Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 11 (mới 2024 + Bài tập): Trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ 2

Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 11: Trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ 2

A. Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 11: Trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ 2

I. SỰ HÌNH THÀNH TRẬT TỰ THẾ GIỚI MỚI

- Từ ngày 4 đến 11 – 2 – 1945, Hội nghị Ianta được diễn ra với sự tham gia của nguyên thủ ba nước Liên Xô, Mĩ, Anh.

Hội nghị Ianta

- Những quyết định của hội nghị:

+ Ở châu Âu, Liên Xô chiếm đóng và kiểm soát Đông Đức và Đông Âu. Vùng Tây Đức và Tây Âu thuộc phạm vi ảnh hưởng của Mĩ và Anh.

+ Ở châu Á:

• Duy trì nguyên trạng Mông Cổ, trả lại cho Liên Xô phía Nam đảo Xa-kha-lin, trao trả Trung Quốc những vùng bị Nhật chiếm đóng.

• Triều Tiên: Phía bắc vĩ tuyến 38 do Liên Xô chiếm đóng, phía Nam vĩ tuyến 38 do Mĩ kiểm soát.

• Đông Nam Á, Nam Á thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây.

=> Hình thành trật tự thế giới mới – trật tự hai cực I-an-ta.

II. SỰ THÀNH LẬP LIÊN HỢP QUỐC

- Hội nghị I-an-ta đưa ra quyết định thành lập Liên hợp quốc.

- Nhiệm vụ chính:

+ Duy trì hòa bình và an ninh thế giới.

+ Phát triển mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc dựa trên cơ sở tôn trọng độc lập, chủ quyền của các dân tộc.

+ Hợp tác quốc tế về kinh tế, văn hóa, xã hội và nhân đạo,..

- Vai trò:

+ Duy trì hòa bình và an ninh thế giới, đấu tranh xóa bỏ chủ nghĩa thực dân và chủ nghĩa phân biệt chủng tộc.

+ Giúp đỡ các nước phát triển kinh tế, văn hóa.

III. CHIẾN TRANH LẠNH

- Sau chiến tranh thế giới thứ hai, Mĩ và Liên Xô chuyển sang tình trạng đối đầu căng thẳng. Đó là tình trạng “Chiến tranh lạnh” giữa hai phe tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.

- Chiến tranh lạnh là chính sách thù địch về mọi mặt của Mĩ và các nước đế quốc trong quan hệ với Liên Xô và các nước XHCN.

- Biểu hiện:

+ Mĩ và các nước đế quốc ráo riết chạy đua vũ trang, tăng ngân sách quân sự, thành lập các khối quân sự và căn cứ quân sự bao quanh Liên Xô.

+ Tiến hành chiến tranh đàn áp các cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc.

- Hậu quả:

+ Thế giới ở trong tình trạng căng thẳng, đứng trước nguy cơ bùng nổ một cuộc chiến tranh thế giới mới.

+ Chạy đua vũ trang làm tiêu tốn tiền của.

IV. THẾ GIỚI SAU “CHIẾN TRANH LẠNH”

- Tháng 2 – 1989, tổng thống Mĩ Bu-sơ và Tổng bí thư Đảng Cộng sản Liên Xô Goóc-ba-chốp cùng tuyên bố chấm dứt Chiến tranh lạnh.

- Tình hình thế giới có nhiều biến chuyển và diễn ra theo các xu hướng sau:

+ Xu thế hòa hoãn và hòa dịu trong quan hệ quốc tế.

+ Thế giới tiến tới xác lập một trật tự thế giới mới, đa cực, nhiều trung tâm.

+ Các nước ra sức điều chỉnh chiến lược phát triển lấy kinh tế làm trọng điểm.

+ Ở nhiều khu vực vẫn xảy ra tình trạng xung đội quân sự hoặc nội chiến.

- Xu thế phát triển chung của thế giới ngày nay là hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển kinh tế.

B. Bài tập trắc nghiệm Lịch sử 9 Bài 11: Trật tự thế giới mới sau chiến tranh thế giới thứ 2

Câu 1. Hội nghị Ianta được triệu tập vào thời điểm nào của cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai (1939 – 1945)?

A. Chiến tranh bùng nổ

B. Chiến tranh bước vào giai đoạn ác liệt

C. Chiến tranh bước vào giai đoạn kết thúc.

D. Chiến tranh đã kết thúc

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Đầu năm 1945, cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai bước vào giai đoạn kết thúc, nhiều vấn đề quan trọng và cấp bách đặt ra cho các cường quốc đồng minh. Hội nghị Ianta được triệu tập (4 – 11/2/1945) để giải quyết các vấn đề này. (SGK SỬ 9/Tr.44)

Câu 2. Hội nghị Ianta (1945) có sự tham gia của các nước nào?

A. Anh - Pháp – Nhật Bản

B. Liên Xô - Mĩ – Anh

C. Anh - Pháp - Đức

D. Mĩ - Liên Xô - Trung Quốc

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Đầu năm 1945, nguyên thủ ba cường quốc Mỹ, Anh, Liên Xô đã quyết định triệu tập hội nghị cấp cao ba nước tại Ianta (Liên Xô). (SGK SỬ 9/Tr.44)

Câu 3. Theo quy định của Hội nghị Ianta, quân đội nước nào sẽ chiếm đóng các vùng Đông Đức, Đông Âu, Bắc Triều Tiên sau chiến tranh thế giới thứ hai?

A. Liên Xô

B. Mỹ

C. Pháp

D. Trung Quốc

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Liên Xô sẽ chiếm đóng các vùng Đông Đức, Đông Âu, Đông Bắc Triều Tiên sau chiến tranh thế giới thứ hai. (SGK SỬ 9/Tr.45)

Câu 4. Các vùng Đông Nam Á, Nam Á, Tây Á thuộc phạm vi ảnh hưởng của quốc gia nào theo quy định của Hội nghị Ianta (2-1945)?

A. Liên Xô, Mĩ, Anh

B. Các nước phương Tây.

C. Trung Quốc, Anh, Pháp

D. Anh, Đức, Nhật Bản

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Các vùng còn lại của châu Á (Đông Nam Á, Nam Á, Tây Á) vẫn thuộc phạm vi ảnh hưởng của các nước phương Tây từng chiếm đóng ở đây. (SGK SỬ 9/Tr.45)

Câu 5. Việt Nam gia nhập tổ chức Liên hợp quốc vào thời gian nào?

A. 9/1967

B. 9/1977

C. 9/1987

D. 9/1997

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Tháng 9/1977, Việt Nam gia nhập tổ chức Liên hợp quốc và trở thành thành viên thứ 149 của tổ chức này. (SGK SỬ 9/Tr.46)

Câu 6. Sau chiến tranh thế giới thứ hai, quan hệ giữa Mĩ và Liên Xô đã có sự chuyển biến như thế nào?

A. Chuyển từ đối đầu sang đối thoại

B. Hợp tác với nhau trong việc giải quyết nhiều vấn đề quốc tế lớn.

C. Từ hợp tác sang đối đầu trực tiếp

D. Từ đồng minh sang đối đầu và đi đến tình trạng chiến tranh lạnh

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Sau chiến tranh, hai cường quốc Liên Xô- Mĩ nhanh chóng chuyển sang thế đối đầu và đi tới tình trạng chiến tranh lạnh. (SGK SỬ 9/Tr.46)

Câu 7. Tháng 12-1989 đã diễn ra sự kiện lịch sử gì trong quan hệ quốc tế?

A. Trật tự hai cực Ianta hình thành

B. Nước Đức được thống nhất

C. Bức tường Béc in sụp đổ

D. Chiến tranh lạnh chấm dứt

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Tháng 12-1989, trong cuộc gặp không chính thức tại đảo Manta (Địa Trung Hải), hai nhà lãnh đạo M. Goócbachốp và G. Busơ đã chính thức cùng tuyên bố chấm dứt Chiến tranh lạnh. (SGK SỬ 9/Tr.47)

Câu 8. Để xây dựng sức mạnh thực sự sau chiến tranh lạnh, các quốc gia trên thế giới đều tập trung vào

A. Phát triển kinh tế

B. Hội nhập quốc tế

C. Phát triển quốc phòng

D. Ổn định chính trị

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Sau chiến tranh lạnh, hầu như các quốc gia đều điều chỉnh chiến lược phát triển, tập trung vào phát triển kinh tế để xây dựng sức mạnh thực sự của mỗi quốc gia. Bởi kinh tế đã trở thành nội dung chính trong quan hệ quốc tế. (SGK SỬ 9/Tr.47)

THÔNG HIỂU

Câu 9. Đặc trưng nổi bật của trật tự hai cực I-an-ta là

A. thế giới chia thành hai phe do Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi phe.

B. cuộc chạy đua vũ trang và sự đối đầu quân sự trực tiếp giữa Liên Xô và Mĩ.

C. cuộc đối đầu quân sự trực tiếp giữ hai phe tư bản chủ nghĩa và xã hội chủ nghĩa.

D. hai siêu cường Xô – Mĩ điều chỉnh chiến lược phát lấy kinh tế làm trọng điểm.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Đặc trưng nổi bật của trật tự hai cực I-an-ta là thế giới chia thành hai phe do Liên Xô và Mĩ đứng đầu mỗi phe.

Câu 10. Nội dung nào dưới đây không phản ánh đúng cơ sở của quan hệ hợp tác giữa các nước xã hội chủ nghĩa sau Chiến tranh thế giới thứ hai?

A. Chung mục tiêu xây dựng chủ nghĩa xã hội.

B. Chung hệ tư tưởng Mác – Lênin.

C. Đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản.

D. Cùng chung mục tiêu đàn áp phong trào cách mạng thế giới.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Sau Chiến tranh thế giới II, Mĩ cùng các nước đồng minh liên kết chặt chẽ với nhau về kinh tế, chính trị, quân sự. Trước tình hình bị đe dọa, Liên Xô cùng các nước XHCN đã hợp tác với nhau trên lĩnh vực kinh tế như: thành lập Hội đồng tương trợ kinh tế (SEV); trên lĩnh vực quân sự: thành lập khối Vácsava;… Các nước XHCN hợp tác được với nhau chính là dựa trên cơ sở quan hệ cùng chung mục tiêu xây dựng xã hội chủ nghĩa, chung hệ tư tưởng Mác - Lê-nin, dưới sự lãnh đạo duy nhất của Đảng cộng sản.

Câu 11. Những quyết định của Hội nghị I-an-ta và những thỏa thuận của ba cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh đã dẫn tới hệ quả gì?

A. Mĩ ném bom nguyên tử xuống Nhật Bản làm hơn 10 vạn dân thường bị chết.

B. Hình thành khuôn khổ của một trật tự thế giới mới – Trật tự hai cực Ianta.

C. Liên Xô và Mĩ chuyển từ đối thoại sang đối đầu và dẫn tới Chiến tranh lạnh.

D. Hệ thống xã hội chủ nghĩa hình thành và ngày càng mở rộng.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Những quyết định của Hội nghị I-an-ta và những thỏa thuận của ba cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh đã hình thành khuôn khổ của một trật tự thế giới mới – Trật tự hai cực Ianta.

Câu 12. Vai trò quan trọng nhất của tổ chức Liên hợp quốc là gì?

A. Phát triển quan hệ hữu nghị giữa các quốc gia

B. Giải quyết các tranh chấp bằng hòa bình

C. Giúp đỡ các quốc gia phát triển kinh tế - xã hội

D. Duy trì hòa bình an ninh thế giới

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Hiến chương của Liên hợp quốc đã nêu rõ mục đích của tổ chức này là duy trì hòa bình và an ninh thế giới, phát triển các mối quan hệ hữu nghị giữa các dân tộc và tiến hành hợp tác quốc tế giữa các nước trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc bình đẳng và quyền tự quyết của các quốc gia. Và trong quá trình hoạt động của mình, Liên hợp quốc đã trở thành một diễn đàn quốc tế vừa hợp tác, vừa đấu tranh nhằm duy trì hòa bình và an ninh thế giới. (SGK SỬ 9/Tr.45)

Câu 13. Đặc điểm nổi bật của quan hệ quốc tế từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX là gì?

A. Hai siêu cường Xô - Mĩ đối thoại, hợp tác.

B. Hai siêu cường Xô - Mĩ đối đầu gay gắt.

C. Hòa bình, hợp tác trở thành xu thế chủ đạo.

D. Hợp tác chính trị - văn hóa là xu thế chủ đạo.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Đặc điểm nổi bật của quan hệ quốc tế từ sau Chiến tranh thế giới thứ hai đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX là hai siêu cường Xô - Mĩ đối đầu gay gắt.

Câu 14. Chiến tranh lạnh đã để lại hậu quả nào lớn nhất tác động đến lịch sử nhân loại?

A. Thế giới luôn trong tình trạng căng thẳng, các vấn đề xã hội bị bỏ quên

B. Các nước đế quốc chi phí có một khoản tiền khổng lồ để chạy đua vũ trang

C. Vấn đề ô nhiễm môi trường ngày càng nghiêm trọng hơn

D. Bùng nổ dân số, vơi cạn các nguồn tài nguyên.

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Chiến tranh lạnh diễn ra khiến cho thế giới luôn trong tình trạng căng thẳng, nguy cơ một cuộc chiến tranh thế giới mới bùng nổ, các vấn đề an sinh xã hội không được quan tâm đúng mức. Đây là hậu quả lớn nhất mà Chiến tranh lạnh gây ra cho lịch sử nhân loại. (SGK SỬ 9/Tr.46)

Câu 15. Biển hiện nào dưới đây không phản ánh đúng xu thế phát triển của thế giới sau chiến tranh lạnh?

A. Hòa hoãn, hòa dịu trong quan hệ quốc tế

B. Các quốc gia đều lấy phát triển kinh tế làm trung tâm

C. Trật tự thế giới đơn cực được xác lập trong quan hệ quốc tế

D. Thế giới tiến tới xác lập một trật tự đa cực, nhiều trung tâm

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích:

Sau chiến lạnh, thế giới phát triển theo các xu thế chính sau đây:

1- Xu thế hòa hoãn, hòa dịu trong quan hệ quốc tế

2- Thế giới tiến tới xác lập một trật tự đa cực, nhiều trung tâm

3- Các quốc gia điều chỉnh chiến lược phát triển, lấy phát triển kinh tế làm trung tâm

4- Sau “chiến tranh lạnh”, nhiều khu vực thế giới không ổn định, nội chiến, xung đột quân sự kéo dài (Ban-căng, châu Phi, Trung Á). (SGK SỬ 9/Tr.47)