Soạn bài Ôn tập trang 113 - Ngắn nhất Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo

Soạn bài Ôn tập trang 113

Câu 1 (trang 113 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Đọc lại các bài thơ Bạn đến chơi nhà, Đề đền Sầm Nghi Đống, Tự trào I và hoàn thành bảng sau (làm vào vở):

	Bạn đến chơi nhà	Đề đền Sầm Nghi Đống	Tự trào I
Thủ pháp trào phúng
Tình cảm, cảm xúc của tác giả
Chủ đề
Thông điệp
Nhận xét chung

Trả lời:

	Bạn đến chơi nhà	Đề đền Sầm Nghi Đống	Tự trào I
Thủ pháp trào phúng	Phóng đại kết hợp lối nói hóm hỉnh.	Nói giễu.	Nói giễu kết hợp lối nói hóm hỉnh.
Tình cảm, cảm xúc của tác giả	Tình cảm trân trọng, yêu quý bạn.	Xem thường, giễu cợt vị thần xâm lược thất bại.	Lo lắng cho thời cuộc, quan tâm vận mệnh đất nước một cách thầm kín, thể hiện sự tự nhận thức về giá trị của bản thân.
Chủ đề	Qua tiếng cười tự trào hóm hỉnh, bài thơ khẳng định tình cảm, trân trọng, yêu quý hết mực của tác giả dành cho bạn.	Thái độ bất kính, coi thường Sầm Nghi Đống, đồng thời thể hiện khát vọng bình đẳng nam – nữ của Hồ Xuân Hương.	Tiếng cười tự chế giễu vì sự bất lực của bản thân trước hoàn cảnh xã hội giao thời đầy nhiễu nhương.
Thông điệp	Tình bạn cần sự chân thành, tình cảm tự đáy lòng là trên hết.	Phụ nữ có khả năng làm được nhiều việc không kém nam giới nếu được giải phóng khỏi các quy ước, ràng buộc của xã hội phong kiến; nam - nữ cần được bình đẳng để phụ nữ có cơ hội thể hiện tài năng.	Sự tự nhận thức về tình cảnh của mình: bất lực trước hoàn cảnh và tố cáo xã hội giao thời đầy nhiễu nhương, mâu thuẫn đã đẩy những trí thức như ông vào tình cảnh này.
Nhận xét chung: Bằng việc sử dụng một cách phù hợp các thủ pháp nghệ thuật trào phúng, các tác giả đã khéo léo thể hiện tình cảm, cảm xúc của mình và gửi gắm thông điệp đến người đọc, làm rõ chủ đề của tác phẩm.

Câu 2 (trang 113 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Khi tìm hiểu một bài thơ trào phúng, cần chú ý điều gì?

Trả lời:

- Khi tìm hiểu một bài thơ trào phúng, cần chú ý:

+ Xác định và phân tích những thủ pháp nghệ thuật trào phúng.

+ Làm rõ tình cảm, cảm xúc của tác giả, chủ đề, tư tưởng, thông điệp của bài thơ.

Câu 3 (trang 113 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Vì sao khi lựa chọn từ ngữ, ngoài việc quan tâm đến phần ý nghĩa cơ bản, chúng ta cần quan tâm đến sắc thái nghĩa của từ?

Trả lời:

Vì nếu không lựa chọn được từ ngữ với sắc thái nghĩa phù hợp, chúng ta sẽ không thể diễn tả chính xác thái độ, tình cảm, nhận định... của mình đối với sự việc được đề cập trong câu hoặc đối với người nghe, người đọc.

Câu 4 (trang 113 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Việc dùng các từ ngữ in đậm trong các câu dưới đây có phù hợp không? Vì sao?

a. Ông ấy là một doanh nhân lọc lõi được nhiều người ngưỡng mộ.

b. Bà ấy tuy tuổi đã cao nhưng gương mặt vẫn rất xinh.

Trả lời:

a. Việc dùng từ “lọc lõi” trong trường hợp này là không phù hợp vì “lọc lõi” có nghĩa là “từng trải và khôn ngoan, có đủ kinh nghiệm, biết đủ mọi mánh khoé (thường hàm ý chê)” trong khi đối tượng được miêu tả ở đây là một doanh nhân “được nhiều người ngưỡng mộ”.

→ Thay từ “lọc lõi” bằng từ “thành đạt”.

b. Việc dùng từ “xinh” trong trường hợp này là không phù hợp vì “xinh” có nghĩa là “có hình dáng và những đường nét rất dễ coi, ưa nhìn (thường dùng để nói về trẻ em, phụ nữ trẻ)” trong khi đối tượng được miêu tả ở đây là người phụ nữ lớn tuổi (bà ấy tuy tuổi đã cao).

→ Thay từ “xinh” bằng từ “phúc hậu”.

Câu 5 (trang 113 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Khi viết bài văn phân tích một bài thơ, chúng ta cần đảm bảo những yêu cầu nào?

Trả lời:

Câu 6 (trang 113 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Để việc thảo luận ý kiến về một vấn đề của đời sống diễn ra hiệu quả, chúng ta cần lưu ý những gì (trước, trong và sau khi thảo luận)?

Trả lời:

- Trước khi thảo luận: cần chuẩn bị trước những ý kiến kèm theo các lí lẽ, dẫn chứng.

- Trong khi thảo luận: cần lắng nghe, ghi chép ý kiến của các bạn và tích cực trình bày, đóng góp ý kiến của mình, phản hồi ý kiến của các bạn.

- Sau khi thảo luận: cần suy ngẫm và rút kinh nghiệm về những điều bản thân hoặc

các thành viên trong nhóm đã làm tốt trong quá trình thảo luận, những điều có thể làm tốt hơn và những bài học cần rút kinh nghiệm cho lần sau. Ghi nhận những ý này vào vở để có thể xem lại khi cần thiết.

Câu 7 (trang 113 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2): Việc dùng tiếng cười để tự phê bình bản thân và phê bình người khác có tác dụng gì?

Trả lời:

Việc dùng tiếng cười để tự phê bình bản thân và phê bình người khác có tác dụng giúp chúng ta biết khoan dung với những lỗi lầm của mình và người khác trên cơ sở nhận thức: Ai cũng có điểm chưa hoàn hảo và có thể mắc lỗi; tiếng cười là cách thức phê và tự phê nhẹ nhàng, tế nhị, sâu sắc, ít gây tổn thương về mặt tình cảm hơn những cách thức khác.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Thảo luận ý kiến về một vấn đề của đời sống

Phần I. Đọc (trang 114)

Phần II. Tiếng Việt (trang 115)

Phần III. Viết (trang 116)

Phần IV. Nói và nghe (trang 117)