Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 4 (mới 2024 + Bài tập): Các nước châu Á

Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 4: Các nước châu Á

A. Lý thuyết Lịch sử 9 Bài 4: Các nước châu Á

I. TÌNH HÌNH CHUNG

- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, cao trào giải phóng dân tộc lan rộng khắp châu Á.

- Cuối những năm 50, phần lớn các quốc gia châu Á giành được độc lập.

- Nửa sau thế kỉ XX, nhiều quốc gia châu Á nhất là khu vực Đông Nam Á và Tây Á bị thực dân phương Tây xâm lược.

- Sau Chiến tranh lạnh , một số nước châu Á diễn ra những cuộc xung đột tranh chấp biên giới, lãnh thổ hoặc các phong trào li khai, khủng bố.

- Một số nước châu Á đạt được sự tăng trưởng nhanh chóng về kinh tế như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Xin-ga-po,..thế kỉ XXI được dự đoán sẽ là thế kỉ của châu Á.

- Ấn Độ đạt được nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ phần mềm, công nghệ hạt nhân và công nghệ vũ trụ.

II. TRUNG QUỐC

1.1 Sự ra đời của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa

- Từ 1946 – 1949, Trung Quốc diễn ra cuộc nội chiến giữa Đảng Quốc dân và Đảng Cộng sản Trung Quốc với sự thất bại của Đảng Quốc dân.

Một số hình ảnh về cuộc nội chiến giữa Đảng Quốc dân và Đảng Cộng sản Trung Quốc

- Ngày 1- 10 – 1949, nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập.

Chủ tịch Mao Trạch Đông tuyên bố thành lập nước XHND Trung Hoa

- Ý nghĩa:

+ Kết thúc ách nô dịch hơn 100 năm của đế quốc và hàng nghìn năm của chế độ phong kiến.

+ Đưa Trung Quốc bước vào kỉ nguyên độc lập, tự do.

+ Hệ thống XHCN được nối liền từ châu Âu sang châu Á.

1.2. Mười năm đầu xây dựng chế độ mới (1949 – 1959)

- Từ năm 1950, nhân dân Trung Quốc bắt tay vào công cuộc khôi phục nền kinh tế.

- Biện pháp:

+ Tiến hành cải cách ruộng đất và hợp tác hóa nông nghiệp.

+ Cải tạo công thương nghiệp tư bản tư doanh.

+ Xây dựng nền công nghiệp dân tộc.

+ Phát triển văn hóa giáo dục.

- Kết quả: Công cuộc khôi phục kinh tế hoàn thành thắng lợi.

Lược đồ nước CHND Trung Hoa sau ngày thành lập

- Trung Quốc thực hiện kế hoạch 5 năm lần thứ nhất (1953 – 1957) đạt được nhiều thành tựu, bộ mặt đất nước thay đổi rõ rệt.

- Về đối ngoại: Thi hành chính sách đối ngoại tích cực nhằm củng cố hòa bình và thúc đẩy phong trào cách mạng thế giới, địa vị quốc tế được khẳng định.

1.3. Đất nước trong thời kì biến động

- Những năm 1959 – 1978 Trung Quốc trải qua nhiều biến động.

- Đề ra đường lối “Ba ngọn cờ hồng” với mục tiêu nhanh chóng xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội.

- Phong trào “Đại nhảy vọt” làm cho nền kinh tế trở nên hỗn loạn, đời sống nhân dân điêu đứng.

Bích chương tuyên truyền của Đại nhảy vọt

- Nội bộ Đảng và Nhà nước Trung Quốc diễn ra cuộc tranh giành quyền lực gay gắt, đỉnh cao là cuộc “Đại cách mạng văn hóa vô sản” gây nên tình trạng hỗn loạn trong nước và để lại những hậu quả nghiêm trọng trong đời sống vật chất và tinh thần.

1.4. Công cuộc cải cách – mở cửa (từ 1978 đến nay)

- Tháng 12/1978, Trung ương ĐCS Trung Quốc đề ra đường lối mở cửa.

- Chủ trương:

+ Xây dựng chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc.

+ Lấy phát triển kinh tế làm trọng tâm.

+ Thực hiện cải cách mở cửa nhằm mục tiêu hiện đại hóa, đưa Trung Quốc trở thành quốc gia giàu mạnh dân chủ, văn minh.

- Thành tựu:

+ Kinh tế phát triển nhanh chóng, tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới.

+ Giai đoạn 1979 – 2000, GDP tăng trung bình hàng năm 9,6%.

+ Thu nhập bình quân tăng nhanh, đời sống nhân dân được cải thiện.

Thành phố Thượng Hải ngày nay

- Đối ngoại:

+ Bình thường hóa mối quan hệ với Liên Xô, Mông Cổ, Ấn Độ, Việt Nam, vị thế trên trường quốc tế được nâng cao.

+ Mở rộng quan hệ hữu nghị hớp tác với hầu hết các nước trên thế giới.

+ Thu hồi chủ quyền đối với Hồng Công (7 – 1977) và Ma Cao (12 – 1999).

B. Bài tập trắc nghiệm Lịch sử 9 Bài 4: Các nước châu Á

Câu 1. Phần lớn các nước châu Á đã giành được độc lập ở khoảng thời gian nào sau Chiến tranh thế giới thứ hai?

A. Cuối những năm 40 thế kỉ XX

B. Đầu những năm 50 thế kỉ XX

C. Cuối những năm 50 thế kỉ XX

D. Đầu những năm 60 thế kỉ XX

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Đến cuối những năm 50 thế kỉ XX, phần lớn các nước châu Á đã giành được độc lập(SGK SỬ 9/Tr.15)

Câu 2. Cuộc cách mạng nào được tiến hành sau khi giành độc lập đã giúp Ấn Độ tự túc được lương thực cho toàn bộ người dân?

A. Cách mạng xanh

B. Cách mạng chất xám

C. Cách mạng trắng

D. Cách mạng nhung

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Từ một nước phải nhập khẩu lương thực, nhờ cuộc “cách mạng xanh” trong nông nghiệp, Ấn Độ đã tự túc được lương thực cho số dân hơn 1 tỉ người. (SGK SỬ 9/Tr.15)

Câu 3. Cuộc nội chiến ở Trung Quốc (1946-1949) diễn ra giữa các lực lượng nào?

A. Chính quyền Mãn Thanh và Đảng Cộng sản Trung Quốc

B. Quốc dân Đảng và Đảng Cộng sản Trung Quốc

C. Chính quyền Mãn Châu với Đảng Cộng sản.

D. Chính quyền Mãn Thanh và Trung Hoa Dân Quốc

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Sau thắng lợi của cuộc kháng chiến chống Nhật, ở Trung Quốc đã diễn ra cuộc nội chiến từ năm 1946 - 1949 giữa Quốc dân Đảng và Đảng Cộng sản Trung Quốc. (SGK SỬ 9/Tr.16)

Câu 4. Ngày 1-10-1949 ở Trung Quốc đã diễn ra sự kiện lịch sử gì quan trọng?

A. Thành phố Nam Kinh được giải phóng

B. Quốc Dân Đảng thất bại và phải rút ra đảo Đài Loan

C. Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập

D. Thủ đô Bắc Kinh được giải phóng

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Ngày 1-10-1949, tại cuộc mít tinh của hơn 30 vạn dân thủ đô Bắc Kinh trên Quảng trường Thiên An Môn, chủ tịch Mao Trạch Đông trịnh trọng tuyên bố trước toàn thế giới sự ra đời của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa. (SGK SỬ 9/Tr.16)

Câu 5. Năm 1999, Trung Quốc đã thu hồi chủ quyền đối với vùng lãnh thổ nào?

A. Hồng Công

B. Ma Cao

C. Đài Loan

D. Bành Hồ

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Trung Quốc đã thu hồi chủ quyền đối với Hồng Công (7-1997) và Ma Cao (12 – 1999). (SGK SỬ 9/Tr.20)

Câu 6. Trước Chiến tranh thế giới thứ hai, hầu hết các nước châu Á là thuộc địa của

A. các nước xã hội chủ nghĩa

B. các nước đế quốc thực dân

C. quân phiệt Nhật Bản.

D. phát xít Đức.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Trước Chiến tranh thế giới thứ hai, các nước châu Á đều chịu sự bóc lột, nô dịch nặng nề của các nước đế quốc thực dân. (SGK SỬ 9/Tr.16)

Câu 7. Trọng tâm của đường lối cải cách mở cửa ở Trung Quốc từ năm 1978 là gì?

A. Lấy phát triển chính trị làm trung tâm.

B. Lấy phát triển kinh tế làm trung tâm.

C. Lấy phát triển quốc phòng làm trung tâm.

D. Lấy phát triển văn hóa làm trung tâm.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Đường lối đổi mới của Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đề ra chủ trương xây dựng chủ nghĩa xã hội mang màu sắc Trung Quốc, lấy phát triển kinh tế làm trung tâm, thực hiện cải cách mở cửa nhằm mục tiêu hiện đại hóa, đưa đất nước Trung Quốc trở thành một quốc gia giàu mạnh, văn minh. (SGK SỬ 9/Tr.19)

Câu 8. Điểm nổi bật của tình hình kinh tế Trung Quốc trong những năm 1978 đến năm 1998 là gì?

A. Kinh tế đã phục hồi ngang bằng so với thời kì trước “Cách mạng văn hóa”.

B. Tăng trưởng chậm do không đổi mới khoa học công nghệ.

C. Phát triển nhanh chóng, tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới.

D. Phát triển “thần kì” trở thành trung tâm kinh tế lớn thứ 2 thế giới.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Từ khi thực hiện đường lối cải cách, đất nước Trung Quốc đã có những biến đổi căn bản. Sau 20 năm (1979 – 1998), nền kinh tế Trung Quốc tiến bộ nhanh chóng, đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới. GDP tăng trung bình 9,6%/năm, đứng hàng thứ 7 thế giới… (SGK SỬ 9/Tr.19)

Câu 9. Từ tháng 12/1978 cho đến nay, Trung Quốc thực hiện

A. đường lối “Ba ngọn cờ hồng”.

B. cuộc “Đại cách mạng văn hóa vô sản”.

C.đường lối “đại nhảy vọt”.

D. công cuộc cải cách – mở cửa.

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Từ tháng 12/1978 cho đến nay, Trung Quốc thực hiện công cuộc cải cách – mở cửa.

THÔNG HIỂU

Câu 10. Sự ra đời của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (1949) có ý nghĩa như thế nào đối với Trung Quốc?

A. Hoàn thành cuộc cách mạng dân chủ tư sản ở Trung Quốc

B. Làm tan rã trật tự hai cực Ianta.

C. Mở ra kỉ nguyên độc lập, tự do, đi lên xã hội chủ nghĩa.

D. Đánh dấu sự hình thành của hệ thống xã hội chủ nghĩa.

Hiển thị đáp án

Đáp án: C

Giải thích: Sự ra đời của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa năm 1949 chấm dứt hơn 100 năm nô dịch và thống trị của đế quốc, xóa bỏ toàn dư phong kiến, đưa nước Trung Hoa bước vào kỉ nguyên độc lập, tư do, tiến lên chủ nghĩa xã hội. (SGK SỬ 9/Tr.16)

Câu 11. Nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa được thành lập (1949) mang ý nghĩa quốc tế gì quan trọng?

A. Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc ở Đông Bắc Á.

B. Hệ thống chủ nghĩa xã hội được nối liền từ châu Âu sang châu Á

C. Làm xói mòn rồi tan rã trật tự hai cực Ianta.

D. Làm giảm tình trạng căng thẳng của cục diện Chiến tranh lạnh.

Hiển thị đáp án

Đáp án: B

Giải thích: Sự thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (1-10-1949) đã cổ vũ phong trào cách mạng thế giới, nối liền hệ thống chủ nghĩa xã hội từ châu Âu sang châu Á.

Câu 12. Yếu tố nào quyết định Trung Quốc phải thực hiện đường lối cải cách mở cửa từ năm 1978?

A. Cuộc khủng hoảng trong nước từ năm 1959- 1978

B. Cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973

C. Cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật

D. Xu thế toàn cầu hóa

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Trong những 1959-1978, đất nước Trung Quốc diễn ra nhiều những biến động. Việc thực hiện đường lối “ba ngọn cờ hồng”, “Đại cách mạng văn hóa vô sản” đã khiến đất nước rơi vào tình trạng khủng hoảng trầm trọng trên tất cả các mặt. Để đưa đất nước thoát khỏi khủng hoảng, tháng 12-1978, Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đã đề ra đường lối mới, mở đầu cho công cuộc cải cách mở cửa. (SGK SỬ 9/Tr.18)

Câu 13. Đâu không phải là yếu tố dẫn tới sự không ổn định của tình hình châu Á suốt nửa sau thế kỉ XX?

A. Cuộc chiến tranh xâm lược của các nước đế quốc

B. Ảnh hưởng của chiến tranh lạnh

C. Khủng bố, tranh chấp lãnh thổ, li khai, xung đột tôn giáo

D. Cuộc chiến tranh thương mại giữa các nước

Hiển thị đáp án

Đáp án: D

Giải thích: Gần như suốt nửa sau thế kỉ XX, tình hình châu Á lại không ổn định bởi nhiều cuộc chiến tranh xâm lược của các nước đế quốc ở các thuộc địa cũ, sự ảnh hưởng của cuộc chiến tranh lạnh và những xung đột tranh chấp biên giới, lãnh thổ hoặc các phong trào li khai với những hành động khủng bố dã man. (SGK SỬ 9/Tr.15)

Câu 14. Mục tiêu lớn nhất của đường lối đổi mới trong công cuộc cải cách - mở cửa ở Trung Quốc là

A. đưa Trung Quốc trở thành một quốc gia giàu mạnh, văn minh

B. tập trung phát triển kinh tế

C. xây dựng nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc

D. cải cách mạnh mẽ về chính trị

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Công cuộc cải cách - mở cửa ở Trung Quốc (từ năm 1978 đến nay) nhằm mục tiêu hiện đại hóa, đưa đất nước Trung Quốc trở thành một quốc gia giàu mạnh, văn minh. (SGK SỬ 9/Tr.18-19)

Câu 15. Biến đổi lớn nhất của các nước châu Á sau chiến tranh thế giới thứ hai là gì?

A. Giành lại được nền độc lập, tự chủ.

B. Các nước châu Á đều gia nhập ASEAN

C. Tở thành trung tâm kinh tế tài chính của thế giới

D. Tốc độ tăng trưởng kinh tế ở mức cao nhất thế giới

Hiển thị đáp án

Đáp án: A

Giải thích: Biến đổi lớn nhất của các nước châu Á sau chiến tranh thế giới thứ hai là từ chỗ hầu hết là thuộc địa của các nước thực dân, các nước châu Á đã giành được độc lập. (SGK SỬ 9/Tr.15)