Soạn bài Tìm hiểu chung về văn nghị luận hay, ngắn gọn

Soạn văn Tìm hiểu chung về văn nghị luận - Ngữ văn 7

A. Soạn bài Tìm hiểu chung về văn nghị luận ngắn gọn:

I. Nhu cầu nghị luận và văn bản nghị luận

1. Nhu cầu nghị luận:

Câu hỏi (trang 7 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

a.

* Trong đời sống, em thường gặp các vấn đề và câu hỏi kiểu như vậy

* Các câu hỏi về vấn đề tương tự:

- Theo em, trẻ em có nên thức khuya chơi điện tử?

- Vì sao con người cần bảo vệ môi trường?

- Tại sao em cần lễ phép với người lớn?

b. Khi trả lời các câu hỏi như vậy, em không thể trả lời bằng các kiểu văn bản như tự sự, miêu tả, biểu cảm mà buộc phải dùng lí lẽ, dẫn chứng để giải thích, thuyết phục người khác.

c. Hằng ngày trên các phương tiện truyền thông, em thường gặp những kiểu văn bản nghị luận như lời phát biểu, phản biện, …

2. Thế nào là văn bản nghị luận?

Câu hỏi (trang 7 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

a. Bác Hồ viết bài này với mục đích kêu gọi mọi người đi học nâng cao dân trí.

- Bài viết nêu ra những ý kiến với các luận điểm:

+ Sự cần thiết phải nâng cao dân trí:

 “Một trọng những công việc phải thực hiện cấp tốc trong lúc này, là nâng cao dân trí …”: Dân ta đã từng bị thực dân Pháp cai trị và thực hiện chính sách ngu dân để dễ bề cai trị; chỉ ra lợi ích của việc học.

+ Kêu gọi mọi người cùng tham gia chống nạn thất học

 “Mọi người Việt Nam…biết viết chữ Quốc ngữ”: Kêu gọi mọi người cùng nhau chống nạn thất học.

b. Những lí lẽ được nêu:

- Tình trạng thất học, lạc hậu của 95% dân số.

- Để xây dựng đất nước trước hết phải biết chữ.

- Việc chống thất học là việc có thể thực hiện được.

c.

- Tác giả có thể thực hiện mục đích bằng văn miêu tả, kể chuyện, biểu cảm.

- Tuy nhiên sẽ khó khăn hơn và không đạt hiệu quả cao như văn nghị luận.

II. Luyện tập

Câu 1 (trang 9,10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

a.

- Đây là bài văn nghị luận.

- Vì bài trình bày một ý kiến.

b.

* Tác giả đề xuất ý kiến: “Tạo một thói quen tốt là rất khó. Nhưng nhiễm thói quen xấu thì rất dễ. Cho nên mỗi người, mỗi gia đình hãy tự xem lại mình để tạo ra nếp sống đẹp văn minh cho xã hội?”

* Lí lẽ và dẫn chứng:

- Trong cuộc sống có thói quen tốt (dậy sớm, đúng hẹn, giữ lời hứa, đọc sách…) và xấu (hút thuốc lá, hay cáu giận, mất trật tự).

- Có người biết phân biệt tốt và xấu nhưng đã thành thói quen nên khó bỏ khó sửa (thói quen hút thuốc lá gây thói quen gạt tàn bừa bãi …)

- Tác hại của thói quen xấu (mất vệ sinh khu dân cư, …)

- Khả năng tạo thói quen tốt và nhiễm thói quen xấu.

c.

- Bài nghị luận này nhằm giải quyết vấn đề trong thực tế.

- Em đồng ý với ý kiến của bài viết.

- Vì quan điểm của tác giả là đúng và vấn đề này rất có ý nghĩa đối với xã hội

Câu 2 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2): 

* Bố cục bài văn (3 đoạn):

- Đoạn 1 (2 câu đầu): Nêu vấn đề, giới thiệu.

- Đoạn 2 (Hút thuốc lá…rất nguy hiểm): Những thói quen xấu và tác hại của nó.

- Đoạn 3 (Còn lại): Hướng phấn đấu cho mỗi người, mỗi gia đình.

Câu 3 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

* Sưu tầm hai đoạn văn nghị luận.

- Đoạn 1:

“Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm cả lũ bán nước và lũ cướp nước”

- Đoạn 2:

“Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng “đẹp”, một thứ tiếng “hay”. Nói thế có nghĩa là nói rằng: Tiếng Việt là một thứ tiếng hài hòa về mặt âm hưởng, thanh điệu mà cũng rất tế nhị, uyển chuyển trong cách đặt câu. Nói thế cũng có nghĩa là nói rằng: Tiếng Việt có đầy đủ khả năng để diễn đạt tình cảm, tư tưởng của người Việt Nam và để thỏa mãn cho yêu cầu của đời sống văn hóa nước nhà qua các thời kì lịch sử.”

Câu 4 (trang 10 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Bài văn “Hai biển hồ” là một văn bản nghị luận.

- Giải thích: dù có yếu tố tự sự nhưng mục đích chính của bài viết là: bàn luận về ích kỷ và chan hòa.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Tìm hiểu chung về văn nghị luận:

- Trong đời sống, ta thường gặp văn nghị luận dưới dạng các ý kiến nêu ra trong cuộc họp, các bài xã luận, bình luận, bài phát biểu trên báo chí...

- Văn nghị luận là văn được viết ra nhầm xác lập cho người đọc người nghe một tư tưởng, một quan điểm nào đó, muốn thế văn nghị luận phải có quan điểm rõ ràng, có lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục.

- Những tư tưởng quan điểm trong bài văn nghị luận phải hướng tới giải quyết những vấn đề đặt ra trong đời sống thì mới có ý nghĩa.

Bài giảng Ngữ văn 7 Tìm hiểu chung về văn nghị luận

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 7 hay, chi tiết khác:

Tục ngữ về con người và xã hội

Rút gọn câu

Đặc điểm của văn nghị luận

Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta