Toán 8 Bài 3 (Chân trời sáng tạo): Phân tích dữ liệu

Giải Toán 8 Bài 3: Phân tích dữ liệu

Bài giảng Toán 8 Bài 3: Phân tích dữ liệu

Giải Toán 8 trang 109

Khởi động trang 109 Toán 8 Tập 1: Bà Sáu đã ghi lại số trái sầu riêng bán được theo từng tháng trong năm trước như bảng sau:

Từ bảng trên, bà Sáu nhận định rằng: Hằng năm, số trái sầu riêng bán được vào tháng 5 và tháng 6 nhiều hơn các tháng còn lại. Nhờ vậy, tháng 5 năm nay bà Sáu nhập sầu riêng nhiều hơn và bán được nhiều hơn các năm qua. Hãy thảo luận nhóm để tìm hiểu các lợi ích của việc phân tích dữ liệu thống kê.

Lời giải:

Học sinh thảo luận nhóm theo hướng dẫn của giáo viên để tìm hiểu các lợi ích của việc phân tích dữ liệu thống kê.

Chẳng hạn:

• Tăng hiệu quả công việc (chỉ ra những công việc có thể lược bỏ hoặc tối ưu những công việc quan trọng, …);

• Hỗ trợ ra quyết định chiến lược đúng đắn hơn; điều hướng doanh nghiệp kinh doanh tốt hơn;

• Dự đoán thay đổi những hành vi của khách hàng trong kinh doanh;

…

1. Phát hiện vấn đề qua phân tích dữ liệu thống kê

Khám phá 1 trang 109 Toán 8 Tập 1: Phân tích bảng thống kê sau để tìm số học sinh nữ và tổng số học sinh của lớp 8A.

Lời giải:

Do mỗi học sinh chọn 1 môn nên ta có:

• Số học sinh nữ của lớp 8A là: 4 + 2 + 7 + 4 = 17 (học sinh);

• Số học sinh nam của lớp 8A là: 17 + 3 + 1 + 4 = 25 (học sinh);

• Tổng số học sinh của lớp 8A là: 17 + 25 = 42 (học sinh).

Thực hành 1 trang 109 Toán 8 Tập 1: Hãy phân tích bảng thống kê ở Hoạt động khám phá 1 và cho biết môn thể thao nào có tỉ lệ số học sinh nữ chọn so với số học sinh nam chọn cao nhất.

Lời giải:

Phân tích bảng thống kê ta thấy:

Vậy bóng đá là môn thể thao có tỉ lệ số học sinh nữ chọn so với số học sinh nam chọn cao nhất.

Giải Toán 8 trang 110

Vận dụng 1 trang 110 Toán 8 Tập 1: Phân tích biểu đồ thống kê bên dưới và cho biết:

‒ Môn thể thao được yêu thích nhất của học sinh khối 8.

‒ Tỉ lệ học sinh yêu thích môn bóng đá so với các môn thể thao còn lại của học sinh khối 8.

Lời giải:

‒ Do 17% < 19% < 47% nên bóng đá là môn thể thao được yêu thích nhất của học sinh khối 8.

‒ Phân tích biểu đồ hình quạt tròn ta thấy:

2. Giải thích các vấn đề qua phân tích biểu đồ thống kê

Khám phá 2 trang 110 Toán 8 Tập 1: Thầy giáo dạy Khoa học tự nhiên lớp 8C thực hiện giáo dục STEM từ tháng 10 và biểu diễn điểm kiểm tra của năm học sinh cần giúp đỡ của lớp trong tháng 9 và tháng 10 dưới dạng biểu đồ như bên. Em hãy đọc biểu đồ đó và so sánh kết quả học tập của các bạn trước và sau khi thầy giáo thực hiện giáo dục STEM. Theo em, thầy giáo có nên tiếp tục thực hiện giáo dục STEM không?

Lời giải:

Phân tích biểu đồ và so sánh ta thấy điểm kiểm tra của các bạn sau khi thầy giáo thực hiện giáo dụ STEM vào tháng 10 đều cao hơn tháng 9. Do đó, thầy giáo nên tiếp tục thực hiện giáo dục STEM.

Giải Toán 8 trang 111

Thực hành 2 trang 111 Toán 8 Tập 1: Số lượng giỏ trái cây bán được trong mùa hè vừa qua của sáu cửa hàng được biểu diễn trong biểu đồ sau:

Trong tình huống những cửa hàng bán được dưới 200 giỏ trái cây buộc phải đóng cửa hoặc chuyển sang kinh doanh mặt hàng khác, em hãy cho biết đó có thể là cửa hàng nào.

Lời giải:

Phân tích biểu đồ tranh và chuyển dữ liệu từ biểu đồ tranh sang bảng thống kê ta được:

Ta thấy chỉ có cửa hàng Xanh Sạch bán được dưới 200 giỏ trái cây nên cửa hàng này phải đóng cửa hoặc chuyển sang kinh doanh mặt hàng khác.

Vận dụng 2 trang 111 Toán 8 Tập 1: Trong tình huống của Thực hành 2, có thêm thông tin cho biết những cửa hàng bán được từ 500 giỏ trái cây trở lên dự định sẽ đầu tư xây một nhà kho bảo quản. Em hãy cho biết đó có thể là những cửa hàng nào.

Lời giải:

Phân tích biểu đồ tranh và chuyển dữ liệu từ biểu đồ tranh sang bảng thống kê ta được:

Ta thấy có hai cửa hàng bán được từ 500 giỏ trái cây trở lên, đó là cửa hàng Bốn Mùa và cửa hàng Quả Ngọt nên hai cửa hàng này sẽ được đầu tư xây một nhà kho bảo quản.

Bài tập

Giải Toán 8 trang 112

Bài 1 trang 112 Toán 8 Tập 1: Hãy phân tích bảng thống kê sau để tìm:

a) Số học sinh bình quân trên một giáo viên;

b) Số học sinh bình quân trong một lớp.

Lời giải:

a) Phân tích bảng thống kê ta thấy:

• Có 17,5 triệu học sinh = 17 500 nghìn học sinh;

• Có 818,0 nghìn giáo viên;

• Số học sinh bình quân trên một giáo viên là: $\frac{17500}{\mathrm{818,0}}\approx \mathrm{21,4}$ (học sinh).

b) Phân tích bảng thống kê ta thấy:

• Có 17,5 triệu học sinh = 17 500 nghìn học sinh;

• Có 511,6 nghìn lớp học;

• Số học sinh bình quân trong một lớp là: $\frac{17500}{\mathrm{511,6}}\approx \mathrm{34,2}$ (học sinh).

Bài 2 trang 112 Toán 8 Tập 1: Quan sát biểu đồ tỉ lệ phần trăm số xe đạp một cửa hàng đã bán được theo màu sơn trong tháng sau đây:

Theo em, chủ cửa hàng nên đặt hàng thêm cho xe đạp màu gì?

Lời giải:

Phân tích biểu đồ hình quạt tròn trên ta thấy tỉ lệ phần trăm số xe đạp sơn màu xanh dương bán được nhiều nhất (chiếm tỉ lệ 60% nhiều nhất), do đó chủ cửa hàng nên đặt hàng thêm cho xe đạp màu xanh dương.

Bài 3 trang 112 Toán 8 Tập 1: Đọc biểu đồ biểu diễn số máy cày có trong năm xã sau đây và trả lời các câu hỏi bên dưới.

a) Xã nào có nhiều máy cày nhất? Xã nào có ít máy cày nhất?

b) Trong tình huống những xã có trên 20 máy cày cần đầu tư một trạm bảo trì và sửa chữa riêng, theo em đó có thể là những xã nào?

Lời giải:

a) Quan sát biểu đồ cột trên ta thấy xã B có nhiều máy cày nhất (45 máy cày) và xã E có ít máy cày nhất (15 máy cày).

b) Phân tích biểu đồ cột trên ta thấy có 2 xã có trên 20 máy cày, đó là xã B (45 máy cày) và xã C (25 máy cày), do đó hai xã này cần đầu tư một trạm bảo trì và sửa chữa riêng.

Giải Toán 8 trang 113

Bài 4 trang 113 Toán 8 Tập 1: Một số công ty sản xuất đồng hồ đeo tay quảng cáo rằng đồng hồ của họ chống thấm nước. Sau khi cơ quan kiểm định chất lượng kiểm tra, kết quả được công bố như biểu đồ sau:

Từ biểu đồ cột kép trên, hãy tính tỉ số giữa số đồng hồ bị thấm nước và số đồng hồ đem kiểm tra của mỗi loại đồng hồ và dự đoán loại đồng hồ nào chống thấm nước tốt nhất.

Lời giải:

Phân tích biểu đồ cột kép trên ta có bảng thống kê sau:

Quan sát bảng trên ta thấy tỉ số giữa số đồng hồ bị thấm nước và số đồng hồ đem kiểm tra của loại đồng hồ C nhỏ nhất nên đây là loại đồng hồ chống thấm nước tốt nhất.

Bài 5 trang 113 Toán 8 Tập 1: Kết quả thống kê phương tiện đi đến trường của học sinh trường Trung học cơ sở Nguyễn Du như sau:

Bãi để xe cho học sinh hiện có sức chứa khoảng 100 xe. Theo em, nhà trường có cần bố trí thêm chỗ để xe cho học sinh hay không?

Lời giải:

Phân tích biểu đồ tranh ta chuyển dữ liệu thành bảng như sau:

Số học sinh đi xe đạp điện và xe đạp là: 100 + 80 = 180 (học sinh).

Do đó bãi để xe cho học sinh cần có 180 chỗ để xe.

Vậy nhà trường cần bố trí thêm số chỗ để xe là: 180 – 100 = 80 (chỗ).

Giải Toán 8 trang 114

Bài 6 trang 114 Toán 8 Tập 1: Hãy phân tích dữ liệu được biểu diễn trong biểu đồ sau để tìm ngày có nhiệt độ chênh lệch nhiều nhất và ngày có nhiệt độ chênh lệch ít nhất giữa hai thành phố.

Lời giải:

Phân tích biểu đồ đoạn thẳng trên ta có bảng sau:

Vậy ngày 18/02/2021 có nhiệt độ chênh lệch nhiều nhất giữa hai thành phố; hai ngày 21/02/2021 và 22/02/2021 có nhiệt độ chênh lệch ít nhất giữa hai thành phố.

Lý thuyết Phân tích dữ liệu

1. Phát hiện vấn đề qua phân tích dữ liệu thống kê

Phân tích dữ liệu thống kê giúp ta phát hiện các vấn đề cần quan tâm.

Ví dụ. Một cửa hàng bán kính ghi lại số kính bán được trong tháng bằng bảng số liệu sau:

a. Cửa hàng bán được bao nhiêu kính trong tháng?

b. Chủ cửa hàng nói rằng tháng này, tỉ lệ kính trắng, đen và xanh bán được chiếm trên 55% tổng số kính bán được. Chủ cửa hàng nói dúng không?

Giải.

a. Số kính bán được trong tháng là 20 + 10 + 30 + 15 + 25 = 100 (kính)

b. Số kính trắng, đen và xanh bán được là: 20 + 10 + 30 = 60 (kính)

So với tổng số kính bán được, tỉ lệ số kinh trăng, đen và xanh là: $\frac{60.100}{100}\mathrm{\%}=60\mathrm{\%}>55\mathrm{\%}$

Vậy chủ cửa hàng nói đúng.

2. Giải quyết các vấn đề qua phân tích biểu đồ thống kê

Việc phân tích biểu đồ thống kê giúp ta nắm bắt thông tin nhanh chóng, từ đó có những lựa chọn hoặc ra quyết định hợp lí hơn.

Ta có biểu đồ biểu diễn tỉ lệ phần trăm thức uống được học sinh khối 8 lựa chọn trong buổi tổng kết năm học 2022 - 2023

Theo em, năm sau nhà trường nên chuẩn bị thêm nhiều nước uống loại nào?

Theo biểu đồ, số lượng trà sữa được lựa chọn nhiều nhât, năm sau nhà trường nên chuẩn bị thêm trà sữa cho buổi tổng kết.

Xem thêm lời giải bài tập Toán 8 Chân trời sáng tạo hay, chi tiết khác:

Bài 3: Phân tích dữ liệu

Bài tập cuối chương 4

Hoạt động 1: Dùng vật liệu tái chế gấp hộp quà tặng

Hoạt động 2: Làm tranh treo tường minh họa các loại tứ giác đặc biệt

Hoạt động 3: Thiết lập kế hoạch cho một mục tiêu tiết kiệm