Lý thuyết Máy phát điện xoay chiều (mới 2024 + Bài Tập) - Vật lí 9

Lý thuyết Vật lí 9 Bài 34: Máy phát điện xoay chiều

Bài giảng Vật lí 9 Bài 34: Máy phát điện xoay chiều

1. Cấu tạo và hoạt động của máy phát điện xoay chiều

- Máy phát điện xoay chiều có hai bộ phận chính:

+ Nam châm để tạo ra từ trường, có thể là nam châm vĩnh cửu hoặc nam châm điện.

+ Cuộn dây dẫn để tạo ra dòng điện cảm ứng xoay chiều.

Một trong hai bộ phận đó đứng yên gọi là stato, bộ phận còn lại có thể quay được gọi là rôto.

- Có hai loại máy phát điện xoay chiều:

	MPĐXC có cuộn dây quay	MPĐXC có nam châm quay
Giống nhau	+ Đều có cuộn dây và nam châm. + Đều có bộ phận quay (rôto) và bộ phận đứng yên (stato).
Khác nhau	Roto là cuộn dây, stato là nam châm. Ngoài ra còn có bộ phận vành khuyên và thanh quét dùng để lấy điện ra ngoài.	Roto là nam châm, stato là cuộn dây. Không có bộ phận vành khuyên và thanh quét.

2. Máy phát điện xoay chiều trong kĩ thuật

a) Đặc tính kĩ thuật

- Máy phát điện trong công nghiệp có thể cho dòng điện có cường độ 10kA và hiệu điện thế 10,5kV; đường kính tiết diện ngang của máy đến 4m, chiều dài đến 20m, công suất 110MW.

- Ở Việt Nam, các máy cung cấp điện có tần số 50Hz cho lưới điện quốc gia.

b) Cách làm quay máy phát điện

Có nhiều cách làm quay rôto của máy phát điện: Dùng động cơ nổ, dùng tuabin nước, dùng cánh quạt gió...

Ví dụ:

+ Nhà máy nhiệt điện (dùng động cơ nổ làm quay rôto).

+ Nhà máy thủy điện (dùng tuabin nước làm quay rôto).

+ Nhà máy điện gió (dùng cánh quạt gió làm quay rôto).

Trắc nghiệm Vật lí 9 Bài 34: Máy phát điện xoay chiều

Câu 1. Chọn phát biểu đúng.

Trong máy phát điện xoay chiều

A. bộ phận đứng yên gọi là rôto.

B. bộ phận đứng yên gọi là stato.

C. bộ phận quay gọi là stato.

D. chỉ có bộ phận đứng yên rôto, không có bộ phận quay stato.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Trong máy phát điện xoay chiều, bộ phận đứng yên gọi là stato, bộ phận quay gọi là rôto.

Câu 2. Máy phát điện xoay chiều bắt buộc phải gồm các bộ phận chính nào để có thể tạo ra dòng điện?

A. Cuộn dây dẫn và lõi sắt.

B. Cuộn dây dẫn và nam châm.

C. Nam châm điện và sợi dây dẫn nối nam châm với đèn.

D. Nam châm vĩnh cửu và sợi dây dẫn nối hai cực nam châm.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Để có thể tạo ra dòng điện, máy phát điện xoay chiêu bắt buộc phải có 2 bộ phận chính là cuộn dây dẫn và nam châm.

Câu 3. Chọn phát biểu sai khi nói về bộ góp điện

A. Bộ góp điện trong máy phát điện xoay chiều với cuộn dây quay có nhiệm vụ làm điện cực đưa dòng điện xoay chiều trong máy phát ra mạch ngoài.

B. Trong động cơ điện một chiều, bộ góp điện gồm hai vành bán khuyên ngoài tác dụng làm điện cực đưa dòng điện một chiều vào động cơ nó còn có tác dụng chỉnh lưu.

C. Động cơ điện một chiều không có bộ góp điện, máy phát điện xoay chiều có bộ góp điện.

D. Bộ góp trong động cơ điện một chiều giúp đổi chiều dòng điện trong khung (rôto) để làm khung quay liên tục theo một chiều xác định.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích:

A, B, D – đúng.

C – sai. Vì động cơ điện một chiều và máy phát điện xoay chiều đều có bộ góp điện.

Câu 4. Chọn phát biểu đúng khi so sánh giữa đinamô ở xe đạp và máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp.

A. Phần quay là cuộn dây tạo ra dòng điện.

B. Phần đứng yên là nam châm tạo ra từ trường.

C. Cả hai đều hoạt động dựa trên hiện tượng cảm ứng điện từ.

D. Cả hai đều dùng nam châm vĩnh cửu.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích:

A – sai. Vì đinamô ở xe đạp và máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp đều có phần quay là nam tạo ra từ trường.

B – sai. Vì đinamô ở xe đạp và máy phát điện xoay chiều trong công nghiệp đều có phần đứng yên là cuộn dây tạo ra dòng điện.

C – đúng.

D – sai. Vì đinamô ở xe đạp dùng nam châm vĩnh cửu còn máy phát điện công nghiệp dùng nam châm điện.

Câu 5. Nối hai cực của máy phát điện xoay chiều với một bóng đèn. Khi quay nam châm của máy phát thì trong cuộn dây của nó xuất hiện dòng điện xoay chiều vì

A. từ trường trong cuộn dây không biến đổi.

B. từ trường trong lòng cuộn dây luôn tăng.

C. số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây luôn tăng.

D. số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây luân phiên tăng giảm.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Khi quay nam châm của máy phát thì trong cuộn dây của nó xuất hiện dòng điện xoay chiều vì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây luân phiên tăng giảm.

Câu 6. Máy phát điện trong công nghiệp có thể cho dòng điện có cường độ

A. 100 A.

B. 1 kA.

C. 10 kA.

D. 100 kA.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Máy phát điện trong công nghiệp có thể cho dòng điện có cường độ 10 kA.

Câu 7. Chọn phát biểu sai.

A. Trong máy phát điện xoay chiều, bộ phận đứng yên gọi là stato.

B. Tần số quay của máy phát điện ở nước ta hiện nay là 50 Hz.

C. Trong máy phát điện xoay chiều, bộ phận quay gọi là rôto.

D. Khi rôto của máy phát điện xoay chiều quay được 1 vòng thì dòng điện do máy sinh ra đổi chiều 1 lần.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích:

A, B , C – đúng.

D – sai. Vì khi rôto của máy phát điện xoay chiều quay được 1 vòng thì dòng điện do máy sinh ra đổi chiều 2 lần.

Câu 8. Nối hai cực của máy phát điện xoay chiều với một bóng đèn. Khi quay nam châm của máy phát thì trong cuộn dây của nó xuất hiện dòng điện xoay chiều vì:

A. từ trường trong lòng cuộn dây luôn tăng.

B. số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây luôn tăng.

C. từ trường trong lòng cuộn dây không biến đổi.

D. số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây luân phiên tăng giảm.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Khi quay nam châm của máy phát thì trong cuộn dây của nó xuất hiện dòng điện xoay chiều vì số đường sức từ qua tiết diện S của cuộn dây luân phiên tăng giảm.

Câu 9. Trên hình vẽ 101 là mô hình tự tạo của máy phát điện xoay chiều. Muốn cho máy phát điện liên tục thì phải làm thế nào?

A. Chỉ quay khung dây một vòng.

B. Quay khung dây nửa vòng sau đó quay ngược lại nửa vòng.

C. Quay cho khung dây quay liên tục theo một chiều nhất định.

D. Quay khung dây một vòng sau đó quay khung dây ngược lại một vòng nữa.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Muốn cho máy phát điện liên tục, ta phải quay cho khung dây quay liên tục theo một chiều nhất định.

Câu 10. Trong máy phát điện xoay chiều, rôto hoạt động như thế nào khi máy làm việc?

A. Luôn đứng yên.

B. Luân phiên đổi chiều quay.

C. Chuyển động đi lại như con thoi.

D. Luôn quay tròn quanh một trục theo một chiều

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Trong máy phát điện xoay chiều, khi máy làm việc rôto sẽ luôn quay tròn quanh một trục theo một chiều.

Xem thêm các bài tổng hợp lý thuyết Vật lí lớp 9 đầy đủ, chi tiết khác:

Lý thuyết Bài 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều -

Đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều

Lý thuyết Bài 36: Truyền tải điện năng đi xa

Lý thuyết Bài 37: Máy biến thế

Lý thuyết Bài 40: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

Lý thuyết Bài 41: Quan hệ giữa góc tới và góc khúc xạ