Soạn bài Rút gọn câu hay, ngắn gọn

Soạn bài Rút gọn câu - Ngữ văn 7

A. Soạn bài Rút gọn câu ngắn gọn:

I. Thế nào là rút gọn câu?

Câu 1 (trang 14 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

* So sánh:

(1): Học ăn, học nói, học gói, học mở.

Các cụm động từ - Vị ngữ

(2):

Câu 2 (trang 15 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Những từ ngữ có thể làm chủ ngữ trong câu a):

+ chúng tôi, ta, người Việt Nam, chúng mình, tôi và các bạn, ….

Câu 3 (trang 15 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Tuỳ từng trường hợp vận dụng mà có thể hiểu chủ ngữ cụ thể là ai.

Cũng chính vì điều này mà người ta lược bỏ chủ ngữ của câu, để tăng tính khái quát, cụm động từ vị ngữ "học ăn, học nói, học gói, học mở." trở thành kinh nghiệm chung, lời khuyên chung, đúng với tất cả mọi người.

Câu 4 (trang 15 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

* Câu "Rồi ba bốn người, sáu bảy người." được rút gọn vị ngữ

- Giải thích: người ta có thể căn cứ vào câu đứng trước để xác định được vị ngữ của câu này là: đuổi theo nó.

* Câu "Ngày mai." được rút gọn cả chủ ngữ và vị ngữ

- Giải thích: người ta có thể căn cứ vào câu đứng trước nó để hiểu được là: Tôi đi Hà Nội vào ngày mai.

II. Cách dùng câu rút gọn:

Câu 1 (trang 15 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Các câu "Chạy loăng quăng. Nhảy dây. Chơi kéo co." thiếu thành phần chủ ngữ

- Không phải bao giờ việc rút gọn câu cũng hợp lí.

- Tuỳ tiện lược bỏ thành phần câu như những câu trên khiến cho lời văn trở nên cộc lốc, khó hiểu.

Câu 2 (trang 15 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Câu "Bài kiểm tra toán." thiếu vị ngữ

- Để thể hiện thái độ lễ phép, cần sửa thành:

+ Bài kiểm tra toán mẹ ạ! hoặc

+ Bài kiểm tra toán con được điểm 10 ạ!

Câu 3 (trang 15 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

Bài học: Khi rút gọn câu ta cần lưu ý:

+ Tránh làm cho người nghe (đọc) khó hiểu hoặc hiểu sai nội dung cần nói

+ Tránh sự khiếm nhã, thiếu lễ độ khi dùng những câu cộc lốc, quá ngắn

III. Luyện tập:

Câu 1 (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Các câu (b), (c) là những câu rút gọn.

- Thành phần bị lược là thành phần chủ ngữ.

+ “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” nêu nguyên tắc ứng xử

+ “Nuôi lợn ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng” nêu kinh nghiệm sản xuất

- Mục đích: hai câu nêu nguyên tắc ứng xử, kinh nghiệm sản xuất chung cho tất cả mọi người nên có thể rút gọn chủ ngữ làm cho câu gọn hơn.

Câu 2 (trang 16 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

a)

Rút gọn chủ ngữ

Bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,
Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

Khôi phục:

- Bổ sung chủ ngữ Ta:

Ta bước tới Đèo Ngang bóng xế tà,
Ta dừng chân đứng lại, trời, non, nước,

b) Rút gọn chủ ngữ

+ Đồn rằng quan tướng có danh,

+ Cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.

+ Ban khen rằng: "Ấy mới tài",

+ Ban cho cái áo với hai đồng tiền.

+ Đánh giặc thì chạy trước tiên, Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra (!)

+ Trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!

Khôi phục:

- Bổ sung chủ ngữ

+ Người ta đồn rằng quan tướng có danh,

+ Quan tướng cưỡi ngựa một mình chẳng phải vịn ai.

+ Vua ban khen rằng: "Ấy mới tài",

+ Ban cho cái áo với hai đồng tiền.

+ Quan tướng đánh giặc thì chạy trước tiên, Xông vào trận tiền cởi khố giặc ra (!)

+ Quan tướng trở về gọi mẹ mổ gà khao quân!

- Thơ, ca dao thường có nhiều câu rút gọn là vì thơ, ca dao chuộng lối diễn đạt súc tích.

Câu 3 (trang 17 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

- Cậu bé dùng những câu thiếu chủ ngữ để trả lời người khách: "Mất rồi.", "Thưa... tối hôm qua.", "Cháy ạ."

- Từ chỗ hiểu nhầm chủ ngữ trong các câu nói của cậu bé là người bố của cậu, người khách cũng dùng những câu thiếu chủ ngữ để hỏi: "Mất bao giờ?", "Sao mà mất nhanh thế?", khiến sự hiểu lầm cứ tiếp diễn.

b) Để tránh hiểu lầm như trong trường hợp trên, khi nói năng chúng ta nên: tránh dùng những câu rút gọn trong những trường hợp ý nghĩa của ngữ cảnh không rõ ràng, gây hiểu lầm cho người nghe.

Câu 4 (trang 18 sgk Ngữ văn lớp 7 Tập 2):

* Chi tiết gây cười và phê phán:

- Đây (ý nói là người ở đây); Mỗi (nhà có một con); Tiệt (bố mẹ đã mất rồi) gây ra sự thô lỗ, khiếm nhã với người khác.

B. Tóm tắt những nội dung chính khi soạn bài Rút gọn câu:

* Khi nói hoặc viết, có thể lược bỏ một số thành phần của câu, tạo thành câu rút gọn. * Việc lược bỏ một số thành phần câu thường nhằm những mục đích sau:

- Làm cho câu gọn hơn, vừa thông tin được nhanh, vừa tránh lặp những từ ngữ đã xuất hiện trong câu đứng trước.

- Ngụ ý hành động, đặc điểm nói trong câu là của chung mọi người (lược bỏ chủ ngữ).

* Khi rút gọn câu, lưu ý:

- Không làm cho người nghe, người đọc hiểu sai hoặc hiểu không đầy đủ nội dung câu nói;

- Không biến câu nói thành một câu cộc lốc, khiếm nhã.

Bài giảng Ngữ văn 7 Rút gọn câu

Xem thêm các bài soạn Ngữ văn 7 hay, chi tiết khác:

Đặc điểm của văn nghị luận

Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta

Câu đặc biệt

Bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận