Soạn bài Gặp Ka-ríp và Xi-la trang 43 (Chân trời sáng tạo)

Soạn bài Gặp Ka-ríp và Xi-la

* Trước khi đọc:

Câu hỏi (trang 44 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Theo bạn, người giữ vai trò đứng đầu, lãnh đạo một tập thể cần phải có những điểm vượt trội nào về phẩm chất và năng lực?

Trả lời:

Theo em là một người giữ vai trò đứng đầu, lãnh đạo một tập thể cần phải có những điểm ưu trội về phẩm chất và năng lực như sau:

- Về phẩm chất: chính trực, dũng cảm, tốt bụng, có tấm lòng bao dung nhân hậu yêu quê hương đất nước.

- Về năng lực: có sức khỏe, có trí tuệ, nhanh nhạy và chủ động trong công việc.

* Đọc văn bản:

1. Theo dõi: “Tôi” ở đây là ai? Chi tiết nào giúp bạn nhận ra điều đó?

Trả lời:

- “Tôi” ở đây chính là nhân vật Ô-đi-xê.

- Bởi: Ô-đi-xê là nhân vật chính trong văn bản này và ở phần lược bớt đã nhắc đến 2 nhân vật: Ô-đi-xê được Xi-ếc-xê báo trước về những khó khăn, gian nan khác mà chàng Ô-đi-xê còn phải đối mặt.

2. Dự đoán: Chi tiết “bụi nước bắn lên” và “tiếng sóng đập ầm ầm” cho thấy điều gì sắp xảy ra?

Trả lời:

Chi tiết “bụi nước bắn lên” và “tiếng sóng đập ầm ầm” gợi lên biến cố, nguy hiểm mà nhân vật sắp phải đối mặt.

3. Suy luận: Cách nói “lựa lời dịu ngọt” của Ô-đi-xê trong tình huống này, theo bạn có thực sự cần thiết không và nó có tác dụng gì?

Trả lời:

- Tình huống diễn ra cách nói “lựa lời dịu ngọt” của Ô-đi-xê: mọi người đang sợ hãi, không vững tay chèo.

- Trước tình huống như vậy Ô-đi-xê dừng lại bên mỗi người, “lựa lời dịu ngọt” khuyến khích họ, vì thế “lựa lời dịu ngọt” trong lúc này là cần thiết để cỗ vụ, động viên tinh thần mọi người vượt qua khó khăn.

* Sau khi đọc:

Nội dung chính văn bản Gặp Ka-ríp và Xi-la là kể về Ô-đi-xê cùng những người bạn lên đường vượt biển cả để trở về nhà. Khi nghe Xi-ếc-xê dự báo trước về những hiểm nguy, Ô-đi-xê lo lắng nên đã nói những điều Xi-ếc-xê căn dặn mình cho mọi người nghe, và cùng bàn trước kế hoạch. Tất cả đều đúng như dự đoán. Ra khỏi đảo, mọi người đánh tuột mái chèo, họ gặp phải Xi-la và Ka-ríp.

Câu 1 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Tóm tắt các sự kiện chính được kể trong văn bản trên và cho biết: theo lời tiên đoán của Xi-ếc-xê, Ô-đi-xê đã căn dặn thủy thủ phải làm những gì để tránh sự quyến rũ nguy hiểm của các nàng Xi-ren?

Trả lời:

- Các sự kiện chính được kể trong văn bản trên bao gồm:

+ Ô-đi-xê cùng những người bạn lên đường vượt biển cả để trở về nhà và chàng được nghe Xi-ếc-xê dự báo trước về những hiểm nguy.

+ Ô-đi-xê lo lắng nên đã nói những điều Xi-ếc-xê căn dặn mình cho mọi người nghe, và cùng bàn trước kế hoạch. Tất cả đều đúng như dự đoán.

+ Ra khỏi đảo, mọi người đánh tuột mái chèo, họ gặp phải Xi-la và Ka-ríp. Khi gặp hai người họ, mọi người đã bị mất sáu tay chèo thuyền khỏe nhất và họ đã chết.

- Theo lời tiên đoán của Xi-ếc-xê, để tránh sự quyến rũ nguy hiểm của các nàng Xi-ren, Ô-đi-xê đã căn dặn thủy thủ cần làm:

+ Cần coi chừng các nàng Xi-ren quyến rũ, coi chừng giọng hát và cánh đồng cỏ đầy hoa của họ.

+ Lấy dây trói chặt Ô-đi-xê vào cột buồm để buộc chàng phải đứng yên một nơi.

+ Nếu Ô-đi-xê có van xin hay ra lệnh cho các thủy thủ cởi trói ra thì hãy trói chặt thêm nữa.

Câu 2 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Dù đã có những dự liệu khôn ngoan, đề phòng khả năng xấu nhất, Ô-đi-xê và bạn đồng hành vẫn phải đối mặt với nhiều thử thách bất ngờ. Các chi tiết nào cho thấy điều đó.

Trả lời:

Những thử thách bất ngờ Ô-đi-xê và bạn đồng hành phải đối mặt là:

+ Không thoát khỏi tầm mắt của các cô nàng Xi-ren.

+ Gặp bụi nước và sóng lớn nên các bạn làm tuột mái chèo xuống biển.

+ Gặp Xi-la và Ka-ríp ùng ục ngốn nước biển khiến cho biển sùng sục cuộn lên, đáy biển lộ ra đen thẫm.

Câu 3 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất trong văn bản trên có ưu thế gì so với ngôi thứ ba?

Trả lời:

Việc sử dụng ngôi kể thứ nhất (người kể chuyện xưng “tôi”) trong văn bản có ưu thế: người kể tham gia trực tiếp vào câu chuyện nên có cái nhìn chân thực, cụ thể, các tình tiết được kể lại tỉ mỉ.

Câu 4 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp, Xi-la được xây dựng từ hiện tượng tự nhiên nào? Các hiện tượng ấy giúp bạn hình dung như thế nào về không gian, thời gian sử thi?

Trả lời:

- Hình tượng những quái vật biển như Ka-ríp, Xi-la được xây dựng từ hiện tượng tự nhiên là sóng thần, vòi rồng trên biển.

- Từ những hiện tượng ấy, chúng ta có thể hình dung về:

+ Không gian sử thi rộng lớn gắn với thiên nhiên vũ trụ bao la, gắn với các cuộc phiêu lưu của vị anh hùng.

+ Thời gian sử thi: thời gian quá khứ, con người hạn chế nhận thức về thiên nhiên, vũ trụ.

Câu 5 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Phân tích một số chi tiết thể hiện bản lĩnh của Ô-đi-xê trong vai trò một người lãnh đạo trước những khó khăn, thử thách mà chàng và các bạn đồng hành phải đối mặt.

Trả lời:

Ô-đi-xê là người giữ vai trò lãnh đạo trong cuộc hành trình vượt biển trở về quê nhà. Điều đó được thể hiện qua một số chi tiết:

-  Khi được Xi-ếc-xê báo trước những khó khăn mà chàng và các bạn sẽ gặp phải, chàng đã rất lo lắng và lên kế hoạch trước cùng các bạn của mình để cùng nhau vượt qua. Khi gặp các nàng Xi-ren quyến rũ, chàng đã căn dặn bạn mình phải trói thật chặt, càng van xin thì càng phải thắt dây thật chặt hơn nữa. Qua đây chúng ta thấy được sự quyết tâm, bãn lĩnh của vị lạnh đạo.

- Hơn thế nữa, khi các bạn hoảng sợ, vị lãnh đạo Ô-đi-xê đã “lựa lời dịu ngọt” để cổ vũ, động viên tinh thần các bạn để cùng nhau vượt qua khó khăn. Đó chính là một trong những phẩm chất tuyệt vời của người đứng đầu….

Câu 6 (trang 47 sgk Ngữ văn lớp 10 Tập 1): Nêu cảm hứng chủ đạo của đoạn trích?

Trả lời:

Cảm hứng chủ đạo của đoạn trích là từ những hiện tượng tự nhiên trên biển và khát vọng chinh phục thiên nhiên của các vị anh hùng thời xưa.

Xem thêm các bài Soạn văn lớp 10 sách Chân trời sáng tạo hay, ngắn gọn khác:

Soạn bài Tri thức ngữ văn trang 35

Soạn bài Đăm Săn chiến thắng Mtao Mxây

Soạn bài Ngôi nhà truyền thống của người Ê-đê

Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 50

Soạn bài Đăm-Săn đi chinh phục nữ thần mặt trời

Soạn bài Viết văn bản nghị luận về một vấn đề xã hội

Soạn bài Thuyết trình về một vấn đề xã hội có kết hợp sử dụng phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ

Soạn bài Ôn tập trang 62