chất

a. Hợp chất là gì?

- Hợp chất là những chất được cấu tạo từ 2 nguyên tố trở lên.

Ví dụ: Nước được tạo nên từ hai nguyên tố hóa học là H và O, muối ăn được tạo nên từ hai nguyên tố hóa học là Na và Cl, axit sunfuric được tạo nên từ 3 nguyên tố hóa học là H, S và O …

- Phân loại:

Hợp chất được phân loại thành:

+ Hợp chất vô cơ như: nước, muối ăn, axit sunfuric,…

+ Hợp chất hữu cơ: metan, đường, xenlulozơ,…

b. Đặc điểm cấu tạo:

Trong hợp chất, nguyên tử của các nguyên tố liên kết với nhau theo một tỉ lệ và một thứ tự nhất định.

Hình 3: Mô hình tượng trưng một mẫu muối ăn (rắn)

3. Phân tử

a. Định nghĩa

- Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm một số nguyên tử liên kết với nhau và thể hiện đầy đủ tính chất hóa học của chất.

Ví dụ: Nước có hạt hợp thành gồm 2 H liên kết với 1 O; khí hiđro có hạt hợp thành là hai nguyên tử cùng loại liên kết với nhau.

Hình 4: Mô hình tượng trưng một mẫu nước (lỏng)

- Với đơn chất kim loại, nguyên tử là hạt hợp thành có vai trò như phân tử.

b. Phân tử khối

- Cũng như nguyên tử khối, phân tử khối là khối lượng của phân tử tính bằng đơn vị cacbon.

- Cách tính: phân tử khối của một chất bằng tổng nguyên tử khối của các nguyên tử trong phân tử chất đó.

Ví dụ: phân tử khối của nước (H₂O) là 1.2 + 16 = 18 đvC

4. Trạng thái của chất

- Mỗi mẫu chất là một tập hợp vô cùng lớn những nguyên tử hay những phân tử.

- Tùy điều kiện về nhiệt độ và áp suất, một chất có thể ở ba trạng thái:

+ Rắn: các hạt sắp xếp khít nhau và dao động tại chỗ.

+ Lỏng: các hạt xếp sát nhau và trượt lên nhau.

+ Khí: các hạt ở rất xa nhau và chuyển động nhanh hơn về nhiều phía.

Hình 5: Sơ đồ ba trạng thái của chất: rắn (a), lỏng (b) và khí (c)

Trắc nghiệm Hóa học lớp 8 Bài 6: Đơn chất và hợp chất – phân tử

Câu 1: Đơn chất là những chất tạo nên từ

A. hai nguyên tố hóa học trở lên.

B. một nguyên tố hóa học.

C. một nguyên tử.

D. hai nguyên tử trở lên.

Câu 2: Hợp chất là những chất tạo nên từ

A. hai nguyên tố hóa học trở lên, trong đó có một nguyên tố là oxi.

B. một nguyên tố hóa học.

C. hai nguyên tố hóa học trở lên.

D. hai nguyên tử trở lên.

Câu 3: Chất nào sau đây là đơn chất?

A. Kim loại sắt tạo nên từ Fe.

B. Canxi cacbonat tạo nên từ Ca, C và O.

C. Khí amoniac tạo nên từ N và H.

D. Nước tạo nên từ H và O.

Câu 4: Đơn chất kim loại là

A. khí nitơ.

B. khí hiđro.

C. lưu huỳnh.

D. magie.

Câu 5: Phân tử là hạt đại diện cho chất, gồm

A. một số nguyên tử liên kết với nhau.

B. một số nguyên tố hóa học liên kết với nhau.

C. một nguyên tử kim loại liên kết với một nguyên tử phi kim.

D. một nguyên tử oxi liên kết với một nguyên tử phi kim.

Câu 6: Cho các chất sau:

(1) Khí ozon có phân tử gồm 3 O liên kết với nhau.

(2) Axit sunfuric có phân tử gồm 2 H, 1 S và 4 O liên kết với nhau.

(3) Natri cacbonat (sođa) có phân tử gồm 2 Na, 1 C và 3 O liên kết với nhau.

(4) Khí nitơ có phân tử gồm 2 N liên kết với nhau.

(5) Glucozơ có phân tử gồm 6 C, 12 H và 6 O liên kết với nhau.

Số đơn chất và hợp chất lần lượt là:

A. 3 và 2.

B. 2 và 3.

C. 1 và 4.

D. 4 và 1.

Câu 7: Phân tử khối của khí metan (biết phân tử gồm 1 C và 4 H) là

A. 12.

B. 14.

C. 16.

D. 18.

Câu 8: Chất nào sau đây có phân tử khối là 158 đvC?

A. Axit nitric, biết phân tử gồm 1 H, 1 N và 3 O.

B. Nước, biết phân tử gồm 2 H và 1 O.

C. Khí oxi, biết phân tử gồm 2 O.

D. Thuốc tím (kali pemanganat), biết phân tử gồm 1 K, 1 Mn và 4 O.

Câu 9: Phân tử khí clo nặng hay nhẹ hơn, bằng bao nhiêu lần so với phân tử khí oxi?

A. nhẹ hơn 0,8 lần.

B. nặng hơn 3 lần.

C. nhẹ hơn 0,45 lần.

D. nặng hơn 2,2 lần.

Câu 10: Khi chất ở trạng thái rắn các hạt

A. sắp xếp khít nhau và dao động tại chỗ.

B. ở gần sát nhau và chuyển động trượt lên nhau.

C. rất xa nhau và chuyển động nhanh hơn, về nhiều phía (hỗn hộn).

D. đứng yên không dao động.

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Hóa lớp 8 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 8: Bài luyện tập 1  

Lý thuyết Bài 9: Công thức hoá học  

Lý thuyết Bài 10: Hoá trị  

Lý thuyết Bài 11: Bài luyện tập 2 

Lý thuyết Bài 12: Sự biến đổi chất