Công thức phản ứng xà phòng hóa este hay nhất (có đáp án 2024) – Hoá học lớp 12

Với Công thức phản ứng xà phòng hóa este Hoá học lớp 12 chi tiết nhất giúp học sinh dễ dàng nhớ toàn bộ các công thức phản ứng xà phòng hóa este từ đó biết cách làm bài tập Hoá học 12. Mời các bạn đón xem:

1 9,888 29/12/2023
Tải về


Công thức phản ứng xà phòng hóa este hay nhất – Hoá học lớp 12

Bài tập về phản ứng xà phòng hóa este rất phổ biến trong các đề thi, đề kiểm tra. Nó cũng chiếm phần lớn số lượng so với các dạng bài tập khác và trải đều ở các mức độ (thông hiểu - vận dụng - vận dụng cao). Bài viết này sẽ giúp các em nắm rõ và thật tự tin khi giải các bài tập thủy phân este.

1. Công thức giải bài toán phản ứng xà phòng hóa este

a) Xà phòng hóa este đơn chức, mạch hở

- Tổng quát:

RCOOR'+NaOHt°  RCOONa  +R'OH

nRCOOR’ p/ư = nNaOH p/ư = nRCOONa = nR’OH

- Một số công thức áp dụng:

+ Theo định luật bảo toàn khối lượng:

meste + mNaOH = mmuối rắn + mR’OH

+ Theo định luật bảo toàn nguyên tố:

nOH (NaOH) = nOH (R’OH); nNa (NaOH) = nNa (RCOONa)

b) Xà phòng hóa este đa chức

- Este tạo thành từ axit đơn chức và ancol đa chức (n chức): (RCOO)nR’

Công thức phản ứng xà phòng hóa este hay nhất – Hoá học lớp 12 (ảnh 1)

- Este tạo thành từ axit đa chức (n chức) và ancol đơn chức: R(COOR’)n

Công thức phản ứng xà phòng hóa este hay nhất – Hoá học lớp 12 (ảnh 1)

- Este tạo nên từ ancol và axit có nNaOHneste=m thì m là số chức este và:

+ n-COO- = nNaOH

+ meste + mNaOH = mmuối rắn + mancol

c) Xà phòng hóa este của phenol

Tổng quát:

RCOOC6H4R'+2NaOHt°RCOONa  +  R'C6H4COONa  +H2O

→ Nếu phản ứng vừa đủ:

neste=nNaOH2=nH2O=nmỗi muối

- Định luật bảo toàn khối lượng:

meste + mNaOH = mmuối rắn + mH2O

- Hỗn hợp este đơn chức có 1<nNaOHneste<2

→ Có một este của phenol.

Ví dụ: Cho 0,1 mol một este X tác dụng vừa đủ với dung dịch chứa 0,2 mol NaOH, thu được hỗn hợp hai muối của hai axit hữu cơ đều đơn chức và 6,2 g một ancol Y. Y là

A. propan-1,3-điol.

B. butan-1-ol.

C. propan-1-ol hay propan-2-ol.

D. etilenglicol.

Hướng dẫn giải

Theo đề bài sau phản ứng thu được hỗn hợp hai muối của hai axit hữu cơ đều đơn chức và ancol; lại có nNaOHneste=2→ este 2 chức tạo nên từ ancol 2 chức

→ nacol = neste = 0,1 mol

→ Mancol = 6,20,1=62(g/mol)

→ ancol Y là C2H4(OH)2 etylenglicol

→ Đáp án D

2. Bạn nên biết:

- Cô cạn dung dịch sau phản ứng được chất rắn khan, chú ý đến lượng NaOH còn dư hay không.

mrắn khan = mmuối + mNaOH (nếu có)

3. Kiến thức mở rộng

Este tạo thành từ axit đa chức (n chức) và ancol đa chức (m chức):

Rm(COO)m.nR'n +  m.nNaOH t°  mR(COONa)n+nR'(OH)m

nmuối = (số chức ancol).neste

nancol = (số chức axit).neste

n-COO- = nNaOH = (số chức ancol).(số chức axit).neste

4. Bài tập minh họa

Câu 1: Thuỷ phân hoàn toàn 0,2 mol một este E cần dùng vừa đủ 100 gam dung dịch NaOH 24%, thu được một ancol và 43,6 gam hỗn hợp muối của hai axit cacboxylic đơn chức. Hai axit đó là

A. HCOOH và CH3COOH

B. CH3COOH và C2H5COOH

C. C2H5COOH và C3H7COOH

D. C3H7COOH và C4H9COOH

Hướng dẫn giải

nNaOH = 0,6 mol

nNaOHneste=0,60,2=3

Kết hợp đề bài → este 3 chức tạo bởi axit cacboxylic đơn chức và ancol 3 chức

→ n muối = n NaOH = 0,6 mol

Gọi công thức chung của hai muối là R¯COONa

MR¯COONa=43,60,6=72,67(g/mol)

R¯=5,67 (g/mol)

→ 2 muối HCOONa và CH3COONa thỏa mãn

→ Đáp án A

Câu 2: Cho 0,1 mol phenyl axetat tác dụng hết với 300 ml dung dịch NaOH 1M. Kết thúc phản ứng, cô cạn dung dịch thì khối lượng chất rắn khan thu được là

A. 16,2 gam.

B. 22,0 gam.

C. 19,8 gam.

D. 23,8 gam.

Hướng dẫn giải

nNaOH = 0,3 mol

neste=nNaOHp/u2=nH2O=0,1 mol

Áp dụng định luật bảo toàn khối lượng:

meste + mNaOH = m rắn + mH2O

136.0,1 + 40.0,3 = m rắn + 18.0,1

→ m rắn = 23,8 gam

→ Đáp án D

Xem thêm các dạng bài tập và công thức Hoá học lớp 12 hay, chi tiết khác:

Công thức phản ứng xà phòng hóa chất béo hay nhất

Công thức bài toán đốt cháy este hay nhất

Công thức bài toán đốt cháy chất béo hay nhất

Công thức đốt cháy glucozơ hay nhất

Công thức tính số mắt xích tinh bột hay nhất

1 9,888 29/12/2023
Tải về