Lý thuyết Lịch Sử 8 Bài 15 (mới 2023 + Bài Tập): Cách mạng Tháng Mười Nga và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 - 1921)

Lý thuyết Lịch Sử 8 Bài 15: Cách mạng Tháng Mười Nga và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 - 1921)

I. Hai cuộc cách mạng ở nước Nga năm 1917

1. Tình hình nước Nga trước cách mạng

- Về chính trị: Đầu thế kỉ XX Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng.

Nga Hoàng Ni-cô-lai II

- Về kinh tế: lạc hậu, kiệt quệ vì chiến tranh, nông nghiệp đình đốn.

- Về xã hội:

+ Đời sống nhân dân vô cùng cực khổ.

Những người nông dân Nga đầu thế kỉ XIX

+ Phong trào phản đối chiến tranh đòi lật đổ Nga hoàng diễn ra khắp nơi.

2. Cách mạng tháng Hai năm 1917

- Tháng 2 - 1917, cách mạng đã bùng nổ ở Nga.

- Ngày 23 - 2 - 1917, 9 vạn nữ công nhân đã biểu tình ở Pê-tơ-rô-gơ-rát.

Cuộc tổng bãi công ở Pê-tơ-rô-grat (tháng 2 - 1917)

- Ngày 27 - 2- 1917, dưới sự lãnh đạo Đảng Bôn-sê-vích công nhân chuyển từ bãi công chính trị sang khởi nghĩa vũ trang.

- Kết quả:

+ Chế độ quân chủ chuyên chế Nga hoàng bị lật đổ.

+ Song song tồn tại hai chính quyền: Đại biểu Xô Viết công, nông, binh và chính phủ lâm thời  tư sản cũng thành lập

- Tính chất: Cách mạng dân chủ tư sản.

3. Cách mạng tháng Mười năm 1917

- Sau Cách mạng tháng Hai, Nga tồn tại 2 chính quyền song song:

+ Chính phủ lâm thời (tư sản)

+ Xô viết đại biểu (vô sản)

$\to$ Lê-nin và Đảng Bôn-sê-vích, đã tiến hành cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa lật đổ chính quyền tư sản lâm thời.

* Diễn biến

- Diễn biến khởi nghĩa

+ Ngày 24 - 10 – 1917, quân khởi nghĩa chiếm toàn bộ Pê-tơ-rô-grat.

+ Ngày 25 - 10 tấn công cung điện Mùa Đông, bắt giữ các bộ trưởng của Chính phủ tư sản.

Cuộc tấn công Cung điện Mùa Đông

+ Ngày 3/11/1918 chính quyền Xô viết giành thắng lợi Mát-cơ-va.

- Tính chất: Cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa

II. Cuộc đấu tranh xây dựng và bảo vệ thành quả cách mạng ý nghĩa lịch sử của cách mạng tháng Mười Nga năm 1917

1. Xây dựng chính quyền Xô viết

- Đêm 25/10/1917, Đại hội Xô viết toàn Nga thành lập chính quyền Xô viết và ban bố Sắc lệnh hòa bình và Sắc lệnh ruộng đất.

Lê-nin tại Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai

 - Nội dung chính sách:

 + Nhân dân được sống trong hòa bình, công bằng, toàn thể nhân dân Nga có ruộng.

 +  Xóa bỏ các đẳng cấp xã hội, nhà nước nắm quyền các ngành kinh tế then chốt

 - Tháng 3/1918: Nga rút khỏi chiến tranh, kí hòa ước  Bơ – rét Li – tốp với Đức

 - Tác dụng: Nga có thời gian củng cố chính quyền, xây dựng kinh tế.

2. Chống thù trong, giặc ngoài

Lược đồ nước Nga chống thù trong giặc ngoài.

- Cuối năm 1918 quân đội 14 nước đế quốc cấu kết với bọn phản trong nước tấn công tiêu diệt nước Nga.

- Đầu năm 1919 chính quyền Xô viết đã thực hiện chính sách cộng sản thời chiến.

- Nội dung của chính sách:

+ Nhà nước kiểm soát toàn bộ nền công nghiệp.

+ Trưng thu lượng thực thừa của nông dân.

+ Thi hành chế độ cưỡng bức lao động.

- Tác dụng:

+  Huy động tối đa nguồn của cải nhân lực của đất nước, tạo nên sức mạnh tổng hợp.

+ Năm 1920, Nga đẩy lùi sự can thiệp của các nước đế quốc, bảo vệ chính quyền non trẻ.

3. Ý nghĩa lịch sử của Cách mạng tháng Mười Nga

- Với nước Nga.

+ Đập tan ách áp bức, bóc lột của phong kiến, tư sản, giải phóng công nhân và nhân dân lao động.

+ Đưa công nhân và nông dân lên nắm chính quyền, xây dựng chủ nghĩa xã hội.

- Với thế giới:

+ Làm thay đổi cục diện thế giới.

+ Cổ vũ và để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho cách mạng thế giới.

Trắc nghiệm Lịch sử 8 Bài 15: Cách mạng tháng Mười Nga và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 - 1921)

Nhận biết

Câu 1. Đầu thế kỉ XX, đứng đầu Nhà nước quân chủ chuyên chế ở Nga là

A. Nga hoàng Ni-cô-lai I.

B. Nga hoàng Ni-cô-lai II.

C. Nga hoàng Ni-cô-lai III.     

D. Nga hoàng đại đế.

Câu 2. Nga hoàng tham gia Chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 - 1918) đã đẩy nước Nga vào tình trạng

A. mất hết các thuộc địa.

B. thu được nhiều lợi nhuận.

C. khủng hoảng trầm trọng về kinh tế, chính trị - xã hội.

D. bị các nước đế quốc thôn tính.

Câu 3. Trong tiến trình của cách mạng Nga (năm 1917): “Phải lật đổ chính phủ Nga hoàng để tổ chức nước Cộng hòa dân chủ Nga, thực hiện ngày làm 8 giờ và trao toàn bộ ruộng đất cho nông dân”. Đó là lời kêu gọi của

A. Ban chấp hành Đảng bộ Pê-tơ-rô-grát.

B. Đảng Công nhân Xã hội dân chủ Nga.

C. Quốc tế thứ nhất.

D. Quốc tế thứ hai.

Câu 4. Hình thức đấu tranh trong Cách mạng tháng Hai năm 1917 là chuyền từ tổng bãi công chính trị sang

A. bất bạo động, bất hợp tác.

B. cải cách ôn hòa.

C. khởi nghĩa vũ trang.

D. đấu tranh nghị trường.

Câu 5. Sau cách mạng tháng Hai 1917, các Xô viết được thành lập đại diện cho

A. công nhân, binh lính, tư sản.

B. công nhân, nông dân, binh lính.

C. công nhân, nông dân, phụ nữ.       

D. nông dân, binh lính, tiểu tư sản.

Câu 6. Trong tiến trình của Cách mạng tháng Mười Nga (1917), đêm 25/10, quân khởi nghĩa đã

A. giành thắng lợi trên phạm vi cả nước.

B. chiếm được Cung điện Mùa Đông.

C. giành thắng lợi ở Xtaligrat.

D. giành chiến thắng tại Lê-nin-grat.

Câu 7. Đại hội Xô viết toàn Nga lần thứ hai thông qua những sắc lệnh nào? 

A. Sắc lệnh hòa bình và sắc lệnh tiền lương

B. Sắc lệnh ruộng đất và sắc lệnh binh dịch.

C. Sắc lệnh hòa bình và sắc lệnh ruộng đất.

D. Sắc lệnh xóa bỏ những đẳng cấp trong xã hội.

Câu 8. Để rút khỏi chiến tranh, Nga đã kĩ với quốc gia nào bản Hòa ước Brét-li-tốp (3/1918)?

A. Anh.

B. Đức

C. Pháp.     

D. Mĩ.

Thông hiểu

Câu 9. Nội dung nào dưới đây không đúng khi mô tả về xã hội nước Nga những năm đầu thế kỉ XX?

A. Chế độ phong kiến bước vào giai đoạn phát triển cao.

B. Nga vẫn là một đế quốc quân chủ chuyên chế.

C. Phong trào đấu tranh lật đổ chế độ Nga hoàng lan rộng trong cả nước.

D. Nga là nơi tập trung cao độ các mâu thuẫn của chủ nghĩa đế quốc.

Câu 10. Mở đầu cuộc Cách mạng tháng Hai ở Nga là cuộc khởi nghĩa của 9 vạn nữ công nhân tại thành phố nào?

A. Lê-nin-grat.

B. Pê-tơ-rô-grat.

C. Mmats-xcơ-va.

D. Xta-lin-grat.

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Lịch Sử lớp 8 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 16: Liên Xô xây dựng chủ nghĩa xã hội ( 1921 - 1941)

Lý thuyết Bài 17: Châu Âu giữa hai cuộc chiến tranh thế giới ( 1918-1939)

Lý thuyết Bài 18: Nước Mĩ giữa hai cuộc chiến tranh thế giới

Lý thuyết Bài 19: Nhật Bản giữa hai cuộc chiến tranh thế giới ( 1918 - 19939)

Lý thuyết Bài 20: Phong trào độc lập dân tộc ở Châu Á ( 1918 - 1939)