Lý thuyết Địa lí 9 Bài 13 (mới 2024 + Bài Tập): Vai trò, đặc điểm phát triển và phân bố của dịch vụ

Lý thuyết Địa lí 9 Bài 13: Vai trò, đặc điểm phát triển và phân bố của dịch vụ

Bài giảng Địa lí 9 Bài 13: Vai trò, đặc điểm phát triển và phân bố của dịch vụ

1. Cơ cấu và vai trò của dịch vụ trong nền kinh tế

a) Cơ cấu ngành dịch vụ

- Khái niệm: là các hoạt động đáp ứng nhu cầu sản xuất và sinh hoạt của con người.

- Dịch vụ bao gồm một tập hợp các hoạt động kinh tế, rất rộng lớn và phức tạp.

- Cơ cấu đa dạng, gồm 3 nhóm ngành:

+ Dịch vụ tiêu dùng: thương nghiệp, dịch vụ sửa chữa, khách sạn, dịch vụ cá nhân,...

+ Dịch vụ sản xuất: giao thông vận tải, bưu chính viễn thông, tài chính tín dụng, kinh doanh tài sản, tư vấn.

+ Dịch vụ công cộng: khoa học giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao, quản lí nhà nước, đoàn thể và bảo hiểm.

BIỂU ĐỒ CƠ CẤU GDP CỦA CÁC NGÀNH DỊCH VỤ, NĂM 2017 (%)

b) Vai trò của dịch vụ trong sản xuất và đời sống

- Dịch vụ thúc đẩy nền kinh tế phát triển.

- Tạo ra mối liên hệ giữa các ngành sản xuất, giữa các vùng trong nước và giữa nước ta với nước ngoài.

- Tạo nhiều việc làm, góp phần quan trọng nâng cao đời sống nhân dân và đem lại nguồn thu nhập lớn cho nền kinh tế.

TP Đà Nẵng – Một trong những trung tâm dịch vụ lớn nhất ở nước ta

2. Đặc điểm phát triển và phân bố các ngành dịch vụ ở nước ta

a) Đặc điểm phát triển

- Dịch vụ nước ta khá phát triển mạnh: chiếm 36,5% lao động, 43% trong cơ cấu GDP (năm 2019).

- Dịch vụ nước ta phát triển khá nhanh và có nhiều cơ hội vươn lên. Phát triển nhất là ngành dịch vụ tiêu dùng.

- Thu hút nhiều đầu tư nước ngoài vào các hoạt động dịch vụ như tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, y tế, du lịch,…

- Vấn đề đặt ra:

+ Nâng cao trình độ công nghệ.

+ Đào tạo lao động lành nghề.

+ Xây dựng cơ sở hạ tầng kĩ thuật hiện đại.

b) Đặc điểm phân bố

- Nhân tố ảnh hưởng: phân bố dân cư và sự phát triển sản xuất.

- Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là hai trung tâm dịch vụ lớn nhất và đa dạng nhất ở nước ta.

TP. Hồ Chí Minh – Một trong hai trung tâm dịch vụ lớn nhất nước ta

Trắc nghiệm Địa lí 9 Bài 13: Vai trò đặc điểm phát triển và phân bố của dịch vụ

Câu 1. Ngành nào sau đây không thuộc nhóm các ngành dịch vụ?

A. Du lịch

B. Giao thông vận tải

C. Sản xuất hàng tiêu dùng

D. Ngoại thương

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Ngành không thuộc nhóm các ngành dịch vụ là sản xuất hàng tiêu dùng.

Câu 2. Hoạt động nào sau đây thuộc nhóm dịch vụ sản xuất?

A. Quản lí nhà nước.

B. Khách sạn, nhà hàng.

C. Tài chính, tín dụng.

D. Y tế, văn hóa, thể thao.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Hoạt động tài chính, ngân hàng thuộc nhóm dịch vụ sản xuất.

Câu 3. Các ngành nông nghiệp, công nghiệp được cung cấp nguyên liệu, vật tư sản xuất là nhờ

A. dịch vụ cộng đồng.

B. ngân hàng, tài chính.

C. bưu chính viễn thông.

D. giao thông vận tải.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Giao thông vận tải có vai trò chuyên chở hàng hóa, tạo mối liên hệ giữa nơi sản xuất và nơi tiêu thụ => Các ngành nông nghiệp, công nghiệp được cung cấp nguyên liệu, vật tư sản xuất là nhờ giao thông vận tải.

Câu 4. Vai trò to lớn về mặt xã hội của ngành dịch vụ là

A. tạo ra các mối liên hệ giữa các ngành sản xuất.

B. tạo nhiều việc làm và thu nhập cho người lao động.

C. đóng góp to lớn vào GDP cả nước, thúc đẩy kinh tế phát triển.

D. vận chuyển nguyên liệu, vật tư sản xuất cho các ngành.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Vai trò to lớn về mặt xã hội của ngành dịch vụ là tạo nhiều việc làm và thu nhập cho người lao động.

Câu 5. Nhân tố thúc đẩy ngành dịch vụ nước ta phát triển khá nhanh, có nhiều cơ hội vươn lên và thu hút nhiều đầu tư nước ngoài là

A. Cơ sở hạ tầng kĩ thuật được đầu tư hiện đại, đồng bộ.

B. Dân cư đông, đời sống người dân ngày càng nâng cao.

C. Xu hướng toàn cầu hóa.

D. Chính sách mở cửa và chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích:

Chính sách mở cửa và chuyển dịch cơ cấu kinh tế đã thúc đẩy ngành dịch vụ nước ta phát triển khá nhanh, có nhiều cơ hội vươn lên và thu hút nhiều đầu tư nước ngoài.

- Chính sách mở cửa thu hút nhiều vốn đầu tư nước ngoài, đặc biệt vào lĩnh vực tài chính, ngân hàng, bảo hiểm.

- Chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỉ trọng ngành công nghiệp xây dựng và dịch vụ -> nền kinh tế phát triển năng động, thúc đẩy ngành dịch vụ phát triển mạnh mẽ, đa dạng.

Câu 6. Lĩnh vực dịch vụ nào của nước ta thu hút nhiều công ty nước ngoài đầu tư?

A. Tài chính, ngân hàng, bảo hiểm.

B. Quản lí nhà nước, du lịch, giáo dục.

C. Kinh doanh tài sản, dịch vụ sửa chữa.

D. Đoàn thể và bảo hiểm bắt buộc.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Hoạt động tài chính, ngân hàng, bảo hiểm là lĩnh vực thu hút nhiều công ty nước ngoài đầu tư

Câu 7. Sự phân bố của dịch vụ phụ thuộc nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất là

A. Địa hình

B. Sự phân bố công nghiệp

C. Sự phân bố dân cư

D. Khí hậu.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Sự phân bố của dịch vụ phụ thuộc nhiều yếu tố, nhưng quan trọng nhất là sự phân bố dân cư.

Câu 8. Ở vùng miền núi nước ta dịch vụ còn nghèo nàn là do

A. Địa hình hiểm trở, giao thông không thuận lợi.

B. Khó khăn với giao lưu nước ngoài.

C. Các đô thị, trung tâm công nghiệp còn nhỏ lẻ và phân tán.

D. Dân cư thưa thớt, kinh tế nặng tự cung tự cấp.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích:

Sự phân bố dịch vụ phụ thuộc chặt chẽ vào phân bố dân cư và sự phát triển sản xuất.

Miền núi có dân cư thưa thớt, kinh tế kém phát triển, chủ yếu là tự cung tự cấp nền các hoạt động dịch vụ kém phát triển, nghèo nàn.

Câu 9. Các hoạt động dịch vụ của nước ta phân bố không đều nguyên nhân do

A. Dân cư nước ta phân bố không đều, trình độ kinh tế chênh lệch giữa các vùng.

B. Sự phân bố tài nguyên thiên nhiên không đồng đều trên khắp lãnh thổ.

C. Đồng bằng địa hình bằng phẳng, dễ dàng giao lưu; miền núi hiểm trở, giao thông khó khăn.

D. Cơ sở vật chất - kĩ thuật, cơ sở hạ tầng phát triển không đồng bộ.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích:

Sự phân bố dịch vụ phụ thuộc chặt chẽ vào phân bố dân cư và sự phát triển sản xuất.

- Dân cư nước ta phân bố không đồng đều: tập trung đông đúc ở vùng đồng bằng, ven biển và thưa thớt ở miền núi, trung du.

- Hoạt động kinh tế cũng có sự chênh lệch: vùng đồng bằng, ven biển (đặc biệt các thành phố, đô thị) có hoạt động kinh tế phát triển năng động, đặc biệt là dịch vụ và công nghiệp -> dịch vụ phát triển đa dạng. Ngược lại nông thôn, miền núi có hoạt động kinh tế nghèo nàn, chủ yếu là sản xuất nông nghiệp với trình độ thấp -> hoạt động dịch vụ kém phát triển.

=> Các hoạt động dịch vụ của nước ta phân bố không đều nguyên nhân do dân cư nước ta phân bố không đều, trình độ kinh tế chênh lệch giữa các vùng.

Câu 10. Hoạt động dịch vụ tập trung ở thành phố lớn và thị xã nhiều hơn ở khu vực nông thôn do

A. Dân cư tập trung đông và kinh tế phát triển hơn khu vực nông thôn.

B. Giao thông vận tải phát triển hơn.

C. Thu nhập bình quân đầu người cao hơn.

D. Có nhiều chợ hơn.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Hoạt động dịch vụ tập trung ở thành phố lớn và thị xã nhiều hơn ở khu vực nông thôn do dân cư tập trung đông và kinh tế phát triển hơn khu vực nông thôn.

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Địa lí lớp 9 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 14: Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông