Lý thuyết Lịch Sử 8 Bài 25 (mới 2023 + Bài Tập): Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884)
Tóm tắt lý thuyết Lịch sử 8 Bài 25: Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884) ngắn gọn, chi tiết sẽ giúp học sinh nắm vững kiến thức trọng tâm Lịch sử 8 Bài 25.
Lý thuyết Lịch Sử 8 Bài 25: Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884)
I. Thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần thứ nhất. Cuộc kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kì.
Lược đồ Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ năm 1873 và 1882
1. Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ
- Pháp xây dựng bộ máy cai trị để chiếm nốt ba tỉnh Tây Nam Kì.
- Triều đình Huế thi hành chính sách đối nội, đối ngoại lỗi thời.
- Kinh tế sa sút, tài chính thiếu hụt, binh lực suy yếu, khởi nghĩa nông dân nổ ra khắp nơi.
2. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ nhất (1873)
*Âm mưu của Pháp đánh ra Bắc Kì: Năm 1872, thực dân Pháp sai lái buôn Đuy-puy gây rối ở Hà Nội. Lấy cớ giải quyết việc này, Gác-ni-ê chỉ huy 20 vạn quân Pháp kéo ra Bắc.
* Diễn biến: 20/11/1873, Quân Pháp đánh thành Hà Nội đến trưa thành mất,.
- Quân ta do Nguyễn Tri Phương chỉ huy cố gắng cản giặc nhưng thất bại.
Nguyễn Tri Phương (1800- 1873)
* Kết quả: Pháp nhanh chóng chiếm được một số tỉnh Bắc kỳ.
3. Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh Bắc Kỳ (1873 - 1874)
- Nhân dân ta đã anh dũng đứng lên kháng chiến:
- Ngày 21- 12- 1873, quân ta giành thắng lợi ở trận Cầu Giấy do Hoàng Tá Viêm và Lưu Vĩnh Phúc lãnh đạo. Gác-ni-ê bị giết tại trận.
Trận Cầu Giấy năm 1973
- Triều đình Huế lại kí hiệp ước Giáp Tuất ( 15- 3- 1874) chính thức thừa nhận sáu tỉnh Nam Kỳ hoàn toàn thuộc Pháp.
⇒ Hiệp ước Giáp Tuất đã làm mất một phần quan trọng chủ quyền lãnh thổ, ngoại giao và thương mại của Việt Nam.
II. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì lần thứ hai. Nhân dân Bắc Kì tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882-1884
1. Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kỳ lần thứ hai
* Âm mưu của Pháp:
- Lấy cớ triều đình Huế vi phạm hiệp ước 1874, tiếp tục gioa thiệp với nhà Thanh. * * Diễn biến:
- Ngày 3- 7- 1882 quân Pháp do Ri-vi-e chỉ huy đổ bộ lên Hà Nội.
- Ngày 25- 4- 1882, Ri-vi-e gửi tối hậu thư buộc Tổng đốc Hoàn Diệu nộp thành không điều kiện.
Hoàng Diệu (1829- 1880)
- Quân ta chống cự quyết liệt nhưng đến trưa thành mất. Hoàng Diệu thắt cổ tự tử.
* Kết quả:
- Quân Pháp tỏa đi chiếm Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc Kỳ.
2. Nhân dân Bắc Kỳ tiếp tục kháng chiến
- Ở Hà Nội: nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn giặc
+ Ngày 19- 5- 1883, quân ta giành được thắng lợi Cầu Giấy, Ri-vi-e bị giết tại trận làm nức lòng nhân dân.
Trận Cầu Giấy lần hai (năm 1883)
⇒ Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ hai càng làm cho quân Pháp hoang mang dao động.
3. Hiệp ước Pa-tơ-nốt. Nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ
- Chiều ngày 18- 8- 1883, Pháp bắn phá dữ dội vào Thuận An.
- Ngày 25- 8- 1883, triều đình kí hiệp ước Hác-măng vào ngày.
- Nội dung:
+ Triều đình Huế thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc Kỳ và Trung.
+ Mọi việc giao thiệp với nước ngoài đều do Pháp nắm.
+ Triều đình Huế phải rút quân đội Bắc Kỳ và Trung Kỳ.
- Việc ký hiệp ước 1883 càng đẩy mạnh phong trào kháng chiến của nhân dân ta.
- Ngày 6- 6- 1884, triều đình Huế kí Pháp bản hiệp ước Pa-tơ-nốt.
Chấm dứt sự tồn tại của triều đại phong kiến nhà Nguyễn, thay vào đó là nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến kéo dài tới cách mạng tháng Tám năm 1945.
Trắc nghiệm Lịch sử 8 Bài 25: Kháng chiến lan rộng ra toàn quốc (1873 - 1884)
Nhận biết
Câu 1. Năm 1873, để tiến quân ra Bắc, thực dân Pháp lấy cớ
A. nhà Nguyễn vi phạm Hiệp ước Nhâm Tuất..
B. triều đình cầu cứu nhà Thanh.
C. giải quyết vụ Đuy-puy.
D. nhà Nguyễn vi phạm Hiệp ước Giáp Tuất.
Đáp án: C
Giải thích: Từ cuối năm 1872, Pháp cho tên lái buôn Đuy-puy vào gây rối ở Hà Nội. Tiếp đó, lấy cớ giải quyết vụ Đuy-puy, hơn 200 quân Pháp từ Sài Gòn kéo ra Bắc (SGK – Trang 120).
Câu 2. Tổng đốc thành Hà Nội vào năm 1873 là
A. Hoàng Diệu.
B. Nguyễn Tri Phương.
C. Tôn Thất Thuyết.
D. Phan Thanh Giản.
Đáp án: B
Giải thích: Tổng đốc thành Hà Nội vào năm 1873 là Nguyễn Tri Phương, ông đã lãnh đạo 7000 quân triều đình chiến đấu chống lại quân Pháp.
Câu 3. Hiệp ước nào đánh dấu việc triều đình nhà Nguyễn chính thức thừa nhận sáu tỉnh Nam Kì là đất thuộc Pháp?
A. Hiệp ước Nhâm Tuất.
B. Hiệp ước Giáp Tuất.
C. Hiệp ước Hác-măng.
D. Hiệp ước Pa-tơ-nốt.
Đáp án: B
Giải thích: Với Hiệp ước Giáp Tuất (1874), nhà Nguyễn đã chính thức thừa nhận 6 tỉnh Nam Kì là đất thuộc Pháp.
Câu 4. Người trấn thủ thành Hà Nội khi Pháp kéo quân ra Hà Nội lần thứ hai là
A. Nguyễn Tri Phương.
B. Hoàng Diệu.
C. Tôn Thất Thuyết.
D. Phan Thanh Giản.
Đáp án: B
Giải thích: Người trấn thủ thành Hà Nội khi Pháp kéo quân ra Hà Nội lần thứ hai là Hoàng Diệu.
Câu 5. Kết quả của cuộc đổ bộ lên Hà Nội lần hai của thực dân Pháp là
A. Hoàng Diệu nộp khí giới trao thành cho giặc.
B. thành Hà Nội thất thủ, Hoàng Diệu tuẫn tiết.
C. Pháp thất bại, buộc phải rút về Nam Kì.
D. Pháp kí với nhà Nguyễn hiệp ước Giáp Tuất.
Đáp án: B
Giải thích: Khi Pháp đổ bộ lên Hà Nội lần thứ hai quân ta đã anh dũng chống trả nhưng chỉ cầm cự được một thời gian ngắn, thành Hà Nội thất thủ, Hoàng Diệu tuẫn tiết (SGK - Trang 122).
Câu 6. Năm 1882, trước sự thất thủ của thành Hà Nội triều đình Huế đã
A. cho quân tiếp viện.
B. đàn áp cuộc đấu tranh của nhân dân
C. cầu cứu nhà Thanh, cử người thương thuyết với Pháp.
D. xin đầu hàng Pháp.
Đáp án: C
Giải thích: Trước sự thất thủ của thành Hà Nội triều đình Huế đã cầu cứu nhà Thanh, cử người thương thuyết với Pháp (SGK – Trang 122).
Câu 7. Hiệp ước Quý Mùi (Hiệp ước Hác-măng) quy định triều đình Huế chỉ được cai quản vùng đất
A. Bắc Kỳ.
B. Trung Kì.
C. Ba tỉnh Thanh-Nghệ -Tĩnh.
D. Nam Kì.
Đáp án: C
Giải thích: Hiệp ước Quý Mùi (Hiệp ước Hác-măng) quy định triều đình Huế chỉ được cai quản vùng đất Trung Kì (SGK – Trang 123).
Câu 8. Người đứng đầu phái kháng chiến trong triều đình Huế là
A. Nguyễn Thiện Thuật.
B. Tạ Hiện.
C. Tôn Thất Thuyết.
D. Nguyễn Quang Bích.
Đáp án: C
Giải thích: Người cầm đầu phái kháng chiến trong triều đình Huế là Tôn Thất Thuyết (SGK – Trang 124).
Thông hiểu
Câu 9. Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884) được ký kết giữa triều đình nhà Nguyễn với thực dân Pháp là mốc đánh dấu
A. các vua nhà Nguyễn hoàn toàn đầu hàng thực dân Pháp.
B. thực dân Pháp căn bản hoàn thành công cuộc bình định Việt Nam.
C. thực dân Pháp thiết lập xong bộ máy cai trị ở Việt Nam.
D. thực dân Pháp căn bản hoàn thành công cuộc xâm lược Việt Nam.
Đáp án: D
Giải thích: Hiệp ước Pa-tơ-nốt (1884) được ký kết giữa triều đình nhà Nguyễn với thực dân Pháp là mốc đánh dấu thực dân Pháp căn bản hoàn thành công cuộc xâm lược Việt Nam.
Câu 10. Ý nào không phải là những chính sách Pháp tiến hành sau khi chiếm được ba tỉnh miền Đông Nam Kì?
A. Xây dựng bộ máy cai trị có tính chất quân sự từ trên xuống dưới.
B. Đẩy mạnh bóc lột bằng tô thuế, cướp đoạt ruộng đất của nông dân.
C. Xuất bản báo chí nhằm tuyên truyền cho kế hoạch xâm lược sắp tới.
D. Phân chia đất đai cho nông dân cày cấy và nộp tô thuế chó chính quyền Pháp.
Đáp án: D
Giải thích: Sau khi chiếm được ba tỉnh miền Đông Nam Kì Pháp đã xây dựng bộ máy cai trị có tính chất quân sự từ trên xuống dưới; đẩy mạnh bóc lột bằng tô thuế, cướp đoạt ruộng đất của nông dân; xuất bản báo chí nhằm tuyên truyền cho kế hoạch xâm lược sắp tới (SGK – Trang 119).
Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Lịch Sử lớp 8 đầy đủ, chi tiết khác:
Lý thuyết Bài 26: Phong trào kháng chiến chống Pháp trong những năm cuối thể kỉ XIX
Lý thuyết Bài 27: Khởi nghĩa Yên Thế và phòng trào chống Pháp của đồng bào miền núi cuối thế kỉ XIX
Lý thuyết Bài 28: Trào lưu cải cách Duy Tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX
Lý thuyết Bài 30: Phong trào yêu nước chống Pháp từ đầu thế kỉ XX đến năm 1918
Xem thêm các chương trình khác:
- Tóm tắt tác phẩm Ngữ văn 8 (Sách mới) | Kết nối tri thức, Cánh diều, Chân trời sáng tạo
- Soạn văn 8 (hay nhất) | Để học tốt Ngữ văn lớp 8 (sách mới)
- Soạn văn 8 (ngắn nhất) | Để học tốt Ngữ văn lớp 8 (sách mới)
- Văn mẫu lớp 8 (Sách mới) | Kết nối tri thức, Cánh diều, Chân trời sáng tạo
- Tác giả - tác phẩm Ngữ văn 8 (Sách mới) | Kết nối tri thức, Cánh diều, Chân trời sáng tạo
- Giải sgk Hóa học 8
- Giải sbt Hóa học 8
- Giải vở bài tập Hóa học 8
- Lý thuyết Hóa học 8
- Các dạng bài tập Hóa học lớp 8
- Giải sgk Vật Lí 8
- Giải sbt Vật Lí 8
- Lý thuyết Vật Lí 8
- Giải vở bài tập Vật lí 8
- Giải SGK Toán 8 | Giải bài tập Toán 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Giải sbt Toán 8 (sách mới) | Sách bài tập Toán 8
- Bài tập Ôn luyện Toán lớp 8
- Các dạng bài tập Toán lớp 8
- Lý thuyết Toán lớp 8 (sách mới) | Kiến thức trọng tâm Toán 8
- Giáo án Toán lớp 8 mới nhất
- Bài tập Toán lớp 8 mới nhất
- Chuyên đề Toán lớp 8 mới nhất
- Giải sgk Tiếng Anh 8 (sách mới) | Giải bài tập Tiếng Anh 8 Học kì 1, Học kì 2
- Giải sgk Tiếng Anh 8 | Giải bài tập Tiếng Anh 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Giải sbt Tiếng Anh 8 (sách mới) | Sách bài tập Tiếng Anh 8
- Giải sbt Tiếng Anh 8 (thí điểm)
- Giải sgk Tin học 8 | Giải bài tập Tin học 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Giải vở bài tập Sinh học 8
- Giải sgk Sinh học 8
- Lý thuyết Sinh học 8
- Giải sgk Giáo dục công dân 8 | Giải bài tập Giáo dục công dân 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Lý thuyết Giáo dục công dân 8 (sách mới) | Kiến thức trọng tâm GDCD 8
- Lý thuyết Địa Lí 8 (sách mới) | Kiến thức trọng tâm Địa Lí 8
- Giải sgk Địa Lí 8 | Giải bài tập Địa Lí 8 Học kì 1, Học kì 2 (sách mới)
- Giải Tập bản đồ Địa Lí 8
- Đề thi Địa lí 8