Soạn bài Bồng chanh đỏ trang 19 - Ngắn nhất Ngữ văn 8 Chân trời sáng tạo

Soạn bài Bồng chanh đỏ

* Chuẩn bị đọc

Câu hỏi (trang 19 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2):

Theo em, chúng ta có nên nuôi nhốt các loài động vật hoang dã hay không? Vì sao?

Trả lời:

Chúng ta không nên nuôi nhất các loài động vật hoang dã vì chúng cũng như con người, cũng rất cần môi trường tự nhiên (của riêng chúng) để sống và phát triển.

* Trải nghiệm cùng văn bản

1. Tưởng tượng: Em hình dung như thế nào về vẻ đẹp của chim bồng chanh đỏ qua lời miêu tả của chú bé Hoài?

- Chim bồng chanh đỏ là loài chim có bộ lông đẹp, rực rỡ, nhiều màu sắc, tập tính sinh hoạt độc đáo, láu lỉnh, tinh khôn một cách lạ lùng.

2. Dự đoán: Điều gì sẽ xảy ra khi hai anh em ra đầm nước, nơi chim bồng chanh làm tổ?

- Hai anh em bắt gặp chim bồng chanh đỏ.

3. Suy luận: Hành động vuốt ve đôi cánh mượt mà của chú chim bồng chanh thể hiện nét tính cách gì của Hoài?

- Nâng niu, yêu thương động vật.

4. Liên hệ: Em đã bao giờ trải nghiệm cảm giác “tiếc ngẩn tiếc ngơ” khi từ bỏ một thứ mình yêu thích?

- Cảm giác “tiếc ngẩn tiếc ngơ” đã đến với em khi em phải nhường đồ chơi cho 1 bạn đang khóc ở trong lớp hồi học mẫu giáo nhưng em nghĩ bạn cần an ủi vào lúc ấy nên em không buồn nữa.

* Suy ngẫm và phản hồi

Nội dung chính: Văn bản là câu chuyện cảm động về tình cảm của hai anh em Hoài

với loài chim bồng chanh đỏ. Đồng thời gửi gắm đến người đọc thông điệp: Con người cần đối xử với con vật bằng tình yêu thương, sự săn sóc và tạo không gian cho chúng phát triển là điều nên làm nhất.

Câu 1 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2):

Xác định để tài và nội dung bao quát của văn bản.

Trả lời:

- Đề tài: Tuổi thơ cới thiên nhiên.

- Nội dung bao quát: Truyện Bồng chanh đỏ kể về hai anh em chú bé Hoài vốn yêu thích loài chim bồng chanh đỏ ở đầm nước quê hương nên đã tìm cách bắt chúng về nuôi. Vừa bắt xong, hai anh em quyết định trả chú chim về lại tổ để vợ chồng chú có cuộc sống tự do.

Câu 2 (trang 24 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2):

Liệt kê các chi tiết miêu tả hành động, tình cảm, suy nghĩ của nhân vật Hoài trong các thời điểm:

– Khi vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước.

– Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm.

– Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ.

Từ những chi tiết đó, em có nhận xét gì về sự chuyển biến trong tình cảm và nhận thức của nhân vật Hoài?

Trả lời:

Hoàn cảnh	Chi tiết miêu tả nhân vật Hoài			Nhận xét (về sự chuyển biến của Hoài)
	Hành động	Tình cảm	Suy nghĩ
Khi vợ chồng bồng chanh đỏ mới đến ở đầm nước.	Ngày nào cũng ra đầm nước ngắm nhìn.	Say mê vẻ đẹp của bồng chanh đỏ.	Bồng chanh đỏ là giống chim quý.	- Về mặt nhận thức: chuyển từ mong muốn sở hữu giống chim quý hiếm đến việc tôn trọng cuộc sống tự do của vợ chồng bồng chanh đỏ. - Về mặt tình cảm: chuyển từ tình yêu ích kỉ đối với chim bồng chanh sang tình cảm vị tha, lo lắng, biết cầu mong điều tốt đẹp cho gia đình bồng chanh đỏ.
Khi đi bắt chim bồng chanh đỏ với anh Hiền trong đêm	- Sẵn sàng lội xuống bùn. - Thò tay vào tổ bắt chim. - Vuốt ve chú chim khi bắt được nó.	- Hồi hộp, lo lắng khi tham gia bắt chim. - Tức giận anh Hiền vì thả chim bồng chanh về lại tổ.	Đi bắt chim quý để được sở hữu chúng.
Khi ra đầm nước một mình sau sự kiện anh Hiền trả chim bồng chanh về tổ cũ.	Lén anh Hiền đi bắt chim bồng chanh một mình.	- Hào hứng với kế hoạch riêng (đi bắt chim một mình để khoe với lũ bạn). - Thương chim bồng chanh vì phải sơ tán khỏi tổ.	Có thể quay trở lại bắt chim bồng chanh đỏ.

Câu 3 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2):

Phân tích một số điểm giống và khác nhau (trong suy nghĩ, tình cảm, hành động) của Hiền và Hoài. Qua việc miêu tả hai nhân vật này, nhà văn thể hiện cách nhìn cuộc sống, con người như thế nào?

Trả lời:

	Hiền	Hoài
Giống nhau	+ Về tình cảm: đều yêu mến chim bằng chanh đỏ. + Về suy nghĩ: đều có ý định ban đầu là bằng mọi cách phải sở hữu được loài chim quý này.
Khác nhau	Về suy nghĩ: Anh Hiền chín chắn, chững chạc và ý thức về việc tôn trọng quyền tự do của đôi chim bồng chanh trước chú bé Hoài. Anh chính là người phân tích để Hoài hiểu tại sao không nên bắt chim về nhà nuôi.
	Về hành động: Anh Hiền có hành động quyết liệt trong việc ngăn cản Hoài bắt chim bồng chanh lần thứ hai. Đó là hành động bảo vệ dựa trên sự yêu thương và hiểu biết.

→ Cái nhìn nhân ái, đôn hậu, đề cao tình yêu thương, vị tha (biết nghĩ cho người khác) và thái độ tôn trọng quyền tự do của mọi người, mọi sinh vật sống.

Câu 4 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2):

Lựa chọn và phân tích ý nghĩa của một số chi tiết tiêu biểu trong truyện.

Trả lời:

Chi tiết tiêu biểu	Ý nghĩa, tác dụng
Anh Hiền trả lại chim bồng chanh vào tổ sau khi bắt được.	- Tính cách chín chắn của nhân vật, nhận thức được sự sai trái của hành động bắt chim. - Chi tiết gây nên thái độ chống đối ngầm của Hoài, thúc đẩy sự kiện Hoài một mình đi bắt chim bồng chanh.
Anh Hiền ngăn Hoài bắt lại chim bồng chanh lần hai.	- Lòng nhân hậu, biết nhận sai của chú bé Hoài. - Chi tiết hóa giải mâu thuẫn giữa hai anh em Hiền – Hoài.
Hoài thầm trò chuyện cùng với chim bồng chanh sau khi biết chúng phải bỏ tổ mà đi.	- Tình yêu thương của Hoài dành cho loài chim bồng chanh. - Chứa đựng niềm hi vọng chim bồng chanh về lại tổ cũ với cuộc sống ấm êm để hai anh em không còn ân hận vì trót phá tổ của chúng.

Câu 5 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2):

Chủ đề của truyện này là gì? Nêu một vài căn cứ giúp em xác định chủ đề

Trả lời:

- Chủ đề tình yêu thương và sự tôn trọng quyền sống tự do đối với loài vật.

- Căn cứ:

Sự kiện	Phát hiện chim bồng chanh, đi bắt giống chim quý, trả chim về tổ cũ, lén đi bắt chim một mình, mong ước cuộc sống yên ổn cho gia đình chim bồng chanh đỏ.
Nhân vật và mối quan hệ giữa nhân vật với hoàn cảnh và các nhân vật khác	- Chú bé Hoài trong mối quan hệ với không gian làng quê, với đầm sen thơ mộng, nơi sinh sống của giống chim quý. - Mối quan hệ giữa Hoài với anh trai (người truyền cho cậu bé tình yêu, niềm say mê các giống chim quý hiếm), với những người xung quanh (lũ bạn cũng say mê chim bồng chanh).
Chi tiết và mối quan hệ giữa các chi tiết	Nhan đề Bồng chanh đỏ và mối quan hệ giữa nhan đề này với một loạt các chi tiết như phát hiện ra chim bồng chanh, đi tìm bắt chim, háo hức vì bắt được chim quý, thả chim về tổ cũ, lén bắt lại chim và thái độ, cách ứng xử của các nhân vật sau khi nhận thức được vấn đề (yêu thương, tôn trọng, bảo vệ, mong muốn điều tốt đẹp cho chim bồng chanh).
Điểm nhìn, ngôi kể, cách kể chuyện	- Nhân vật Hoài – một nhân vật trong truyện – kể lại câu chuyện của hai anh em. - Ngôi kể thứ nhất này tạo nên cách nhìn chủ quan, nhiều cảm xúc, suy nghĩ. - Điểm nhìn trong sáng, chân thực của một chủ bé nông thôn tinh nghịch nhưng nhân hậu, biết nhận lỗi và sửa sai.

Câu 6 (trang 25 sgk Ngữ văn lớp 8 Tập 2):

Lời nhắn nhủ của chú bé Hoài dành cho vợ chồng bồng chanh đỏ ở cuối truyện gợi cho em suy nghĩ gì về cách ứng xử của con người với loài vật? Viết khoảng năm câu để trả lời câu hỏi này.

Trả lời:

Đoạn văn tham khảo

Lời nhắn nhủ của chú bé Hoài dành cho vợ chồng bồng chanh đỏ ở cuối truyện gợi cho em nhiều suy nghĩ về cách ứng xử của con người với loài vật. Đó là bài học về cách ứng xử, sống chan hòa với các loài vật, không bắt nhốt, không sát hại chúng. Mỗi chúng ta nên tìm hiểu vẻ đẹp của thế giới loài vật để hiểu đúng giá trị của chúng. Say mê, ngưỡng mộ vẻ đẹp của các loài vật nhưng vẫn tôn trọng cuộc sống tự do của chúng. Và đặc biệt, mỗi chúng ta hãy biết chăm sóc, bảo vệ các loài động vật, nhất là các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng trong thế giới tự nhiên.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 8 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Bố của Xi-mông (Simon)

Đảo sơn ca

Thực hành tiếng Việt trang 32

Cây sồi mùa đông

Viết bài văn phân tích một tác phẩm văn học