Soạn bài Bản đồ dẫn đường trang 56 (Kết nối tri thức)

Soạn bài Bản đồ dẫn đường

* Trước khi đọc

Câu 1 (trang 56 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):Vì sao khách du lịch thường chuẩn bị một tấm bản đồ trước khi đến một miền đất lạ?

Trả lời:

Khách du lịch thường chuẩn bị một tấm bản đồ trước khi đến một miền đất lạ vì lần đầu tiên khi ở một miền đất lạ, tấm bản đồ có tác dụng chỉ đường, giúp ta đến được nơi cần đến.

Câu 2 (trang 56 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Đến với tương lai, mỗi người phải tự tìm cho mình một “con đường” hay đã có “con đường” do ai đó vạch sẵn?

Trả lời:

Đến với tương lai, mõi chúng ta cần tìm cho mình một “con đường” riêng, vì chỉ có bản thân mới biết con đường nào phù hợp với mình. Chỉ khi chọn được “con  đường” đúng và phù hợp thì bản thân chúng ta mới phát triển được.

* Đọc văn bản

1. Theo dõi: Văn bản được mở đầu bằng cách kể lại một câu chuyện có tính chất ngụ ngôn.  

Trả lời:

Văn bản được mở đầu bằng cách kể lại một câu chuyện có tính chất ngụ ngôn vì sử dụng cách mở đầu và từ ngữ có tính chất ngụ ngôn: có một người đàn ông nọ, một lúc lâu sau  

2. Theo dõi: Cách giải thích hình ảnh “tấm bản đồ dẫn đường”.  

Trả lời:

Cách giải thích hình ảnh “tấm bản đồ dẫn đường” vô cùng độc đáo, được truyền từ bố mẹ cho chúng ta:

+ Tấm bản đồ dẫn đường là cách nhìn về cuộc đời này, bao gồm cả cách nhìn về con người.

+ Tấm bản đồ có thể cảnh báo “Cuộc đời này hết sức hiểm nguy, phải chiến đấu hết sức mới mong sống sót” trong khi tấm bản đồ khác thì hướng dẫn “Bản chất của con người đều tốt cả. Càng thân thiết với nhiều người bao nhiêu càng tốt cho bản thân ta bấy nhiêu!”.

3. Theo dõi: Vai trò của “tấm bản đồ dẫn đường” đối với đường đời của con người. 

Trả lời:

Vai trò của “tấm bản đồ dẫn đường” đối với đường đời của con người là:

- Quyết định cách nhìn của chúng ta đối với cuộc sống, với mọi người và với chính bản thân mình.

- Quyết định thành bại của chúng ta trong cuộc sống.

4. Theo dõi: Những khó khăn của “ông” khi tìm kiếm “tấm bản đồ” cho mình.

Trả lời:

Những khó khăn của “ông” khi tìm kiếm “tấm bản đồ” cho mình là:

+ Chưa bao giờ cảm thấy tự tin với quan điểm của mình.

+ Tấm bản đồ của ông đã có lúc cảm thấy thực sự bế tắc. Ông không có một ngọn đèn đường nào để đứng cạnh mà tìm kiếm.

5. Theo dõi: Cách kết thúc văn bản.  

Trả lời:

Cách kết thúc của văn bản là lời dặn dò của người ông với cháu của mình, “Cách duy nhất để tìm một bản đồ khác, đó là sẵn sàng tìm kiếm trong bóng tối…Không nhất thiết phải là tấm bản đồ trao sẵn, hay tấm bản đồ giống hệt bố mẹ minhg, mà là tấm bản đồ cháu tự vẽ lên bằng chính kinh nghiệm của mình”.

* Sau khi đọc

Nội dung chính Bản đồ dẫn đường: 

Văn bản nhấn mạnh vai trò của tấm bản đồ dẫn đường đối với cuộc đời của mỗi con người. Mỗi chúng ta cần tìm ra “tấm bản đồ” cho riêng mình để có thể xác định phương hướng, nhìn nhận lại chính mình rồi tự đó hoàn thiện bản thân.

Câu 1 (trang 58 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Nêu tác dụng của cách mở đầu văn bản bằng việc kể lại câu chuyện có tính chất ngụ ngôn.

Trả lời:

Tác dụng của cách mở đầu văn bản bằng việc kể lại câu chuyện có tính chất ngụ ngôn là:

+ Giúp người đọc rút ra được bài học, kinh nghiệm nào đó.

+ Giúp người đọc lôi cuốn vào văn bản và suy nghĩ về ý nghĩa của câu chuyện ngụ ngôn, từ đó khơi gợi hứng thú người đọc.

Câu 2 (trang 58 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Từ cách tìm chìa khóa rất kì khôi của người đàn ông trong câu chuyện, tác giả liên hệ đến vấn đề gì?

Trả lời:

Từ cách tìm chìa khóa rất kì khôi của người đàn ông trong câu chuyện, tác giả liên hệ đến vấn đề chỉ có bản thân chúng ta mới tự tìm kiếm được lời giải trước vấn đề mà ta gặp phải, chứ không phải từ ngoại cảnh.

Câu 3 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Trong văn bản, tác giả lí giải về hai khía cạnh của hình ảnh ẩn dụ “tấm bản đồ”. Khi bàn về hai khía cạnh đó, tác giả dùng những lí lẽ và bằng chứng nào để thuyết phục người đọc?

Trả lời:

- Trong văn bản, tác giả lí giải về hai khía cạnh của hình ảnh ẩn dụ “tấm bản đồ” đó là: Tấm bản đồ là cách nhìn về những người xung quanh và là cách nhìn nhận về bản thân chúng ta.

-  Khía cạnh 1: Tấm bản đồ là cách nhìn về cuộc đời, về con người.

+ Lí lẽ: Cách nhìn nhận về cuộc đời và con người tất yếu sẽ hình thành ở mỗi chúng ta, được truyền từ bố mẹ, được điều chỉnh theo hoàn cảnh sống, theo tôn giáo hay kinh nghiệm bản thân. Nếu có hai cách nhìn về cuộc đời và con người không giống nhau thì tất yếu sẽ dẫn đến hai sự lựa chọn khác nhau về cuộc đời.

+ Bằng chứng: câu chuyện về sự khác nhau trong cách nhìn đời của mẹ “ông” và của bản thân “ông” dẫn đến hai quan điểm sống khác nhau.

- Khía cạnh 2: Tấm bản đồ còn là cách nhìn nhận về bản thân chúng ta.

+ Lí lẽ: Đoạn văn đặt ra hàng loạt các câu hỏi để triển khai ý “nhìn nhận về bản thân”: Tôi có phải là người đáng yêu? Tôi có giàu, có thông minh? Tôi có quá yếu đuối và dễ dàng bị người khác làm cho tổn thương? Khi gặp khó khăn, tôi sẽ gục ngã, hay chiến đấu một cách ngoan cường? Người viết lí giải: Từng câu trả lời cho những câu hỏi trên sẽ là từng nét vẽ tạo nên hình dáng tấm bản đồ nà chúng ta mang theo trong tâm trí mình.

+ Bằng chứng: Câu chuyện về chính cuộc đời ông: sau vụ tai nạn, ông đã có những thay đổi để có thể hiểu mình là ai, ý nghĩa cuộc sống là gì?

Câu 4 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Cháu biết không, tấm bản đồ của ông lúc ấy thật sự bế tắc – “ông” đã tâm sự với “cháu” như vậy. Theo em, vì sao “ông” bế tắc trong việc tìm kiếm tấm bản đồ của riêng mình? Kinh nghiệm ấy của “ông” có thể giúp “cháu” rút ra được bài học gì?

Trả lời:

- Theo em, ông bế tắc trong việc tìm kiếm tấm bản đồ của riêng mình vì:

Qua lời kể, “ông” tiết lộ rằng, từ nhỏ, cái nhìn về cuộc đời và con người của ông hoàn toàn trái ngược với cách nhìn của mẹ ‘ông”. “Ông” thì yêu mến và tin tưởng mọi người xung quanh, thấy cuộc dời là chốn an toàn. Ngược lại, mẹ “ông” thấy cuộc đời là nơi đầy nguy hiểm, luôn cần đề phòng và cảnh giác. Chính điều đó đã làm cho ông mất tự tin với quan điểm của chính mình và trở nên vô cùng khó khăn trong việc xác định tấm bản đồ riêng của bản thân.

Câu 5 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Trong hai ý kiến khác nhau sau đây, em tán đồng ý kiến nào? Vì sao?

a. Cuộc sống chỉ toàn những chuỗi lo âu, đau khổ, còn niềm vui thì hiếm hoi và dễ dàng vụt mất như cánh chim trời!

b. Cuộc sống là một món quà quý mà chúng ta phải trân trọng.

Trả lời:

Những góc khuất, những điều chưa tốt đẹp của cuộc sống đều xuất phát từ cách suy nghĩ và thái độ của con người. Nếu nhìn nhận một cách tích cực, coi cuộc sống là một món quà, ta sẽ trân trọng, nâng niu cuộc sống và làm cho nó ngày càng tốt đẹp hơn. Chính vì vậy, cuộc sống dù không hiếm những buồn khổ, lo âu nhưng cũng là một món quà vô cùng đáng quý mà chúng ta nên trân trọng.

Câu 6 (trang 59 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): Đọc lời khuyên của “ông” dành cho “cháu ở phần cuối văn bản, em rút ra điều gì cho bản thân?

Trả lời:

Đọc lời khuyên của “ông” dành cho “cháu” ở phần cuối văn bản, em rút ra:

Không chỉ Sam, mỗi bản trẻ cần phải tìm kiếm cho mình tấm bản đồ, bởi trên cuộc đời này, mỗi con người sẽ có một hành trình riêng, không ai giống ai. Trong quá trình để trưởng thành, bài học chỉ được rút ra từ những trải nghiệm của bản thân, kể cả thành công hay thất bại, không thể bắt chước, vay mượn kinh nghiệm sống của bất kì ai.

* Viết kết nối với đọc 

Đề bài: Trên “con đường” đi tới tương lai của bản thân, “tấm bản đồ” có vai trò như thế nào? Hãy trả lời câu hỏi trên đây bằng một đoạn văn (khoảng 5 – 7 câu).

Trên “con đường” đi tới tương lai của bản thân, “tấm bản đồ” có vai trò như thế nào? Hãy trả lời câu hỏi trên đây bằng một đoạn văn (Mẫu 1)

Trên con đường đi tới tương lai của bản thân, mỗi người cần đi tìm “tấm bản đồ” cho riêng mình. Đó là cách chúng ta nhìn nhận lại cuộc sống, về mọi người xung quanh và thậm chí là chính bản thân mình.  “Tấm bản đồ” giống như một chiếc la bàn, giúp chúng ta xác định phương hướng để tránh có những lối đi sai lầm. “Tấm bản đồ” giúp con người chủ động, tự tim vào hướng đi do mình lựa chọn, nó có thể giúp chúng ta vượt qua thử thách trên đường đời. Mỗi con người đều sẽ có những hướng đi và lựa chọn riêng nên “tấm bản đồ” là do mỗi người tạo ra, là của riêng và là duy nhất. Chính vì vậy, cần xác định và lựa chọn chính xác “tấm bản đồ” cho riêng.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 7 sách Kết nối tri thức hay, ngắn gọn khác:

Soạn bài Tri thức Ngữ văn trang 56

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 59

Soạn bài Hãy cầm lấy và đọc

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 64

Soạn bài Nói với con

Soạn bài Viết bài văn nghị luận về một vấn đề trong đời sống (thể hiện ý kiến phản đối một quan niệm, một cách hiểu khác về vấn đề)

Soạn bài Trình bày ý kiến về một vấn đề đời sống

Soạn bài Củng cố và mở rộng trang 73

Soạn bài Thực hành đọc: Câu chuyện về con đường