Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 10 trang 77 Tập 2 (Chân trời sáng tạo)

Soạn bài Thực hành tiếng Việt lớp 10 trang 77 Tập 2

Câu 1 (trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Hãy chỉ ra biện pháp tu từ chêm xen và nêu tác dụng của biện pháp ấy trong các trường hợp dưới đây:

a. "- Có một nàng Bạch Tuyết các bạn ơi

        Với lại bảy chú lùn rất quấy!"

   "- Mười chú chứ, nhìn xem, trong lớp ấy"

   (Ôi những trận cười trong sáng đó lao xao).

                                     (Hoàng Nhuận Cầm)

b. Đoạn ông mở gói giấy, lấy ra cục a ngùy - cái thứ thuốc dẻo quánh, màu vàng xỉn mà tôi đã thấy dạo trước - véo một miếng gắn vào đầu một cọng sậy. (Đoàn Giỏi)

c. Tôi thì không bao giờ quên cô ấy, mặc dù thực ra là có gì đâu một tình cờ như thế, một gặp gỡ vẩn vơ, lưu luyến mơ hồ gần như không có thật mà năm tháng cuộc đời cứ mãi chồng chất lên muốn xóa nhòa. (Bảo Ninh)

Trả lời:

Câu	Chêm xen	Tác dụng
a	(Ôi những trận cười trong sáng đó lao xao).	vừa bổ sung thông tin vừa bộc lộ cảm xúc
b	- cái thứ thuốc dẻo quánh, màu vàng xỉn mà tôi đã thấy dạo trước -	bổ sung thông tin
c	mặc dù thực ra là có gì đâu một tình cờ như thế, một gặp gỡ vẩn vơ,	vừa bổ sung thông tin vừa bộc lộ cảm xúc

 

Câu 2 (trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Chỉ ra biện pháp tu từ liệt kê và nêu tác dụng của biện pháp ấy trong các trường hợp sau:

a. Cái lành lạnh của hơi nước sông ngòi, mương rạch, của đất ẩm và dưỡng khí thảo mộc thở ra từ bình minh. (Đoàn Giỏi)

b. Mấy con kì nhông nằm vươn mình phơi lưng trên gốc cây mục, sắc da lưng luôn luôn biến đổi từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh... (Đoàn Giỏi)

c. Bà con xem, Đăm Săn uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán. (Trích sử thi Đăm Săn)

d. Tôi đã cầm cây xà gạc phát rẫy mới này, tôi rạch rừng, tôi giết tê giác trong thung, giết cọp beo trên núi, giết kên kên, quạ dữ trên ngọn cây, chém ma thiêng quỷ ác trên đường đi. (Trích sử thi Đăm Săn)

Trả lời:

Câu	Biện pháp liệt kê	Tác dụng
a	sông ngòi, mương rạch, của đất ẩm và dưỡng khí thảo mộc	- Miêu tả chi tiết những khía cạnh khác nhau của đối tượng - Tạo ấn tượng mạnh về hình ảnh và cảm xúc cho người đọc.
b	từ xanh hóa vàng, từ vàng hóa đỏ, từ đỏ hóa tím xanh.
c	uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán
d	giết tê giác trong thung, giết cọp beo trên núi, giết kên kên, quạ dữ trên ngọn cây, chém ma thiêng quỷ ác

 

Câu 3 (trang 77 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 2): Một ngôn ngữ được đánh giá là phát triển khi nó ngày càng có tính chất trí tuệ hóa và quốc tế hóa. Điều này rất quan trọng khi ta đặt tiếng Việt trong bối cảnh thời đại ngày nay: thời đại của thông tin, của trí tuệ; thời đại của hội nhập khu vực, hội nhập toàn cầu,...

(Phạm Văn Đồng)

Thử đảo thứ tự các bộ phận trong những phép liệt kê trong đoạn văn trên rồi rút ra kết luận: xét về ý nghĩa, các phép liệt kê ấy có gì khác nhau?

Trả lời:

- Đảo thứ tự các bộ phận trong phép liệt kê: Một ngôn ngữ được đánh giá là phát triển khi nó ngày càng có tính chất quốc tế hóa và trí tuệ hóa. Điều này rất quan trọng khi ta đặt tiếng Việt trong bối cảnh thời đại ngày nay: thời đại của hội nhập toàn cầu hội nhập khu vực; thời đại của thông tin của trí tuệ, ,...

- Nhận xét:

+ Khi đảo như vậy thì ý nghĩa của câu có sự thay đổi.

+ Đoạn trên sử dụng phép liệt kê tăng tiến. Trong phép liệt kê tăng tiến, chúng ta không thể đảo trật tự các bộ phận của nó.

* Từ đọc đến viết

Đề bài: Viết một đoạn văn (khoảng 150 đến 200 chữ) trong đó có sử dụng biện pháp liệt kê và chêm xen về một trong hai nội dung dưới đây:

a. Kể lại ấn tượng của bạn về một vùng đất mà bạn đã đi qua.

b. Nêu cảm nghĩ về một nhân vật đã để lại cho bạn ấn tượng rõ rệt khi đọc hai văn bản Đất rừng phương Nam (Đoàn Giỏi) và Giang (Bảo Ninh)

Đoạn văn tham khảo:

Cảm nhận về nhân vật Giang (Bảo Ninh)

          Về gần nơi đơn vị của cha công tác để ăn Tết, Giang- cô gái 17 tuổi hồn nhiên vô tư- đã gặp anh tân binh ở giếng nước của làng. Khi chàng trai gọi tên mình để mượn gàu, cô gái sẵn sàng mà chưa kịp ngạc nhiên vì sao anh lại biết tên. Với căn cốt người Hà thành, cô không ngần ngại kéo gàu múc nước hộ, cô còn rửa tay, rồi kì chân giúp anh. Một hành động rất táo bạo nhưng cũng rất hợp hoàn cảnh cũng như tâm lí của nhân vật. Thanh thiếu niên mới lớn, tính tình cởi mở, dễ gần cũng dễ hiểu. Hơn nữa, chàng tân binh không biết dùng dây gàu và tay chân anh lấm lem hết cả. Với cuộc gặp gỡ rất nhanh đó mà chàng tân binh trải qua rất nhiều cung bậc cảm xúc: từ chủ động làm quen, đến ngạc nhiên, ngây người, đứng yên và sững lặng trước cô gái hồn nhiên ấy.

          - Trong đoạn văn trên sử dụng biện pháp chêm xen (cô gái 17 tuổi hồn nhiên vô tư) và biện pháp liệt kê (múc nước hộ, cô còn rửa tay, rồi kì chân; chủ động làm quen, đến ngạc nhiên, ngây người, đứng yên và sững lặng)

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 10 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Soạn bài Tri thức ngữ văn trang 59

Soạn bài Đất rừng phương Nam

Soạn bài Giang

Soạn bài Xuân về

Soạn bài Buổi học cuối cùng

Soạn bài Viết văn bản nghị luận phân tích, đánh giá nội dung, nghệ thuật của một tác phẩm tự sự hoặc tác phẩm kịch

Soạn bài Giới thiệu đánh giá nội dung, nghệ thuật của một tác phẩm tự sự hoặc tác phẩm kịch

Soạn bài Ôn tập trang 89