Thị trường là gì? Vì sao cần phải nghiên cứu thị trường

Thị trường là gì? Vì sao cần phải nghiên cứu thị trường

I. Thị trường là gì?

1. Khái niệm thị trường

Thị trường là nơi thực hiện các giao dịch mua bán, chuyển nhượng, trao đổi các loại hàng hoá, dịch vụ, vốn, sức lao động và các nguồn lực khác trong nền kinh tế.

Những đô thị thời trung cổ có những khu chợ cho người này bán hàng và người kia mua hàng. Ngày nay, sự trao đổi có thể diễn ra ở mọi thành phố, tại những nơi được gọi là khu mua bán chứ không chỉ riêng ở các chợ.

2. Chức năng của thị trường

Thị trường đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế và có 3 chức năng sau:

Chức năng cung cấp thông tin: Thông qua thị trường, người mua và người bán được cung cấp thông tin về tổng số lượng cung - cầu, quan hệ cung cầu, các yếu tố ảnh hưởng đến sản phẩm, thị trường, yêu cầu về sản phẩm. Điều này giúp cho người bán có thể biết được nên cung cấp sản phẩm nào cho khách hàng, số lượng bao nhiêu và khách hàng tiềm năng họ hướng đến là ai. Đối với người tiêu dùng, mọi người sẽ biết được giá thành của mỗi một sản phẩm để biết nên lựa chọn mặt hàng nào phù hợp với khả năng của mình, nên tìm ở đâu.

Thị trường cung cấp thông tin về quy luật cung - cầu cho người bán và người mua

Chức năng công nhận tính giá trị xã hội của hàng hóa

Bên cạnh là địa điểm giao dịch hàng hóa, dịch vụ của người mua và người bán thì một trong những chức năng của thị trường quan trọng không kém đó là chức năng thừa nhận công dụng xã hội của hàng hóa. Chức năng này được thể hiện thông qua việc một sản phẩm hàng hóa có được tiêu thụ hay không và với mức giá bán là như thế nào.

Những hàng hóa trong thị trường được bán với mức giá bằng với giá trị thì có nghĩa là xã hội đã chấp nhận công dụng của nó. Nếu hàng hóa không được tiêu thụ hoặc giá bán thấp hơn giá trị của nó thì đồng nghĩa với việc công dụng của hàng hóa không được công nhận. Trong một thị trường, hàng hóa chỉ được công nhận khi đáp ứng được nhu cầu của người tiêu dùng, những dịch vụ, sản phẩm kém chất lượng, vô dụng và có cung vượt quá cầu sẽ không được thị trường chấp nhận.

Chức năng điều tiết và kích thích hoạt động sản xuất, tiêu dùng

Dựa trên những thông tin có được từ sự vận động của quy luật kinh tế thông qua quan hệ cung cầu và giá cả của sản phẩm trên thị trường dẫn đến khả năng điều tiết của thị trường đối với hoạt động sản xuất hàng hóa và nhu cầu tiêu dùng của khách hàng từ đó kích thích hoạt động sản xuất trong xã hội hiệu quả.

3. Đặc điểm chính của thị trường là gì

Trong xã hội hiện đại, thị trường đóng vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh hoạt động kinh tế và thúc đẩy sự phát triển kinh tế. Tuy nhiên để hiểu rõ hơn về thị trường chúng ta cần tìm hiểu về đặc điểm chính ngay sau đây:

Đa dạng: Nơi tập trung của nhiều loại sản phẩm khác nhau từ hàng hóa đến dịch vụ

Cạnh tranh: Hoạt động kinh doanh đòi hỏi sự đua tranh giữa các nhà sản xuất, nhà cung cấp về giá cả và chất lượng sản phẩm nhằm thu hút khách hàng.

Không có tính ổn định lâu dài: Là “nơi” luôn vận động thay đổi một cách nhanh chóng theo thời gian.  

Không bị giới hạn không gian và thời gian: Linh hoạt, không giới hạn địa lý, có sự liên kết bao gồm khu vực rộng lớn tùy thuộc vào lượng cung cầu của hàng hóa dịch vụ.

4. Thị trường hoạt động như thế nào?

Thị trường là nơi mà người mua và người bán tập hợp để thực hiện việc tương tác, giao dịch hàng hóa và dịch vụ. Cách thức hoạt động của nó dựa trên quy luật cung - cầu của hàng hóa. Có nghĩa là để tạo ra một thị trường cạnh tranh hoàn hảo nhất thiết phải được đặc trưng bởi một số lượng người mua và người bán nhất định.

Mối quan hệ cung cầu được thiết lập từ trong những điều cơ bản của kinh tế học, nguồn cung được tạo ra từ người sản xuất còn nhu cầu thì được tạo ra từ người mua.

Thông qua quy luật kinh doanh, bất kể hoàn cảnh nào thị trường cũng sẽ thiết lập một giá bán cho hàng hóa và dịch vụ và luôn tìm kiếm sự cân bằng về giá khi mà nguồn cung và cầu được cân bằng. Tuy nhiên, sự cân bằng này có thể bị phá vỡ bởi một số yếu tố như kỳ vọng, thu nhập, chi phí sản xuất, công nghệ hay số lượng người bán và người mua.

Nói một cách dễ hiểu thì số lượng hàng hóa hay dịch vụ có sẵn được xác định những mong muốn sở hữu sản phẩm của người tiêu dùng. Người sản xuất sẽ cung cấp nhiều hàng hóa hơn khi mà nhu cầu của người mua về sản phẩm cao hơn từ đó những người bán sẽ tăng giá để thu về nhiều lợi nhuận. Khi nhu cầu của người tiêu dùng giảm đi, người bán bắt buộc phải giảm giá bán và giảm số lượng, dịch vụ mà họ cung cấp ngoài thị trường.

II. Các hình thái thị trường phổ biến hiện nay

Có thể phân chia thị trường dựa trên các yếu tố sau:

Đối tượng giao dịch: Thị trường bất động sản, thị trường TMĐT, thị trường may mặc,…

Phạm vi giao dịch: Thị trường trong nước, thị trường quốc tế,…

1. Thị trường hàng hoá

Thị trường hàng hóa là nơi diễn ra những hoạt động mua bán và trao đổi nguyên liệu thô cũng như các sản phẩm sơ cấp. Hàng hóa thường được chia thành hai loại lớn: hàng hóa cứng và hàng hóa mềm. Hàng hóa cứng bao gồm tài nguyên thiên nhiên phải được khai thác hoặc chiết xuất, chẳng hạn như vàng, cao su, dầu thô,… Trong khi hàng hóa mềm là các sản phẩm nông sản như ngô, lúa mì, cà phê, đường, đậu nành, thịt cá,…

2. Thị trường tiền tệ

Thị trường tiền tệ được biết đến như thị trường lớn nhất trên thế giới. Đây là nơi diễn ra giao dịch giữa bên cung và cầu vốn, trong đó các chủ thể tham gia có thể là nhà nước, ngân hàng, nhà đầu tư, người tiêu dùng,… Một số hoạt động diễn ra trên thị trường tiền tệ có thể kể đến như: Vay ngân hàng, mua bán chứng khoán, chứng chỉ tiền gửi,…

3. Thị trường tự do

Thị trường tự do là một thị trường mà không có sự can thiệp kinh tế và quy định của nhà nước, ngoại trừ việc thực thi các hợp đồng tư nhân và quyền sở hữu tài sản. Nó bao gồm tất cả các giao dịch tự do giữa người mua và người bán được diễn ra trong một môi trường kinh tế nhất định. Vì vậy mà ở thị trường này, tình trạng cạnh tranh về giá, chèn ép người mua diễn ra vô cùng thường xuyên.

4. Thị trường chứng khoán

Thị trường chứng khoán là nơi diễn ra những hoạt động mua bán, trao đổi các loại cổ phiếu đã được niêm yết trên sàn chứng khoán. Đây được xem là một trong những thị trường hoạt động sôi nổi nhất hiện nay với khả năng thu hút các đối tượng đầu tư rất tốt nhưng khá khó để kiểm soát và mang tính rủi ro cao.

III. Thị trường hàng hóa tại Việt Nam

1. Đối tượng tham gia trên thị trường hàng hóa

Đầu tư hàng hóa phái sinh cho phép nhiều đối tượng tham gia chỉ cần phù hợp với nhu cầu và mục đích nhà đầu tư. Có thể kể đến một số đối tượng chính sau đây:

- Người bảo hiểm giá (Hedger): Có nhu cầu sử dụng thực tế đối với hàng hóa cơ sở. Sử dụng phái sinh hàng hóa làm công cụ để phòng vệ rủi ro từ biến động giá.

- Người đầu cơ (Speculator): Không có nhu cầu sử dụng thực tế đối với hàng hóa cơ sở. Mua bán các hợp đồng phái sinh hàng hóa nhằm thu về lợi nhuận từ sự biến động giá.

- Người kinh doanh chênh lệch giá (Arbitrager): Thực hiện các chiến lược kinh doanh chênh lệch giá giữa các loại hàng hóa khác nhau, tại các thời điểm khác nhau hoặc các kỳ hạn khác nhau

2. Sản phẩm giao dịch trong thị trường hàng hóa

Có nhiều loại hàng hóa được phép giao dịch được chia thành 4 nhóm chính, bao gồm:

- Nông sản: Lúa mì, đậu tương, ngô, gạo, …

- Kim loại: Bạch kim, đồng, quặng sắt, nhôm, bạc, …

- Năng lượng:  Dầu thô WTI, khí tự nhiên, dầu brent, …

- Nguyên liệu: Cà phê robusta, cà phê arabica, cacao, bông, …

Trong đó nông sản và năng lượng là hai nhóm sản phẩm được nhà đầu tư quan tâm và có khối lượng giao dịch nhiều nhất hiện nay. Đây đều là các mặt hàng thiết yếu sử dụng trong cuộc sống hàng ngày và có nhiều biến động về giá.

3. Cơ hội đầu tư trên thị trường hàng hóa

Với sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế thị trường đã kéo theo sự xuất hiện của nhiều kênh đầu tư tài chính mới. Trong đó, thị trường hàng hóa nổi lên như một kênh đầu tư tiềm năng và ngày càng được nhiều người biết tới.  

Trong khi thị trường chứng khoán và bất động sản trở nên ảm đạm thì thị trường hàng hóa việt nam lại duy trì tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc và có dấu hiệu bước sang giai đoạn mở rộng với quy mô không ngừng phát triển.

Theo số liệu thống kê của Sở Giao Dịch Hàng Hóa Việt Nam (MXV) khối lượng giao dịch tăng trưởng 36% so với năm 2021. Giá trị giao dịch trung bình đạt 5.000 tỷ đồng thậm chí có ngày đạt kỷ lục 10.000 tỷ đồng. Với hơn 22.000 tài khoản đang hoạt động, tài khoản mở mới mỗi năm là hơn 4.000 con số này được dự báo sẽ tăng mạnh trong thời gian tới.

Thời gian giao dịch hấp dẫn T+0 giúp nhà đầu tư mua bán ngay lập tức mà không cần chờ tới ngày giao dịch kế tiếp giúp giảm rủi ro cho người tham gia. Hoạt động bán khống cũng cho phép nhà đầu tư có lợi nhuận ngay cả khi giá giảm.

Nhận thấy được tầm quan trọng và tiềm năng phát triển vượt bậc của thị trường hàng hóa trong tương lai. Chính phủ và các nhà hoạch định kinh tế đã dành sự quan tâm đặc biệt, khuyến khích sự tham gia đầu tư vào kênh hàng hóa.

IV. Nghiên cứu thị trường là gì?

Nghiên cứu thị trường (market research) là quá trình xác định khả năng tồn tại và phát triển của một sản phẩm hoặc dịch vụ mới thông qua các nghiên cứu được thực hiện trực tiếp với khách hàng tiềm năng. Việc nghiên cứu thị trường cho phép doanh nghiệp tìm hiểu về thị trường mục tiêu của mình và thu thập các ý kiến cũng như phản hồi từ người tiêu dùng về sự quan tâm của họ đối với sản phẩm hoặc dịch vụ của doanh nghiệp.

Khi nghiên cứu thị trường có thể được tiến hành nội bộ bởi chính doanh nghiệp hoặc một bên thứ ba chuyên nghiên cứu thị trường khác. Nghiên cứu thị trường là một thành phần quan trọng trong quá trình nghiên cứu và phát triển của một sản phẩm hoặc dịch vụ mới (R&D). Nó bao gồm các hoạt động khảo sát, thử nghiệm sản phẩm, phỏng vấn tập trung,… nhắm đến đối tượng khách hàng mục tiêu.

1. Các phương pháp nghiên cứu thị trường

Sau khi bạn đã hiểu được lý do tại sao cần phải hiểu rõ thị trường khi khởi sự kinh doanh giải thích và minh họa, bạn cần nắm vững một số phương pháp nghiên cứu thị trường thường được sử dụng để đạt hiệu quả cao nhất.

1.1 Khảo sát, điều tra

- Phỏng vấn/ khảo sát trực tiếp: Tạo bảng hỏi/ các câu hỏi để người dùng có thể điền trực tiếp

- Khảo sát qua email: Gửi câu hỏi qua thư điện tử email đến tệp khách hàng nào đó

- Khảo sát qua điện thoại: Thực hiện việc thu thập các thông tin cơ bản của người dùng, sau đó gọi điện để xin ý kiến đánh giá

- Khảo sát trực tuyến: Tạo bảng hỏi khảo sát trên mạng, sau đó chia sẻ vào các diễn đàn, hội nhóm.

 1.2 Phỏng vấn nhóm, phỏng vấn sâu

- Ưu điểm: Thu thập được lượng thông tin lớn, hiểu rõ khách hàng hơn

- Nhược điểm: Độ tin cậy thấp vì chỉ đại diện cho một bộ phận người dùng.

1.3 Thử nghiệm

Đây là phương pháp khảo sát phản ứng khách hàng trước một sản phẩm mới, từ đó có những điều chỉnh phù hợp để hoàn thiện hơn.

1.4 Quan sát hành vi

- Bằng cách quan sát hành vi mua sắm của người tiêu dùng, bạn sẽ hiểu được thói quen cũng như nhu cầu thực sự của họ.

- Tuy nhiên, phương pháp này đòi hỏi thời gian lâu dài, tốn nhiều công sức.

1.5 Theo dõi, phân tích hành vi sử dụng Internet của người dùng

- Để có thể đạt hiệu quả trong phương pháp này, bạn cần có kiến thức chuyên môn vững vàng về Internet, Big Data... mới có thể hiểu, phân tích chính xác thông tin.

2. Vì sao doanh nghiệp muốn thành công phải nghiên cứu thị trường?

Đối với các doanh nghiệp mới khởi sự kinh doanh, muốn phát triển bắt buộc phải có quá trình nghiên cứu thị trường để thu thập, xử lý thông tin, tìm hiểu về thị trường,... Thực chất, quá trình nghiên cứu giúp bạn hiểu được tâm lý khách hàng, nhu cầu của họ, giải pháp mà họ mong muốn,...

- Thu thập thông tin cần thiết

Nghiên cứu thị trường giúp thu nhập thông tin liên quan đến sản phẩm, đối thủ cạnh tranh để khai thác tối đa thời cơ, nắm bắt được nhu cầu thị trường là gì để cải tiến sản phẩm

- Giảm bớt rủi ro

Thị trường không ngừng biến động, vì vậy, sự nghiên cứu sẽ giúp doanh nghiệp nắm bắt kịp thời biến động đó để tránh hoặc giảm bớt rủi ro ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh và đưa ra biện pháp phù hợp.

- Phục vụ chiến lược kinh doanh

Thông qua nghiên cứu thị trường, doanh nghiệp sẽ đánh giá được những kế hoạch tiềm năng phục vụ cho hoạch định chiến lược và kế hoạch Marketing của doanh nghiệp nhằm đem lại hiệu quả tối ưu nhất.

3. Các bước cơ bản để thực hiện nghiên cứu thị trường

Bước 1: Xác định mục tiêu hoặc vấn đề của doanh nghiệp

Có thể nói, việc nghiên cứu thị trường có giúp ích cho doanh nghiệp hay không phụ thuộc vào việc bạn có xác định đúng đắn vấn đề doanh nghiệp đang gặp phải hay mục tiêu của cuộc nghiên cứu này. Vì thế đây được xem là một bước cần thiết trong mọi quy trình nghiên cứu thị trường.

Một ví dụ dễ hiểu cho vấn đề mà doanh nghiệp đang gặp phải đó là: “Liệu chúng ta có nên tiến vào thị trường đó hay không?” hoặc “Tính năng nào của sản phẩm cần được phát triển trong tương lai?”. Việc hiểu vấn đề mà doanh nghiệp đang gặp phải một cách rõ ràng sẽ giúp cho kết quả của cuộc nghiên cứu thị trường tập trung và đạt hiệu quả.

Bước 2: Lựa chọn phương pháp nghiên cứu phù hợp

Bước tiếp theo sau khi đã xác định được mục tiêu của việc nghiên cứu đó là lựa chọn phương pháp nghiên cứu phù hợp. Một số phương pháp nghiên cứu phổ biến để doanh nghiệp của bạn có thể lựa chọn, đó là:

- Điều tra, khảo sát: Công cụ để thực hiện nghiên cứu bằng phương pháp này đó chính là bảng câu hỏi (bảng hỏi). Doanh nghiệp sẽ thiết kế một bảng câu hỏi thông minh, bám sát vào mục tiêu đã đề ra để khảo sát khách hàng mẫu. Quy mô mẫu được khảo sát càng lớn bao nhiêu, thì kết quả thu được càng đáng tin cậy bấy nhiêu.

- Phỏng vấn nhóm: Người điều phối sẽ sử dụng một chuỗi các câu hỏi được soạn sẵn hay các chủ đề để dẫn dắt cuộc thảo luận giữa một nhóm người.

- Phỏng vấn cá nhân: Giống như phỏng vấn nhóm, phỏng vấn cá nhân bao gồm nhiều câu hỏi mở có tính chất tìm hiểu sâu. Tuy nhiên phương pháp này đòi hỏi người phỏng vấn phải có kỹ năng dẫn dắt và tạo thiện cảm với người được phỏng vấn. Bởi khách hàng có sẵn sàng chia sẻ với người lạ hay không, đều phụ thuộc kỹ năng của người phỏng vấn.

- Quan sát: Khi bạn quan sát hành động của khách hàng được ghi lại trong hệ thống camera đặt tại cửa hàng, nơi công cộng, bạn có thể thấy rõ cách thức họ mua sắm và sử dụng sản phẩm/dịch vụ của bạn. Phương pháp này giúp bạn có được một sự tổng hợp chính xác nhất về các thói quen thông thường cũng như hành vi mua sắm của khách hàng.

- Thử nghiệm: Bạn sẽ đặt những sản phẩm mới vào một vài cửa hàng để thử phản ứng của khách hàng trong các điều kiện bán hàng thực tế. Việc này giúp bạn chỉnh sửa và hoàn thiện sản phẩm, có thể là điều chỉnh lại giá cả hay cải tiến bao bì bắt mắt hơn.

Bên cạnh đó, trước hết, bạn cần xác định làm thế nào chọn mẫu mang tính đại diện: đó là đối tượng có đặc điểm như thế nào, doanh nghiệp có thể tìm họ ở đâu, số lượng bao nhiêu là đủ để có thể kết luận,…

Bước 3: Thiết kế và chuẩn bị khảo sát

Tùy theo phương pháp nghiên cứu được lựa chọn mà sự chuẩn bị là khác nhau. Nhưng nhìn chung, trong bước này, bạn cần phải thiết kế công cụ nghiên cứu thị trường.

Ví dụ như doanh nghiệp của bạn chọn phương pháp nghiên cứu là điều tra, khảo sát thì cần liệt kê các câu hỏi, từ đó thiết kế một bảng hỏi trực tiếp/online. Mặt khác, nếu doanh nghiệp nhận thấy phương pháp phỏng vấn cá nhân mang lại hiệu quả nhất, thì doanh nghiệp cần chuẩn bị một số câu hỏi chính và các thiết bị cần thiết cho phỏng vấn viên.

Bước 4: Thu thập thông tin

Đây chính là bước mà bạn sẽ tiến hành đưa bản khảo sát trên thị trường, hoặc thực hiện các buổi phỏng vấn nhóm, phỏng vấn cá nhân hay quan sát, thực nghiệm. Trong quá trình thực hiện khảo sát; phỏng vấn hoặc thử nghiệm, các câu trả lời hay thậm chí mọi thái độ hành vi của khách hàng đều được thu thập và ghi lại.

Bước 5: Tổng hợp và phân tích dữ liệu

Từ những thông tin được ghi chép, bạn sẽ tổng hợp những thông tin đó lại thành bản dữ liệu hoàn chỉnh, thống nhất. Tiếp theo đó, việc sử dụng các phần mềm chuyên xử lý, phân tích dữ liệu là cần thiết và chúng sẽ đem lại cho doanh nghiệp của bạn kết quả nhanh chóng và chính xác nhất.

Một số phần mềm phân tích dữ liệu phổ biến và đáng tin cậy hiện nay, đó là Excel, SPSS, Minitab,… Nhiệm vụ của các phần mềm này là tạo bảng và đồ thị, biểu đồ phân chia; phân khúc kết quả vào các nhóm phù hợp như độ tuổi, giới tính và cuối cùng là tìm ra xu hướng chính của kết quả nghiên cứu.

Bước 6: Minh họa dữ liệu và trình bày kết quả

Cuối cùng, đây chính là bước mà bạn có thể trình bày về cả quá trình nghiên cứu thị trường cũng như kết quả thu được để trả lời cho câu hỏi được đưa ra bước 1. Hãy đảm bảo rằng tất cả các thông tin, dữ liệu thu thập được biểu thị một cách khoa học, logic và dễ theo dõi.

Một điều đặc biệt bạn cần lưu ý, đó là, hãy bắt đầu trình bày từ vấn đề, mục tiêu của doanh nghiệp. Sau đó là lý do vì sao bạn lại chọn phương pháp nghiên cứu này, cách thức tiến hành chúng như thế nào. Và đối với mỗi kết quả nghiên cứu được đưa ra, hãy trình bày kèm theo cả ý nghĩa và tác động của chúng đối với vấn đề của doanh nghiệp.

Sau cùng, điều quan trọng nhất mà bạn cần đạt được là trả lời được câu hỏi được đưa ra ban đầu, hay cụ thể hơn đó là giải quyết được vấn đề của doanh nghiệp.